فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 204

1- 305. بحارالأنوار، ج 75، ص 96، ح 20

2- 306. مجمع البیان، ج 6، ص 383 (سوره نحل، آیه 94..

و برادری بین شهروندان جامعه بوده، و نادیده گرفتن آن - که عبارت از تناقض بین گفتار و کردار، و مبین دو گانه بودن شخصیت مرتکبین آن است - سبب افشاندن بذر نفاق، بی اعتمادی، اختلاف و سلب اطمینان از یکدیگر که از بدترین بلاهای جامعه است می گردد.

کسی که وعده می دهد و به آن وفا نمی کند، به دلیل برخورداری از شعبه ای از نفاق در خود، عملاً گفتار خود را زیر پا گذارده، آن را ناگفته می انگارد، و همین تناقض آشکار بین گفتار و کردار، گواهی روشن بر وجود نفاق در وی می باشد.

قرآن از این کار زشت با تندی یاد کرده، آنجا که می فرماید:

«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تقُولُونَ ما لا تفْعَلُونَ ا کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تقُولُوا ما لا تفْعَلُونَ».(1)

«ای مؤمنان! چرا سخنی می گویید که آن را عمل نمی کنید خدا سخت به خشم می آید که سخنی را بگویید که عمل نمی کنید.»

در این آیه هرگونه گفتار بی عمل مورد نکوهش قرار گرفته است. در روایات معصومین علیهم السلام خلف وعده نیز از مصادیق روشن آن بر شمرده شده است.

امیر مؤمنان علیه السلام به مالک اشتر می فرمایند:

«إِیاکَ... أَنْ تعِدَهُمْ فَتتبِعَ مَوْعِدَکَ بِخُلْفِکَ... وَ الْخُلْفُ یوجِبُ الْمَقْت عِنْدَ اللَّهِ وَالنَّاسِ، قالَ اللَّهُ تعالی «کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تقُولُوا ما لا تفْعَلُونَ».(2)

«بپرهیز از اینکه به مردم وعده بدهی و تخلّف کنی، زیرا خلف وعده موجب خشم شدید خدا و مردم خواهد شد. خداوند متعال می فرماید: