دانستنیهای علوی1 صفحه 889

اوائل سال 1375 ق (1335 ش) بر حسب اتفاق، نسخه ای خطی از آن که متعلق به کتابخانه مرحوم علامه میرزا سید عبدالجواد عقیلی، از شاگردان آیت الله سید محمد مهدی طباطبایی بحرالعلوم بوده و در سال 1070 ق به دست محمد سلیم نگاشته شده است، به دست نام برده رسید و او نیز (20) بی درنگ به کار ترجمه و چاپ آن به خط زیبای نسخ و نستعلیق مرحوم حاج میرزا حسن هریسی تبریزی پرداخت. و بدین سان، شهرت و آوازه آن فراگیر شد و از آن پس، کتاب های فراوانی در ترجمه، تلخیص، تصنیف و فهرست و معجم آن نگارش یافت؛ بدین قرار:

کتاب ها

الف. ترجمه ها

1)اصداف الدرر: از ملاعبدالکریم بن محمد یحیی (مؤلف ترجمان اللغه) ابن محمد شفیع بن ملامحمد رفیع قزوینی (مؤلف ابواب الجنان). وی معاصر شاه سلطان حسین صفوی (م 1135 ق) بود و کتابش، ترجمه کامل متن غررالحکم است. (21) مؤلف، سپس آن را بر حسب موضوع تدوین کرده و آن را «نظم الغرر و نضد الدرر» نامیده است، که شرح آن خواهد آمد.

2)ترجمه غررالحکم: از آقا جمال الدین محمد بن آقا حسین خوانساری (م 26 رمضان 1125 ق). این ترجمه که یکی از زیباترین متون نثر فارسی در دوران صفویه است در لابلای شرح گرانقدر آقاجمال بر غررالحکم گنجانیده شده است و اکنون به همت یکی از فضلای حوزه علمیه قم، در دست تحقیق و چاپ است.

3)ترجمه غررالحکم: این اثر که به خط درویش مصطفی روحی نگارش یافته است، نسخه آن، ضمن مجموعه 3780 کتابخانه مجلس شورای اسلامی، همراه با متن کتاب که ترجمه به صورت زیرنویس است موجود و قدیمی ترین تاریخ

مالکیت آن، سال 1096 ق است. این نسخه تاریخ و نام مترجم را ندارد. (22)

4)ترجمه غررالحکم: از شیخ زین العابدین (احتمالا فرزند حاج محمد کریم خان شیخی کرمانی). نسخه خطی آن، به شماره 168 ب، در 396 صفحه، در کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران موجود است. (23)

5)ترجمه غررالحکم: از میرزا محسن خوشنویس اردبیلی (متخلص به حالی). بخشی از این ترجمه، همراه با قسمتی از اصل عربی آن در کتاب «انهارجاریه» تألیف میرزا احمد تبریزی، در سال 1344 ق، در شیراز به چاپ رسیده است.