دانستنیهای علوی1 صفحه 442

با ادای این سخن حاضران برخاستند و در حالی که می خندیدند، به ابوطالب می گفتند محمد به تو دستور می دهد که از سیرت پیروی کنی و مطیع اوباشی.

ماجرای یوم الانذاز و اعلام ولایت و خلافت امیرالمؤمنین (ع) در عموم منابع شیعه و بسیاری از منابع تاریخی و تفسیر اهل تسنن آمده و تشریح شده است. (28)

امیرالمؤمنین علی (ع) از دعوت علنی تا هجرت

پس از انتشار خبر رسالت پیغمبر اکرم (ص) و دعوت آن حضرت، علی (ع) از آن هنگام تا هجرت به مدینه هم پای رسول خدا بود و در مقاطع مختلف در خدمت دعوت نبوی و دفاع از وجود مقدس پیغمبر بود.

علی (ع) و ایمان ابوذر:

در این دوران علی (ع) عامل ارتباط ابوذر چهارمین یا پنجمین فرد مسلمان با پیغمبر اکرم (ص) است. ابوذر که برای تحقیق در مورد رسالت آن حضرت به مکه آمده بود، به لحاظ دشمنی مشرکان با پیغمبر و نیز رعایت مسائل امنیتی نمی توانست به حضور پیغمبر برسد. این علی (ع) بود که ابوذر غریب را که در صحن مسجدالحرام خوابیده بود، به خانه برد و سه روز از او پذیرایی کرد تا آن که وی را خدمت پیغمبر آورد و سرانجام ابوذر مسلمان شد. (29)

علی (ع) در شعب ابیطالب: در سال هفتم بعثت، پس از آن که سیاستهای مختلف سران مشرک قریش برای پیشگیری از گسترش دعوت پیغمبر با شکست مواجه شد، در جلسه ای در دارالندوه، تصمیم گرفتند به منظور محروم ساختن آن حضرت از پشتیبانی قبیله ای، بنی هاشم را تحریم اقتصادی و اجتماعی کنند. براین اساس صحیفه ای نوشتند و سران قریش آن را امضا کردند و پس از لاک و مهر کردن آن، در کعبه به امانت گذاشتند. ابوطالب برای مقابله با این سیاست، پیغمبر و بنی هاشم را که چهل مرد همراه با زنان و فرزندانشان بودند، به دره ای واقع در کنار مکه برد تا از گزند مشرکان در امان باشند. این دره به اعتبار آن که ابوطالب بانی اسکان بنی هاشم در آن بود، به «شعب ابیطالب» شهرت یافت.

در مدت دو یا سه سالی که بنی هاشم در شعب بودند، گاهی ابوطالب، اواخر شب پیغمبر را به جای دیگری می برد و فرزندش علی را به جای او می خوابانید تا اگر از طرف کفار قریش خطری متوجه جان رسول خدا شود، آن حضرت

سالم بماند. در این مدت علی (ع) با تمام وجود به استقبال خطر می رفت و برای حفظ جان پیغمبر اکرم (ص) فداکاری می کرد. علی (ع) در آن زمان 17 تا 20 ساله بود. (30)

در سفر طائف: در سال دهم بعثت پس از خروج سرافرازانه، پیغمبر (ص) و بنی هاشم از شعب ابیطالب، به فاصله کوتاهی خدیجه (س) و ابوطالب درگذشتند. پیغمبر اکرم (ص) با این دو مصیبت، در واقع دو پشتیبان بزرگ خود را از دست داد. خدیجه (س) پشتیبان زندگی درونی آن حضرت، و ابوطالب حامی بزرگ و مقتدر پیغمبر (ص) در زندگی سیاسی و اجتماعی او بود. با از دست رفتن ابوطالب بود که سران مشرک مکه نفس راحتی کشیدند و از این پسر به خود جرأت دادند تا به ساحت مقدس پیغمبر اکرم (ص) جسارت کنند و حتی در موردی علنا به منظور قتل آن حضرت به او حمله ور شوند. رسول اکرم (ص) که از اسلام آوردن بزرگان قریش نومید شده بود، درصدد برآمد تا با یافتن پایگاهی بدون مزاحمت ها و دشمنی هایی چون قریشیان، دعوت اسلامی را گسترش دهد. لذا به این منظور «طائف» را برگزید و برای دعوت سران آن شهر همراه با علی (ع)، و به نقلی با علی (ع) و زید بن حارثه غلام آزاد شده خویش راهی طائف شد.