زیبایی های اخلاق صفحه 315

پس مرد نشست و علی علیه السلام به او گفت.تو را به حقی که از من می شناسی و آن را عظیم و بزرگ می شماری و تواضعی که برای خدا داری تا به آن پاداشت دهند سوگند می دهم که مرا به آنچه که از خدمتم به تو افتخارت داده اند واگذاری و آن چنان با آرامش دستت را به وسیله ی من بشویی که گویا قنبر آب روی دستت می ریزد !

آن مرد تسلیم تواضع علی علیه السلام شد و دستش را با آب ریختن امیر المؤمنین علیه السلام شست.وقتی کار تمام شد آفتابه را به فرزندش محمد بن حنفیه داد و فرمود:

پسرم اگر فقط فرزند این مرد مهمان من بود من خود آب به روی دستش می ریختم ولی خدای عزّ و جلّ نمی پسندد که بین پدر و پسر را چون با هم هستند فرق نگذارم،پدر به روی دست پدر آب ریخت و باید در این موقعیت پسر روی دست پسر آب بریزد.پس محمد حنفیه به روی دست پسر آب ریخت و پسر دستش را شست.آن گاه حضرت عسکری علیه السلام فرمود.کسی که علی علیه السلام را در تواضع و فروتنی پیروی کند شیعه ی واقعی او است (1).

حضرت صادق علیه السلام از پدرانش روایت می کند:

إنّ مِن التَّواضُعِ أن یَرضَی الرَّجُلُ بِالمَجلسِ دُونَ المَجلسِ،و أن یُسلِّمَ عَلی مَن یَلقی،وَ أن یَترُکَ المِراءَ و إن کانَ مُحِقّاً،وَ لا یُحِبُّ أن یُحمَدَ عَلَی التَّقْوَی (2).

بخشی از تواضع به این است که انسان در هر مجلسی وارد شد هرجا که جا هست بنشیند و برای خود جای نشستن خاصی را در نظر نداشته باشد، و هرکه را ملاقات می کند به او سلام دهد،و جدال و ستیز در سخن را واگذارد،گرچه حق با او باشد،و دوست نداشته باشد که او را بر تقوایی که