فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 262

1- 392. کافی، ج 2، ص 71، باب صبر، ح 2 و 5 ؛ به همین مضمون از حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، ص 1123، ذیل ح 79.

است که از غصّه دق کنم. حضرتش فرمودند:»

«عَلَیکَ بِتقْوَی اللَّهِ وَ الصَّبْرِ تقْدَمْ عَلَیهِ غَداً وَ الصَّبْرُ فِی الْأُمُورِ بِمَنْزِلَهِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ فَإِذا فارَقَ الرَّأْسُ الْجَسَدَ فَسَدَ الْجَسَدُ وَ إِذا فارَقَ الصَّبْرُ الْأُمُورَ فَسَدَت الْأُمُورُ»

«تقوای الهی و شکیبایی را پیشه ساز تا فردا(ی رستاخیز) بر آن وارد شده، پاداش آن را دریابی. صبر در کارها به مثابه سر نسبت به بدن است. هرگاه سر از تن جدا گردد، بدن از بین می رود و هنگامی که شکیبایی از امور مفارقت نماید کارها تباه می گردد.»(1)

مردم در برابر حوادث تلخ و پیشامدهای ناگوار یکسان نیستند:

دسته ای به سبب بی بهره بودن از صفت شکیبایی گویا بنا را بر جزع و فزع قرار داده اند؛ اینان با برخورد به کم ترین ناملایمت، اعتدال را از دست داده، خویشتن را می بازند و در واقع با دست خویش عوامل شکست را فراهم آورده، به زودی از پای در می آیند.

گروهی با تحمّل، بردباری و شکیبایی در برابر مشکلات ایستادگی کرده، پایداری می ورزند، گرچه از کریمه شکیبایی به صورت یک صفت پایدار بهره مند نشده اند.

برخی به واسطه برخورداری از ملکه شکیبایی و متصف شدن به این خوی بزرگوارانه، علاوه بر شکیبایی و پایداری، حق تعالی را بر الطاف بی کران ظاهر و باطن سپاسگزاری کرده، عاشقانه به تلاش و کوشش بر می خیزند و برای مرتفع ساختن آثار منفی و پی آمدهای نامطلوب حوادث برنامه ریزی می نمایند.