دانستنیهای علوی1 صفحه 918

توضیح

امام علی علیه السلام پس از قتل عثمان، در جریان انقلاب مردمی، در روز 18 ذی الحجه سال 35 هجری، با استقبال گسترده و بی نظیر مردم زمام خلافت را به دست گرفت و تا 21 رمضان سال 41 که در محراب مسجد کوفه سر به

آستان قدس الهی فرود آورد فصل جدیدی از حیات پر برکت خود را رقم زد. در طول این دوره زندگی امام به دلیل مسئولیت اداره حکومت بیشتر جنبه سیاسی داشته و افکار و اندیشه های اقتصادی آن حضرت نیز در عرصه سیاست و حکومت به منصه ظهور رسیده است اما از آنجایی که موضوع این مقاله بررسی سیره شخصی امیرمؤمنان علیه السلام است، ما در اینجا فقط به بررسی رویدادهای زندگی شخصی امام اکتفا خواهیم نمود. خواننده محترم را جهت پیگیری اندیشه ها و سیاست های اقتصادی امام در طول این دوره به دیگر مقالات این مجموعه ارجاع می دهیم.

بررسی سیره شخصی امام در طول این دوره بیشتر از این بعد حائز اهمیت است که رفتار کسب درآمدی فردی را که در دوران انزوای سیاسی و محرومیت از امکانات عمومی به چنان موفقیت های خارق العاده ای دست یافته بود، در شرایط کاملا متفاوتی که همه امکانات عمومی در اختیار او قرار گرفته است نشان می دهد. رویدادهای اقتصادی زندگی امام در این دوره، از دو ناحیه؛ تحول در درآمدهای عمومی، و درآمد کسب و کار آنحضرت قابل بررسی است.

4 1 تحولات مربوط به درآمدهای عمومی امام

4 1 1 غنام جنگی

از ناحیه غنایم جنگی در زمان حکومت امام علی علیه السلام تقریبا درآمدی وجود نداشت. زیرا تمامی جنگهای آن حضرت جنگهای داخلی بود که بین دو طایفه از مسلمانان در می گرفت، و بر اساس حکم صریح امام، اسارت گرفتن نفرات و به غنیمت گرفتن اموال پشت جبهه دشمن در این جنگها جایز نبود. در مورد اموال حاضر در میان لشکر دشمن نیز امام علیه السلام پس از اصرار زیاد یارانش غنیمت را تجویز نمود ولی مقدار این غنایم از نظر

اقتصادی اهمیت چندانی نداشت لذا می توان گفت از ناحیه سهم غنایم جنگی در این دوره درآمدی نصیب امام نگردید. (89)

4 1 2 سهم سرانه از بیت المال