- ادب و ارزش انسانی 1
- عقل هم نیازمند ادب است 4
- خداوند متعال برترین مؤَدِّب و پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - برترین متأدِّب 6
- ادب در مقابل خداوند متعال 10
- ادب در رابطه با پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - ، ائمّه - علیهم السلام -، علما و اولیا 15
- ادب حضور در میان دوستان، مردم و مسجد 22
- ادبِ سلام و هر شادباشی 27
- بزرگ شمردن دوستان و مؤمنان، در حضور و غیاب آنان 34
- ادب در سخن، و اشاره به تفاوت مرد و زن در برخی آداب 40
- ادبِ مُدارا، هوشیاری و تغافل 43
- حتّی از کنار عطسه ی مؤمن، بی اعتنا نباید گذشت! 46
- نمونه ای از شدّت اهتمام یاران امامان - علیهم السلام - به شناخت و عمل به آداب 48
- بهترین میراث 50
لازم تر است با توجّه به روایتی از امیرمؤمنان علی - علیه السلام - مطرح نمایم. از مولای ما امیرمؤمنان علی - علیه السلام - چنین روایت شده است:
یَا مُؤمِنُ! إنَّ هَذا العِلمَ و الأدَبَ ثَمَنُ نَفسِکَ فَاجْتَهِدْ فِی تَعَلُّمِهِما؛ فَمَا یَزِیدُ مِنْ عِلمِکَ و أدَبِکَ یَزِیدُ فِی ثَمَنِکَ و قَدرِکَ فَإنَّ بِالعِلمِ تَهتَدِی إلَی رَبِّکَ و بِالأدَبِ تُحْسِنُ خِدمَهَ رَبِّکَ و بِأدَبِ الخِدمَهِ یَستَوجِبُ العَبدُ وَلایَتَهُ و قُربَهُ فَاقبَلِ النَّصِیحَهَ کَی تَنجُوَ مِنَ العَذابِ؛1 (1)
ای مؤمن! این دانش و ادب، بهای جانِ تو است؛ پس در یاد گرفتنِ علم و ادب بکوش و هر آن چه بر علم و ادب تو افزاید، به بها و قَدر تو می افزاید. همانا به وسیله ی علم، به پروردگارت راه می یابی و به وسیله ی ادب، خدمتِ (عبادت و بندگی) پروردگارت را نیکو می گردانی، و به وسیله ی ادب خدمت، بندهْ سزاوار ولایت و قرب خداوند می گردد؛ پس پند بپذیر تا از عذاب، رهایی یابی.
خطابِ یا مؤمن! خطاب به هر مؤمنی است. مؤمن در غالب روایات یعنی کسی که ولایت امیرالمؤمنین - علیه السلام - و اولاد معصومینش - علیهم السلام - را قبول دارد؛ یعنی علاوه بر اسلام، ایمان هم دارد2 (2). البتّه مؤمن مراتبی دارد؛ مؤمنِ درجه ی
1- بحارالأنوار(ط بیروت)، ج 1، ص180.
2- «قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ - علیه السلام -: وَلَایَهُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ - علیهما السلام - الْحَبْلُ الَّذِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فِیهِ: Pوَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُواO فَمَنْ تَمَسَّکَ بِهِ کَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ تَرَکَهُ خَرَجَ مِنَ الْإِیمَان؛ امام باقر - علیه السلام - فرمودند: ولایت علی بن ابی طالب - علیهما السلام - ریسمانی است که خداوند متعال درباره ی آن فرمود: «همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید» پس هرکس به این حَبلْ تمسّک جست، مؤمن است و هرکسی که آن را ترک کند، از ایمان خارج است.» بحارالأنوار(ط - بیروت)، ج 36، ص18. تذکّر: لازم به ذکر است که عمدتاً در منابع مورد ارجاع از نرم افزارهای نور استفاده گردیده است، و نیز در ترجمه ی آیات قرآن کریم و روایات از ترجمه های موجود در این نرم افزار، بهره برده شده است.