دانستنیهای علوی1 صفحه 563

برای نظام تعاریف گوناگونی ارائه داده اند، اما تعریفی که برای نظام اقتصادی بیشتر قابل استفاده باشد، عبارت است از:

نظام در تئوری عمومی نظام ها به مجموعه ای از اجزای به هم وابسته گفته می شود که در راه نیل به هدف های معینی با هم، هماهنگی دارند. (3)

این تعریف هر مجموعه ای را که اجزایش از دو ویژگی هم آهنگی و هدف دار بودن برخوردار باشند، شامل می شود. بر این اساس، سه نوع نظام زیر از هم قابل تفکیک می باشد:

. 1 نظام های تکوینی غیررفتاری؛ مانند نظام آفرینش و نظام موجود در دستگاه گوارش انسان.

. 2 نظام های مصنوعی غیررفتاری؛ همانند نظام موجود در اتومبیل و هواپیما.

. 3 نظام های رفتاری؛ اجزای این نظام ها رفتارهای ارادی بشر است. چون این رفتارها همواره بر اساس چهان بینی و ارزش های مورد قبول انسان شکل می گیرد، بنابراین در تعریف نظام های رفتاری، عنصر دیگری به نام مبانی فلسفی (جهان بینی) و مبانی مکتبی (ایدئولوژی) وارد می شود. بر این اساس، «نظام رفتاری، مجموعه ای از رفتارهای ارادی انسان است که بر اساس مبانی فلسفی و مکتبی معین، در جهت نیل به اهداف مشخص هم آهنگی کامل دارند.»

نظام اقتصادی

تعریف

نظام اقتصادی نوعی نظام رفتاری است. اجزای نظام اقتصادی رفتارهای ارادی انسان ها در سه حوزه تولید، توزیع و مصرف می باشد؛ رفتارهایی همانند پس انداز، سرمایه گذاری، تولید و توزیع در ارتباط با منافع اقتصادی و اموال و شرکت کنندگان در نظام بر اساس الگوهای رفتاری خاصی شکل می گیرد.

بنابراین نظام اقتصادی را می توان بدین نحو تعریف نمود: «نظام اقتصادی عبارت است از مجموعه ای از الگوهای رفتاری که شرکت کنندگان در نظام را به یکدیگر و به اموال و منابع براساس مبانی مشخص پیوند داده و