دانستنیهای علوی1 صفحه 216

استقرار عدالت در جامعه باعث شکوفایی استعدادها و بهره وری صحیح از امکانات و نعمت های الهی و آرامش روحی جامعه است. استقرار عدالت افراد و گروه های جامعه را به یکدیگر پیوند می دهد و تفاهم و همگرایی برقرار می کند. از بروز اختلاف ها و تبعیض های ناروا جلوگیری می کند. بین مردم و مدیریت سیاسی تفاهم و همدلی پدید می آورد. استقرار عدالت از تجمع و تکاثر سرمایه ها از یک سو و بروز بیکاری و فقر و ناهنجاری در قشر عظیمی از مردم مانع می شود و استقرار عدالت موجب اعتلای فرهنگی و بالندگی و رشد فکری می گردد.

اختلاف نابجای طبقاتی، بیکاری، فقر، فرهنگ منحط، تبعیض در بهداشت و درمان و فن آوری و دانش و تعلیم و تربیت از بی عدالتی های

اجتماعی نشأت می گیرد. از هنگام اجتماعی شدن زندگی انسان بیشترین ناهنجاری ها و تلخ کامی ها و تبعیض ها و تفاوت ها از بی عدالتی دامن گیر جامعه شده است.

دین و عدالت

دین که سامان بخش جامعه در ابعاد گوناگون است بیشترین تلاش را در جهت استقرار عدالت دارد. دین تلاش می کند در ابعاد گوناگون اقتصادی اجتماعی و قضایی و … عدالت را مستقر سازد و برقراری عدالت را یکی از اهداف بزرگ پیامبران عنوان می نماید: «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط» (4) پیامبران را با کتاب های آسمانی به همراه و وسیله سنجش فرود فرستادیم تا مردم به قسط و عدالت بپا خیزند.)

از پیام این آیه کریمه استفاده می شود که استقرار عدالت بدون حضور انبیا و بدون پیام وحی امکان پذیر نیست. این انبیا هستند که با تلاش فرهنگ و ایجاد زمینه برای حکومت الهی عرصه های استقرار عدالت را فراهم می آورند و عرصه هایی که در جامعه جهت استقرار عدالت فراهم آمده است از برکت پیام انبیا می باشد.

انبیا و حاکمان دینی از لحاظ باور تمام نهادهای اجتماعی، سیاسی، قضایی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی، را دعوت به عدالت می کنند و خود آنها در تمام ابعاد نمونه تجسم عدالت می باشند دین نه تنها رهبران الهی را بلکه عموم جامعه را به برپایی قسط فرا می خواند. «یا ایها الذین آمنوا کونوا قوامین بالقسط» (5) مومنان باید در برپایی عدالت بسیار پایدار باشند.)

دین در استقرار فضیلت ها، هم به ایجاد زمینه و انگیزه ها توجه دارد و هم از خطرها و آفت هایی که یک نهاد فضیلت را تهدید می کند بر حذر می دارد. به همین سبب افزون بر توصیه و دعوت به استقرار عدالت

آفت های عدالت را به عنوان یک رهنمون زیر بنایی مورد توجه قرار داده است و آفت ها و خطرهایی که این نهاد را تهدید می کند گوش زد می نماید. به دو خطر زیربنایی اشاره می شود.

آفات عدالت