دانستنیهای علوی1 صفحه 981

امام علی (ع) و قاسطین

مقدمه

یکی از بزرگترین ابعاد شخصیت امیرالمؤمنین (ع) که او را میان بزرگان عالم متمایز می سازد، پای بندی دقیق او به ارزش های الهی در تمام حرکت ها و انتخاب ها و خواستن ها و نخواستن هاست، او هرگز ایمان خود را قربانی هیچ مصلحتی هر قدر هم بزرگ باشد، نکرد و خوشنودی مردم را به خوشنودی خداوند ترجیح نداد.

این ویژگی سبب شد که گروهی به خاطر همین ارزش ها شیفته و فریفته او شوند و در مقابل، گروهی هم تاب تحمل او را نداشته باشند و با او دشمنی کنند، دوستان او تا سر حد جان پیش رفتند و گاهی حتی درباره او افراط کردند و دشمنان او ناجوانمردانه ترین تهمت ها را به او زدند و لعن و سب او را عبادت شمردند! و به گفته ربیع بن خیثم: کسی چون علی نبود که دوستدار او شدیدترین محبت را به او داشته باشد و دشمنان او شدیدترین دشمنی را با او داشته باشد. (1)

در زمان رسول خدا (ص) که قامت دین با شمشیر

کج او راست شد و افراد بسیاری از مشرکان و سردمداران کفر به دست او هلاک شدند، گروه های به خاطر خونخواهی کشته شدگان خود، کینه او را به دل گرفتند و این کنیه حتی پس از مسلمان شدن آنان نیز ادامه یافت؛ و اینکه می بینیم پیامبر خدا در هر فرصتی از فضایل او و آثار سودمند محبت او سخن می گفت، برای زدودن این کینه ها بود ولی کینه ها آن چنان عمیق بود که به این آسانی از میان نمی رفت، بلکه حتی سفارش های مکرر پیامبر، باعث می شد کسانی به علی (ع) حسد برند و با او دشمنی کنند. این در حالی بود که علی (ع) به خاطر همان ویژگی که گفتیم، در میان اصحاب پیامبر، دوستداران و عاشقانی داشت که در همان عصر پیامبر به عنوان شیعه علی شناخته می شدند و پیامبر در حق آنان فرموده بود:

هذا و شیعته هم الفائزون (2) او و شیعه او همان نجات یافته گان هستند.

و در تفسیر «خیر البریه بهترین مردم» که در سوره بینه آمده است خطاب به علی فرموده بود:

انت یا علی و شیعتک. (3) منظور، تو و شیعیان تو هستند.

پس از رحلت پیامبر، کینه ها و دشمنی ها با شدت بیشتری ادامه یافت و بخصوص زمانی که پس از بیست و پنج سال خانه نشینی، مردم با او بیعت کردند و او را به عنوان رهبر سیاسی جامعه برگزیدند، هم جاه طلبانی که حکومت امام را در راستای منافع خود نمی دیدند و هم دشمنان دیرینه امام که کینه های بدر و حنین را به دل داشتند و خواهان دست اندازی به حکومت بودند، پرچم مخالفت را