پیام های عاشورا صفحه 46

که جز با آزادگی کشته نشوم.

جالب اینجا است که همین شعار و رجز را عبدالله، پسر مسلم بن عقیل، در روز عاشورا هنگام نبرد در میدان کربلا می خواند.(1) این نشان دهندۀ پیوند فکری و مرامی این خانواده بر اساس آزادگی است.

دو شهید دیگر از طایفۀ غفار، به نام های عبدالله و عبدالرحمان، فرزندان عُروه، در رجزی که در روز عاشورا می خواندند، مردم را به دفاع از «فرزندان آزادگان» می خواندند. و با این عنوان، از آل پیامبر یاد می کردند: «یاقوم ذودوا عَن بنیِ الأحرار...»(2)

مصداق بارز دیگری از این حرّیت و آزادگی، حرّ بن یزید ریاحی بود.

آزادگی او سبب شد که به خاطر دنیاو ریاست آن، خود را جهنمی نکند و بهشت را در سایۀ شهادت خریدار شود. توبه کرد و از سپاه ابن زیاد جدا شد و به حسین علیه السلام پیوست و صبح عاشورا در نبردی دلاورانه به شهادت رسید. وقتی حرّ نزد امام حسین علیه السلام آمد، یکی از اصحاب حضرت، با اشعاری مقام آزادی و حرّیت او را ستود:

لَنِعْمَ الحُرُّ حُرُّ بَنیٖ رِیاحٍوَ حُرٌّ عِنْدَ مُخْتَلَفِ الرِّماحِ(3)

چون به شهادت رسید، سیدالشهدا علیه السلام بر بالین او حضور یافت و او را حرّ و آزاده خطاب کرد و فرمود: همانگونه که مادرت نام تو را حرّ گذاشته است، آزاده و سعادتمندی، در دنیا و آخرت:

«اَنْتَ حُرٌّ کَما سَمَّتْکَ امُّکَ، وَ انْتَ حرٌّ فِی الدُّنْیا وَ انتَ حُرٌّ فِی

1- (1) - بحارالانوار، ج 44، ص 352.
2- (2) - وقعه الطّف، ص 234.
3- (3) - ارشاد، شیخ مفید (چاپ کنگره جهانی شیخ مفید) ج 2، ص 100.