پیام های عاشورا صفحه 99

وفا

وفا، پای بندی به عهد و پیمانی است که با کسی می بندیم. نشانۀ صداقت و ایمان انسان و مردانگی و فتوّت اوست. وفا، هم نسبت به پیمان هایی است که با خدا می بندیم، هم آنچه با دوستان قول و قرار می گذاریم، هم عهدی که با دشمن می بندیم، هم تعهّدی که به صورت نذر بر عهدۀ خویش می گذاریم، هم پیمان و بیعتی که با امام و ولیّ امر می بندیم.

وفای به عهد در همۀ این موارد، واجب است ونقض عهد و زیر پا گذاشتن پیمان و بی وفایی نسبت به بیعت و قرار دوستی و حقوق برادری نشان ضعف ایمان و از بدترین خصلتهاست. خداوند وفای به عهد را لازم شمرده است و از عهد، بازخواست خواهد کرد: «اَوْفُوا بِالْعَهْدِ انَّ الْعَهْدَ کانَ مَسْؤُولاً»(1).

در آیات قرآن، به ستایش خداوند از کسانی که صادق الوعد و وفادار بودند مثل حضرت اسماعیل، و به نکوهش الهی از اشخاص و اقوامی که نقض عهد و پیمان شکنی کردند، بر می خوریم. حضرت علی علیه السلام هم «وفا» را جزء گرامی ترین خصلت ها شمرده است: «اَشْرَفُ الْخَلائِقِ الْوَفاءُ»(2) و در سخنی دیگر، وفای به عهد را از نشانه های ایمان دانسته است: «مِنْ دَلائِلِ الأیٖمانِ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ».(3)

با این مقدّمه، وقتی به صحنۀ عاشورا می نگریم، در یک طرف مظاهر برجسته ای از وفا را می بینیم و در سوی دیگر، نمونه های زشتی از عهد

1- (1) - اسراء، آیه 34.
2- (2) - میزان الحکمه، ج 10 ص 602.
3- (3) - همان، ص 603.