وصال خویشان: چشم اندازی به صله رحم در آیات و روایات صفحه 26

بپرستید و چیزی را با او شریک مگردانید و به پدر و مادر و به خویشاوندان و یتیمان و... نیکی کنید». (نساء:36)

با توجه در این آیات درمی یابیم که پس از احسان به اعضای اصلی خانواده، بر احسان و صله با خویشاوندانی که با ما رابطه خونی و رحمی (مادری) دارند، تأکید شده است. در پیوند و نیکی با خویشاوندان، باید افرادی که پیوند نزدیک تری دارند، در اولویت قرار گیرند. ازاین رو، در درجه اول باید به پدر و مادر و آن گاه خواهر و برادر و در مراحل بعد به خویشاوندان دیگر محبت کنیم و با آنان صله رحم داشته باشیم. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله دراین باره می فرماید: «بِرَّ اُمَّکَ و أَباکَ و اُختَکَ و أَخاکَ ثُمَّ أَدْناکَ فَأَدْناکَ؛ نیکی کن (به ترتیب) به مادر و سپس پدر و خواهر و برادر؛ سپس نزدیک تر به نزدیک تر».(1)

خداوند، عمر افرادی را که صله رحم می کنند، زیاد و رزقشان را فراوان می کند و حساب روز قیامت را بر آنان آسان می گیرد و در عوض، عمر کسانی را که از اقوام دوری می جویند و سبب ناراحتی آنان را فراهم می کنند، کوتاه و روزی شان را کم و الطاف خود را از آنان قطع می کند،(2) چنان که خداوند در حدیثی قدسی می فرماید: «من رحمان هستم؛ هر که از خویش خود برید، من هم از او می برم».(3)

روزی یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام خدمت ایشان رسید و گفت: برادران و پسرعموهایم، خانه ام را تصاحب کرده اند، به گونه ای که من در یک

1- آموزه های بنیادین علم اخلاق، ج 2، ص 168.
2- سید علی اکبر صداقت، یک صد موضوع، 500 داستان، ص 329.
3- احیاء القلوب، ص 127.