سیمای شیعه از نگاه اهل بیت علیهم السلام صفحه 303

«أَلا أُخبِرُکُم بِأَیسَرِ العِبادَهِ و اَهَونِها عَلَی البَدَنِ، الصَّمتُ و حُسنُ الخُلقِ»؛

«آیا شما را خبر ندهم از آسان ترین عبادت وساده ترین آن برای بدن؟ وآن سکوت و خوش اخلاقی است».(1)

از این دو روایت به دست می آید که سکوت و ترک کلام، یکی از عبادات است. بنابراین اگر کسی برای رضای خدا سخن گفتن را ترک و سکوت اختیار نمود، خداوند به او پاداش خواهد داد و تا زمانی که شخص با این نیت سکوت

اختیار کند خداوند برای او حسنه و ثواب می نویسد. لقمان علیه السلام نیز خطاب به فرزندش می گوید:

«یا بُنَیَّ، اِن کُنتَ زَعَمتَ أَنَّ الکَلامَ مِن فِضَّهٍ فَاِنَّ السُّکوتَ مِن ذَهَبٍ»؛

«پسرم! اگر گمان می کنی که سخن از جنس نقره است پس بدان که سکوت از جنس طلاست.»(2)

امام زین العابدین علیه السلام در مورد ویژگیهای پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید:

«سَأَلتُ خالِی هِندَ بنَ اَبِی هالَهَ التَّمیمِیَّ و کانَ وَصّافا عَن حِلیَهِ النَّبِیِّ و أَنا اَشتَهِی اَن یَصِفَ لِی مِنها شَیئا اَتَعَلَّقُ بِهِ، فقالَ: ... کانَ رَسُولُ اللّهِ مُواصِلَ الاَحزانِ، دائِمَ الفِکرَهِ، لَیسَت لَهُ راحَهٌ لا یَتَکَلَّمُ فِی غَیرِ حاجَهٍ، طَویلَ السَّکتِ»؛

«من مشتاق شنیدن اوصاف و ویژگیهای پیامبر بودم تا همانند پیامبر عمل نمایم. لذا از دایی ام «هندبن ابی هاله تمیمی» - که ویژگیهای پیامبر را وصف می کرد - سؤال کردم، در پاسخ گفت: یکی از ویژگیهای رسول خدا این بود که پیوسته اندوهناک بود و دائما فکر می کرد. هیچ گاه راحتی نداشت و بدون حاجت و ضرورت سخن نمی گفت و سکوتی طولانی داشت».(3)

امام صادق علیه السلام نیز در احوال برخی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید:

«برخی از اصحاب پیامبر در دهانشان ریگ می گذاشتند و هرگاه می خواستند در مورد خدا و برای خدا یا در راه خدا سخن بگویند ریگ را از دهانشان خارج می کردند. بسیاری از آنان همچون بیماران - که کم سخن می گویند - حرف می زدند. همانا یکی از اسباب هلاکت مردم و نجات آنان سخن گفتن و سکوت

1- . الامالی، طوسی، ص 536؛ بحارالانوار، ج 74، ص 88 .
2- . الکافی، ج 2، ص 114.
3- . مکارم الاخلاق، ص 12.