- دیباچه 1
- 1. مفهوم شناسی 8
- 2. شیوه های صله رحم 9
- 3. مصادیق ارحام 13
- اشاره 14
- 4. سلسله مراتب ارحام 14
- ب) حق پدر 16
- الف) حق مادر 16
- ج) حق فرزند 16
- د) حق برادر 17
- ه_) حقوق سالمندان 18
- اشاره 20
- اشاره 22
- 1. صله رحم در قرآن کریم 22
- نیکی به پدر و مادر 27
- 2. صله رحم در حدیث 34
- اشاره 34
- الف) کار پاکیزه 34
- ج) خویشاوند؛ بال آدمی 35
- ب) پرتویی از رحمت حق 35
- د) توجه به خویشاوند بینوا 35
- ه_) رسیدگی به خویشاوند 36
- و) پیش تازی در صله رحم 36
- ز) نفی صله رحم با منت 37
- ط) گستردگی حق رحم 37
- ح) شافع روز جزا 37
- ل) محبوب ترین و بافضیلت ترین اعمال 38
- ک) نشانه دین داری 38
- ی) سفارش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 38
- م) نشانه تقوا 39
- س) والاترین فضیلت 39
- ن) نشانه سخاوت 39
- ف) زکات اعضا 39
- ع ) پاداش فراوان 39
- ق) مایه آرامش 40
- ص) مصداق قرض الحسنه 40
- 1. آگاه نبودن به حقوق و وظایف یکدیگر 41
- اشاره 41
- 3. کوچک شدن خانه ها 42
- 2. ناهم گونی طبقاتی 42
- 4. میهمانی های پرهزینه 43
- 5. فساد اخلاقی برخی خویشاوندان 43
- الف) طولانی شدن عمر 44
- اشاره 44
- 1. آثار دنیایی 44
- ب) برخورداری از پشتیبانی خویشاوندان 47
- ج) افزونی ثروت و رفع فقر 48
- ه_) پالایش روح 50
- د) تزکیه و پاک شدن اعمال 50
- و) دور شدن بلا 51
- ح) آرامش روانی و سلامت بدن 52
- ز) خوش اخلاقی و تقویت روحیه سخاوت مندی 52
- ط) افزایش دل بستگی و محبت میان خویشاوندان 53
- ک) آسان گیری هنگام فرارسیدن مرگ 54
- ی) بهره مندی از هدایت حق و تقرب به خدا 54
- ل) آبادانی سرزمین 54
- م) افزایش جمعیت 55
- ن) افزایش مهتری در جامعه 55
- س) مصونیت از گناه 56
- 2. آثار آخرتی 57
- الف) بخشش گناه 57
- ب) بلندمرتبگی 57
- ج) برتری پاداش صله رحم بر صدقه و قرض 58
- د) آسان شدن حساب رسی قیامت 58
- ه_) راه یابی به بهشت 59
- اشاره 62
- 3. نابودی اجتماع 63
- 1. کاهش عمر و مرگ نابهنگام 63
- 2. محروم ماندن از رحمت خداوند 63
- 4. از دست دادن خویشاوندان 64
- 5. فقیر شدن 64
- 6. گرفتار اندوه شدن 65
- 8. بی اثر شدن اعمال نیک (حبط اعمال) 66
- 7. به اجابت نرسیدن دعاها 66
- 10. گرفتاری به لعن خداوند 67
- 11. خسران در دنیا و آخرت و نزول بلا 69
- خدمت به پدر و مادر 71
- وسیله نجات از آتش دوزخ 71
- نیکی به مادر 72
- امید به آمرزش خداوند 72
- پیوند با قاطع رحم 74
- رضایت خداوند در گرو رضایت مادر 75
- کفاره گناهان 76
- سفارش امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف به صله رحم 76
- سفارش امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف نسبت به پدر 77
- پیشنهادهای کلی 79
- پرسش های مسابقه ای 84
- پرسش های مردمی 86
- پرسش های کارشناسی 87
خود، به تکریم پدر و مادر دستور داده که بیان کننده اهمیت این مسئله است. بنابراین، نباید پدر و مادر را به اسم صدا زد. باید با احترام و ادب با ایشان سخن گفت و در حضورشان صدا را بلند نکرد و اگر به دلیل پیری سبب رنجش فرزندانشان شدند، فرزندان نباید به آنان کوچک ترین بی ادبی کنند و سخنان ناراحت کننده (حتی اف) بگویند. امام صادق علیه السلام می فرماید:
اگر چیزی کمتر از کلمه «اف» وجود داشت، باری تعالی از آن نهی می فرمود.(1)
متأسفانه با وجود سفارش های بسیار خداوند در برخی از آیات قرآن بر احسان به والدین، امروزه به این آموزه اسلامی کمتر عمل می شود. فرزندان به اصطلاح متمدن امروزی، والدین سالخورده خود را به خانه سالمندان می سپارند و به پندار خام خود، وظیفه خویش را در قبال آنها به پایان می رسانند. این فرزندان، زندگی در خانه سالمندان را برای پدر و مادرشان بهتر از زندگی در خانه خود و با فرزندان و نوه هایشان می دانند، به این دلیل که ممکن است در خانه به آنان بی احترامی شود و دل رنجور آنها بشکند. همچنین اگر بامحبت باشند، فقط در مناسبت های ویژه ای مانند «روز مادر» و «روز پدر» به دیدار آنها می روند و دسته گلی به آنها تقدیم و از آنها دل جویی می کنند، در حالی که همه روزهای سال، چشم خسته والدین در خانه سالمندان در انتظار آمدن و دیدن فرزندان به راه مانده است.
وقتی که گفتن اف به پدر و مادر روا نیست، به یقین، گفتن سخنان رکیک و ناسزا و نگاه های غضبناک، گناه افزون تری دارد و مخالفت گفتاری و
1- اصول کافی، ج 2، باب العقوق، ص 349.