سیمای شیعه از نگاه اهل بیت علیهم السلام صفحه 266

«إِنَّ العَبدَ لَیَحرُمُ الرِّزقَ الحَلالَ بِتَرکِ الصَّبرِ و لا یَزدادُ عَلی ما قُدِّرَ لَهُ»؛

«همانا بنده با بی صبری، روزیِ حلال را بر خود حرام می کند و با این کار بر آنچه برایش مقدر شده نمی افزاید».(1)

مذموم بودن مال حرام و آثار آن

اشاره

کسب و خوردن مال حرام از گناهانی است که در روایات معصومین علیهم السلام از آن مذمت زیادی شده و حتی در برخی روایات از شدیدترین گناهان شمرده شده است؛

امام باقر علیه السلام فرمود:

«إِنَّ الذُّنُوبَ کُلَّها شَدیِدَهٌ و اَشَدُّها ما نَبَتَ عَلَیهِ اللَّحمُ والدَّمُ»؛

«تمام گناهان شدید است؛ اما شدیدترین گناهان، گناهی است که بر آن گوشت و خون بروید».(2)

تمام گناهان از آن جهت که انسان با گناه خویش خداوند بزرگ را نافرمانی می کند بزرگ و شدید است؛ حتی گناه صغیره؛ اما گناهانی که در وجود انسان ریشه می دواند و به آسانی انسان نمی تواند از شر و آلودگی آن خود را نجات دهد، بسیار شدیدتر و هولناک تر است و از جمله این گناهان، خوردن مال حرام است. خوردن حرام باعث می شود که گوشت و پوست و خون انسان از حرام بروید و تمام وجود انسان را ناپاک و آلوده نماید و در صورتی انسان از این گناه پاک می شود که وجود خود را از گوشت و خونی که از حرام روییده پاک گرداند؛ چنان که علی علیه السلام به فردی که «اَستَغفِرُ اللّهَ رَبِّی و اَتوُبُ اِلیهِ» را بر زبان جاری می کرد فرمود: استغفار و بازگشت به سوی خدا تنها به لقلقه زبان نیست و شرایطی دارد که از جمله شرایط آن چنین است:

«... أَن تُؤَدِّیَ اِلَی المَخلُوقینَ حقُوقَهُم حَتّی تَلقَی اللّهَ اَملَسَ لَیسَ عَلَیکَ تَبِعَهٌ...؛ أَن تَعمِدَ اِلَی اللَّحمِ الَّذیِ نَبَتَ عَلَی السُّحتِ فَتُذِیبَهُ بِالاَحزانِ حَتّی یَلصَقَ الجِلدُ بِالعَظمِ