سیمای شیعه از نگاه اهل بیت علیهم السلام صفحه 166

«بُنِیَ الاِسلامُ عَلی خَمسٍ: عَلَی الصَّلاهِ والزَّکاهِ والحَجِّ والصَّومِ والوَلایَهِ»؛

«اسلام بر پنج پایه بنیان نهاده شده است: نماز، زکات، حج، روزه و ولایت».(1)

امام باقر علیه السلام فرمود:

«إِنَّ الحَجَّ أَفضَلُ مِنَ الصَّلاهِ والصِّیامِ لِأَنَّ المُصَلِّیَ إِنَّما یَشتَغِلُ عَن أهلِهِ لا فیِ مالٍ یَرجُوهُ و لا اِلی تِجارَهٍ»؛

«حج از نماز و روزه با فضیلت تر است؛ چرا که نمازگزار برای دقایقی از خانواده اش جدا می شود و روزه دار در حد سپیدی روز از لذایذ محروم می شود؛ اما حاجی بدنش را به زحمت انداخته و از جانش مایه می گذارد؛ مال خود را صرف می کند و زمان زیادی از زن و فرزند خود دور می شود؛ بدون اینکه در مقابل این سختیها مال و تجارتی نصیب او گردد».(2)

برتری حج بر نماز و روزه در این روایت به دلیل رنج و زحمتی است که حج گزار نسبت به نمازگزار و کسی که روزه می گیرد متحمل می شود؛ چنان که در روایات متعدد دیگری که از معصومین علیهم السلام نیز وارد شده به این مطلب اشاره شده است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:

«اَفضَلُ الاَعمالِ اَحمَزُها»؛ «بهترین اعمال سخت ترین آنهاست».(3)

یعنی هرچه انسان برای انجام یک عمل یا عبادت رنج و مشقت بیشتری متحمل شود اجر و فضیلت آن عمل بیشتر است و در حج نیز چون حاجی علاوه بر مشقت بدنی که متحمل می شود، از بخشی از اموال خود نیز می گذرد و برای مدت طولانی از زن و زندگی و کار خود دور می گردد، خداوند اجر و فضیلت بیشتری به او می دهد.

علت دیگری که برای برتری حج گفته شده این است که در حج نماز هم

1- . الکافی، ج 2، ص 18؛ وسائل الشیعه، ج 1، ص 13.
2- . علل الشرایع، ج 2، ص 457؛ وسائل الشیعه، ج 11، ص 112.
3- . بحارالانوار، ج 67، ص 191؛ ج 79، ص 229.