- مقدمه 1
- هرگز از مرگ نميهراسيد 3
- در انتظار شهادت 6
- در انديشهي سعادت 9
- آخرين ديدار 12
- شاهد توحيد و رسالت 17
- بشارت به ظهور مهدي 20
- عبادت خالصانه 22
- متقي باشيد 25
- دل به دنيا مسپاريد 28
- هميشه حق بگوييد 30
- از خدا پاداش بخواهيد 33
- دشمن ستمگر و ياور ستمديده باشيد 35
- منظم باشيد 38
- مسلمانان! مسلماني را قدر بدانيد 41
- همه به ريسمان خدا چنگ زنيد 44
- صلح و آشتي ميان خود برقرار سازيد 47
- پيوند خويشاوندي را استوار سازيد 51
- يتيمان را دريابيد 56
- از عمل به قرآن غافل نمانيد 59
- حق همسايگي را پاس بداريد 62
- حج را بپاييد تا پايدار بمانيد 65
- نماز ستون دين شماست، آن را به پا داريد 68
- با زكات، خشم خدا را فروبنشانيد 72
- ماه رمضان را گرامي بداريد 76
- بينوايان را دريابيد 80
- با مال و جان و زبان، در راه خدا جهاد كنيد 85
- ياور فرزندان پيامبر باشيد 90
- صحابه صالح پيامبر را بزرگ شماريد 94
- زنان و زيردستان را دريابيد 99
- نماز را به پا داريد و از هيچ سرزنشي نهراسيد 104
- با مردم نيكو سخن بگوييد 107
- هرگز از امر به معروف و نهي از منكر غافل مباشيد 109
- با يكديگر مهربان باشيد و از جدايي بپرهيزيد 114
- انتقامجويي نكنيد 117
- پاورقي 119
- آخرين كلام، كلام آخر 119
مقدمه
شيوه‌ي بزرگان و خردمندان چنان است كه در اواخر عمر، بهترين تجربه‌ها و دانسته‌هاي دوران زندگي خود را به عنوان «موعظت» و «وصيت» بر زبان و قلم جاري مي‌سازند تا درس زندگي براي آيندگان باشد و به راستي كه بسياري از آن يادگارهاي گرانبها، راهگشا و زندگي سازند، درس آموز و عبرت انگيزند. بهره‌وري از تجربه‌ها و دانش ديگران هنر بزرگي است، از اينرو «داناترين انسانها كساني هستند كه از دانسته‌هاي ديگران بهترين بهره‌ها را برند.»
حضرت اميرالمومنين عليه‌السلام- هرچند كه سرتاسر زندگي‌اش درس‌آموز است- در برهه‌هاي خاصي، توصيه‌هاي گرانقدري به فرزندان و ياران خويش داشته است و آنان را نسبت ببه انجام آنها سفارش فرموده است. تمامي آن توصيه‌ها به راستي ما را هوشيار مي‌كند، بيدار مي‌سازد و به خود مي‌آورد و حتي شرمنده‌شان مي‌كند كه چرا در انجام آن تعاليم حيات‌بخش و زندگي‌ساز و آخرت‌پرداز، كوتاهي و سستي مي‌ورزيم.
پيداست ضمن آنكه تمامي توصيه‌ها و موعظه‌هاي آن حضرت ارزشمند است، وصيتي را كه در بستر شهادت بيان فرموده است از اهميت بسيار ويژه‌اي برخوردار است و با وجود آنكه عناوين و مضامين آن در برگيرنده اساسي‌ترين دستورهاي ديني است، متن كامل آن در ميان