- ادب و ارزش انسانی 1
- عقل هم نیازمند ادب است 4
- خداوند متعال برترین مؤَدِّب و پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - برترین متأدِّب 6
- ادب در مقابل خداوند متعال 10
- ادب در رابطه با پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - ، ائمّه - علیهم السلام -، علما و اولیا 15
- ادب حضور در میان دوستان، مردم و مسجد 22
- ادبِ سلام و هر شادباشی 27
- بزرگ شمردن دوستان و مؤمنان، در حضور و غیاب آنان 34
- ادب در سخن، و اشاره به تفاوت مرد و زن در برخی آداب 40
- ادبِ مُدارا، هوشیاری و تغافل 43
- حتّی از کنار عطسه ی مؤمن، بی اعتنا نباید گذشت! 46
- نمونه ای از شدّت اهتمام یاران امامان - علیهم السلام - به شناخت و عمل به آداب 48
- بهترین میراث 50
دارد، ولی عنایت در این سخن بر قسمت دوم آن است که معمولاً کمتر از آن صحبت می شود؛ یعنی ادب.
عقل هم نیازمند ادب است
اجازه بفرمایید روایت دیگری از حضرت - علیه السلام - برایتان بخوانم. طبق این روایت که در غررالحکم آمده است، امیرالمؤمنین - علیه السلام - می فرمایند:
کُلُّ شَیءٍ یَحتَاجُ إلَی العَقلِ و العَقلُ یَحتَاجُ إلَی الأدَبِ؛3 (1)
هر چیزی محتاج عقل است و عقل، نیازمند ادب است.
یعنی هر اندیشه، حرکت یا برنامه ای نیازمندِ عقل می باشد و عقلْ خود نیازمند ادب است. در روایت دیگری حضرت - علیه السلام - فرمودند:
الأدَبُ صُورَهُ العَقلِ؛4 (2)
ادب چهره ی عقل است.
عقلی که در درون انسان ها نهفته است، با ادب بروز
1- تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص248، ح5102.
2- تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص247، ح5097؛ و در ادامه ی آن در کنز الفوائد کراجکی آمده است: «فَحَسِّنْ عَقْلَکَ کَیْفَ شِئْت؛ خِرد خود را هر چه خواهی با رعایت ادب، زیبا ساز.» ج 1، ص199؛ و نیز در روایت از رسول اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - آمده است: «حُسْنُ الْأَدَبِ دَلِیلٌ عَلَی صِحَّهِ الْعَقْل؛ نیکویی ادب، دلیل بر صحتِ عقل است.» إرشاد القلوب(للدیلمی)، ج 1، ص199.