زیبایی های اخلاق صفحه 253

ترکیب این دو ضدّ،شاهکار خلقت است،با این ترکیب انسان میل به استکمال دارد و می تواند به جایی برسد که به جز خدا نداند و نبیند.

همه ی موجودات در خدمت انسان

اشاره

قرآن همه ی موجودات مادی را چه آسمانی و چه زمینی برای انسان،و انسان را برای خدا می داند،قرآن در زمینه ی امور مادی که در خدمت انسان قرار دارند می فرماید:

«أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَکُمْ مٰا فِی السَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی الْأَرْضِ» (1).

آیا شما انسان ها به حقیقت مشاهده نکردید که خدا آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمین است مسخر و رام شما قرار داد ؟

و در زمینه ی امر معنوی می فرماید:

«وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسِی» (2).

و تو را برای خود انتخاب کردم.

این که انسان برای خدا انتخاب شده،مرتبه و درجه ی بسیار بالایی است و از همه ی درجات و مراتبی که برای انسان مقرر است بالاتر است.راستی چه شگفت آور است که همه ی موجودات آسمان و زمین برای انسان و انسان برای خداست و این انسان است که باید این درجات بالقوه را به خصوص این درجه ی اخیر را به مرحله ی فعلیت برساند و تا آنجا پیش رود که در محضر معنوی حق بار یابد و به قول اهل دل انسان کامل گردد.

اگر انسان مرکب وجود خود را-که به تعبیر اهل حال بُراق انسانیت برای