- دیباچه 1
- 1. مفهوم شناسی 8
- 2. شیوه های صله رحم 9
- 3. مصادیق ارحام 13
- 4. سلسله مراتب ارحام 14
- اشاره 14
- الف) حق مادر 16
- ج) حق فرزند 16
- ب) حق پدر 16
- د) حق برادر 17
- ه_) حقوق سالمندان 18
- اشاره 20
- اشاره 22
- 1. صله رحم در قرآن کریم 22
- نیکی به پدر و مادر 27
- 2. صله رحم در حدیث 34
- اشاره 34
- الف) کار پاکیزه 34
- ج) خویشاوند؛ بال آدمی 35
- د) توجه به خویشاوند بینوا 35
- ب) پرتویی از رحمت حق 35
- ه_) رسیدگی به خویشاوند 36
- و) پیش تازی در صله رحم 36
- ط) گستردگی حق رحم 37
- ز) نفی صله رحم با منت 37
- ح) شافع روز جزا 37
- ی) سفارش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 38
- ل) محبوب ترین و بافضیلت ترین اعمال 38
- ک) نشانه دین داری 38
- ع ) پاداش فراوان 39
- س) والاترین فضیلت 39
- م) نشانه تقوا 39
- ن) نشانه سخاوت 39
- ف) زکات اعضا 39
- ص) مصداق قرض الحسنه 40
- ق) مایه آرامش 40
- 1. آگاه نبودن به حقوق و وظایف یکدیگر 41
- اشاره 41
- 3. کوچک شدن خانه ها 42
- 2. ناهم گونی طبقاتی 42
- 4. میهمانی های پرهزینه 43
- 5. فساد اخلاقی برخی خویشاوندان 43
- اشاره 44
- 1. آثار دنیایی 44
- الف) طولانی شدن عمر 44
- ب) برخورداری از پشتیبانی خویشاوندان 47
- ج) افزونی ثروت و رفع فقر 48
- ه_) پالایش روح 50
- د) تزکیه و پاک شدن اعمال 50
- و) دور شدن بلا 51
- ز) خوش اخلاقی و تقویت روحیه سخاوت مندی 52
- ح) آرامش روانی و سلامت بدن 52
- ط) افزایش دل بستگی و محبت میان خویشاوندان 53
- ک) آسان گیری هنگام فرارسیدن مرگ 54
- ل) آبادانی سرزمین 54
- ی) بهره مندی از هدایت حق و تقرب به خدا 54
- م) افزایش جمعیت 55
- ن) افزایش مهتری در جامعه 55
- س) مصونیت از گناه 56
- الف) بخشش گناه 57
- 2. آثار آخرتی 57
- ب) بلندمرتبگی 57
- د) آسان شدن حساب رسی قیامت 58
- ج) برتری پاداش صله رحم بر صدقه و قرض 58
- ه_) راه یابی به بهشت 59
- اشاره 62
- 1. کاهش عمر و مرگ نابهنگام 63
- 3. نابودی اجتماع 63
- 2. محروم ماندن از رحمت خداوند 63
- 4. از دست دادن خویشاوندان 64
- 5. فقیر شدن 64
- 6. گرفتار اندوه شدن 65
- 7. به اجابت نرسیدن دعاها 66
- 8. بی اثر شدن اعمال نیک (حبط اعمال) 66
- 10. گرفتاری به لعن خداوند 67
- 11. خسران در دنیا و آخرت و نزول بلا 69
- وسیله نجات از آتش دوزخ 71
- خدمت به پدر و مادر 71
- نیکی به مادر 72
- امید به آمرزش خداوند 72
- پیوند با قاطع رحم 74
- رضایت خداوند در گرو رضایت مادر 75
- کفاره گناهان 76
- سفارش امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف به صله رحم 76
- سفارش امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف نسبت به پدر 77
- پیشنهادهای کلی 79
- پرسش های مسابقه ای 84
- پرسش های مردمی 86
- پرسش های کارشناسی 87
ج) کسانی که به سبب قرابت نسبی یا بر اساس دستورهای شرعی از ازدواج با یکدیگر منع شده اند، ارحام یکدیگر شمرده می شوند. در مقابل، کسانی همچون پسرعموها و دخترعموها که ازدواج آنها ممنوعیت شرعی ندارد، ارحام یکدیگر شمرده نمی شوند.
د) ارحام، تنها به کسانی گفته می شود که در طبقه بندی کتاب الارث، جزو مصداق های مورد نظر به شمار می آیند.
ه_) ارحام به کسانی گفته می شود که در انتساب به چهارمین جدّ، مشترک باشند. ازاین رو، برادران و خواهران و فرزندانشان، عموها و فرزندان آنها، عموها و عمه های پدری و مادری، دایی ها و خاله ها و فرزندان آنها و به طور کلی، همه کسانی که در این سلسله به نوعی با فرد نسبت دارند، اعم از اینکه جزو محارم باب نکاح باشند یا نه، از ارث بهره مند شوند یا نه، خویشاوند دور باشند یا نزدیک، ارحام شمرده می شوند.
4. سلسله مراتب ارحام
اشاره
در رساله حقوق امام سجاد علیه السلام آمده است:
حقوق ارحام، متعدد و متنوع است و بر حسب میزان قرابت و پیوند نسبی ایشان تنظیم می شود. واجب ترین این حقوق، حق مادر و پس از آن، حق پدر و در مرحله سوم، حق اولاد و در مرحله بعد، حق برادران است. بر این اساس، حقوق دیگر خویشان بر پایه میزان قرابت آنها تعیین می شود.(1)
بقیه حقوق ارحام به ترتیب قرابت و نزدیکی است، مانند:
1. حق مولا و صاحب اختیار و ولی نعمت.
1- ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص 261.