شبی در پایتخت بهشت صفحه 166

می پرسم : فلسفه ی مترتب بر حیات انسانی چیست ؟

می فرماید : برخورداری از روحیه ی والای

تعبد در پیشگاه ذات اقدس ربوبی چنانکه حضرتش جل و علا فرمود : و ما خلقت جن و الانس الا لیعبدون (266)

می گویم : فرمایشات ، رهنمودها و آثار برجای مانده از امیر مومنان علی (علیه السلام ) چگونه انسانها را به سوی این فلسفه ی والای رهنمون شده است و اصولا تاثیر سیره ی عبادی حضرت (ع ) بر آثار گرانسنگ شان چیست ؟

می فرماید : جهت پاسخ دادن به این پرسش ابتدا می بایست به اهتمام حضرت (علیه السلام ) در هدایت جامعه ی انسانی اشاره نمود چرا که حضرت (علیه السلام ) می دانست ارزش هدایت یک فرد از بها و قیمت هر آنچه که آفتاب بر آن می تابد (اشاره به دنیا و مافیهای آن ) بیشتر است . ثانیا می بایست به آثار امام (علیه السلام ) نیز اشارت داشت از جمله بخشی از خطبه ها ، نامه ها (بخصوص وصیت نامه های امام (علیه السلام ) و کلمات قصار حکمت آگین که در نهج البلاغه گرد آمده است و همچنین فرمایشات و روایات بسیاری که سایر منابع و متون روایی ، تاریخی ، ادبی و . . . را به ف روغ خویش آراسته اند .

خطبه ها

می فرماید : این خطبه های گوناگون به حکم ضرورت درجمعه ها و یا در اجتماع مسلمانان القا گردیده است و بدون تردید گوینده پیش از آغاز خطبه در لفظ نیندیشیده و قبلا معنی را در خاطر نسنجیده ، اما آنچه از معنی در قالب لفظ آورده است زیور صناعت را یکی پس از دیگری هر چه زیباتر و متناسب تر

به خود می گیرد ؛ مجموعه ی سخنان امام ، پندی است یا حکمتی ، تعلیمی یا ارشادی ، تهدیدی یا تشویقی ، عبرتی یا موعظتی ، تشریفی یا کرامی که گاه در صلابت ، چون صخره های سخت است که از ستیغ کوهی بلند فرا زیر آید و به ژرفای دریایی خروشان فرو ریزد و صدمت آن در این سو و آن سو آوا درافکند ، و گاه در نرمی چون شبنم بهاری که بر برگ گل نشیند یا نسیم سحرگاهی که چهره ی خفته ای را نوازش دهد ؛ در بیم چون صاعقه ای که زمین را بلرزاند و در امید چون آبشاری که از فاصله ای نزدیک آهنگ موزون خود را به گوش جگر تافته ای رساند . این جنس انشاء سخن ، فن کس یا کسانی نیست که بتوانند از راه تدریس و محاورت و تمرین و ممارست بر آن دست یابند ، موهبتی است خاص که از خزانه ی علم الهی به نادره ی مردان جهان تفویض می گردد . (267)

سپس می فرماید : معنی عبادت ، طاعت خدای عزوجل در تمامی آنات و لحظات حیات است کهسفارش بدان در جای دویست و چهل و یک خطبه ی نهج البلاغه به شکلی زیبا ، تحسین برانگیز ، موزون و گاه توام با امثال شیرین و پر مغز و شواهد ممتاز ارائه شده است .

سپس می افزاید : سیره ی عبادی امام (علیه السلام ) به ابراز و انشاء خطبه هایی منجر شده است که راه را برای دینمداری و تعبد افراد هموار می سازند چنانکه می بینیم نهج