زیبایی های اخلاق صفحه 310

فَالصُّورَهُ صُورَهُ إنسانٍ وَ القَلْبُ قَلبُ حَیَوانٍ (1).

صورتش صورت انسان ولی از نظر باطن و سیرت حیوان است.

امیر المؤمنین علیه السلام صبر در امور را هم تشبیه به سر فرموده،چنان که در روایت آمده است:

و الصَّبرُ فِی الأمورِ بِمَنزِلَهِ الرَأسِ مِن الجَسَدِ،فَإذَا فَارَقَ الرَّأسُ الجَسَدَ فَسَدَ الجَسَدُ،وَ إذا فَارَق الصَّبرُ الأمورَ فَسَدَتِ الأُمُورُ (2).

استقامت و پایداری در امور و نگاه داشتن خویش در مرزهای معنوی و مقررات دینی به منزله ی سر نسبت به بدن است،هنگامی که سر از بدن جدا شود،بدن فاسد می گردد،و زمانی که صبر از خیمه ی امور رخت بربندد امور با رنگ گرفتن از هوای نفس و شیطان فاسد می شود.

حضرت سجاد علیه السلام نیز صبر را نسبت به ایمان به منزله ی سر برای بدن دانسته اند:

الصَّبرُ مِن الإیمانِ بِمنزِلَهِ الرَّأْسِ مِنَ الجَسَدِ وَ لا إیمانَ لِمَنْ لَا صَبْرَ لَه (3).

صبر نسبت به ایمان هم چون سر نسبت به بدن است و برای کسی را که در برابر حوادث تلخ و شیرین و اقبال و ادبار دنیا صبر و پایداری نیست،ایمان نیست.

ارزش تحصیل ادب

چه مطلب شگفت آوری است که از امام به حق ناطق حضرت صادق علیه السلام

1- 1) -نهج البلاغه.174،خطبه ی 86.
2- 2) -کافی.90/2،باب الصبر،حدیث 9؛بحار الانوار.73/68،باب 62،حدیث 6.
3- 3) -کافی.89/2،باب الصبر،حدیث 4؛تحف العقول.281؛بحار الانوار.91/68،باب 62،حدیث 46.