- دیباچه 1
- 1. مفهوم شناسی 8
- 2. شیوه های صله رحم 9
- 3. مصادیق ارحام 13
- 4. سلسله مراتب ارحام 14
- اشاره 14
- الف) حق مادر 16
- ب) حق پدر 16
- ج) حق فرزند 16
- د) حق برادر 17
- ه_) حقوق سالمندان 18
- اشاره 20
- 1. صله رحم در قرآن کریم 22
- اشاره 22
- نیکی به پدر و مادر 27
- 2. صله رحم در حدیث 34
- اشاره 34
- الف) کار پاکیزه 34
- ج) خویشاوند؛ بال آدمی 35
- د) توجه به خویشاوند بینوا 35
- ب) پرتویی از رحمت حق 35
- ه_) رسیدگی به خویشاوند 36
- و) پیش تازی در صله رحم 36
- ح) شافع روز جزا 37
- ط) گستردگی حق رحم 37
- ز) نفی صله رحم با منت 37
- ی) سفارش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 38
- ک) نشانه دین داری 38
- ل) محبوب ترین و بافضیلت ترین اعمال 38
- ع ) پاداش فراوان 39
- س) والاترین فضیلت 39
- ن) نشانه سخاوت 39
- م) نشانه تقوا 39
- ف) زکات اعضا 39
- ق) مایه آرامش 40
- ص) مصداق قرض الحسنه 40
- اشاره 41
- 1. آگاه نبودن به حقوق و وظایف یکدیگر 41
- 2. ناهم گونی طبقاتی 42
- 3. کوچک شدن خانه ها 42
- 4. میهمانی های پرهزینه 43
- 5. فساد اخلاقی برخی خویشاوندان 43
- 1. آثار دنیایی 44
- اشاره 44
- الف) طولانی شدن عمر 44
- ب) برخورداری از پشتیبانی خویشاوندان 47
- ج) افزونی ثروت و رفع فقر 48
- ه_) پالایش روح 50
- د) تزکیه و پاک شدن اعمال 50
- و) دور شدن بلا 51
- ح) آرامش روانی و سلامت بدن 52
- ز) خوش اخلاقی و تقویت روحیه سخاوت مندی 52
- ط) افزایش دل بستگی و محبت میان خویشاوندان 53
- ل) آبادانی سرزمین 54
- ی) بهره مندی از هدایت حق و تقرب به خدا 54
- ک) آسان گیری هنگام فرارسیدن مرگ 54
- ن) افزایش مهتری در جامعه 55
- م) افزایش جمعیت 55
- س) مصونیت از گناه 56
- 2. آثار آخرتی 57
- ب) بلندمرتبگی 57
- الف) بخشش گناه 57
- د) آسان شدن حساب رسی قیامت 58
- ج) برتری پاداش صله رحم بر صدقه و قرض 58
- ه_) راه یابی به بهشت 59
- اشاره 62
- 1. کاهش عمر و مرگ نابهنگام 63
- 3. نابودی اجتماع 63
- 2. محروم ماندن از رحمت خداوند 63
- 4. از دست دادن خویشاوندان 64
- 5. فقیر شدن 64
- 6. گرفتار اندوه شدن 65
- 7. به اجابت نرسیدن دعاها 66
- 8. بی اثر شدن اعمال نیک (حبط اعمال) 66
- 10. گرفتاری به لعن خداوند 67
- 11. خسران در دنیا و آخرت و نزول بلا 69
- وسیله نجات از آتش دوزخ 71
- خدمت به پدر و مادر 71
- نیکی به مادر 72
- امید به آمرزش خداوند 72
- پیوند با قاطع رحم 74
- رضایت خداوند در گرو رضایت مادر 75
- کفاره گناهان 76
- سفارش امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف به صله رحم 76
- سفارش امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف نسبت به پدر 77
- پیشنهادهای کلی 79
- پرسش های مسابقه ای 84
- پرسش های مردمی 86
- پرسش های کارشناسی 87
شمرده می شود و قطع آن حرام است.
صله رحم در اصطلاح عبارت است از کمک و نیکی کردن به خویشاوندان و هم دردی با آنان با جان و مال در حد توان انسان و قطع رحم به اموری گفته می شود که مخالف این روش باشد.(1)
قطع، معانی متفاوتی دارد. گاه به معنای پیمودن است که زمینه وصل را فراهم می سازد و چنین قطعی ممدوح است. گاهی نیز به معنای بریدن و جدا کردن است. که در این نوع قطع، اگر مخالفت با فرمان خدا در امری باشد که به آن سفارش شده است، ناپسند خواهد بود.(2)
2. شیوه های صله رحم
به هر کاری که موجب پیوند خویشان شود، «صله رحم» می گویند، هر چند کار کوچکی مانند نیکو سلام کردن یا جواب دادن سلام(3) یا دادن جرعه ای آب به خویشاوندان باشد.(4) به طور کلی، به هر گونه عملی که از روی لطف و احسان باشد و سبب تحکیم روابط عاطفی میان ایشان شود، صله رحم گفته می شود. در مقابل، به هر نوع بی اعتنایی در برابر خواسته های مشروع خویشاوندان و ادا نکردن حقوق آنان، قطع رحم می گویند که به کدورت و ایجاد فاصله میان آنها می انجامد.(5) با استفاده از آیات قرآن و
1- نک: رضا رجب زاده، راه نجات، ص 121، ترجمه منهاج النجاه، ملا محسن فیض کاشانی.
2- عبد اللّه جوادی آملی، تسنیم تفسیر قرآن، ج 2، ص 558؛ به آیه 27 سوره بقره اشاره دارد.
3- ترجمه فارسی میزان الحکمه، ج 4، ح 7045.
4- همان، ح 7082.
5- تحلیلی اجتماعی از صله رحم، ص 44.