- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- ضرورت شیعه شناسی 3
- جمعیت شناسی شیعیان 5
- مظلومیت شیعه 6
- اشاره 19
- پیدایش شیعه 21
- علل پیدایش شیعه 27
- اشاره 27
- الف. شخصیت بی همتای اهل بیت ^ 28
- اشاره 40
- ب. فرمان و تکلیف الهی 40
- 1. حدیث «یوم الدّار» 41
- 2. آیه «مودّت» 43
- 3. آیه «ولایت» 45
- 4. آیه «اولی الامر» 50
- 5. حدیث «منزلت» 55
- 7. حدیث «ثقلین» 56
- 8. احادیث «خلفای دوازده گانه» 58
- خلاصه واقعه غدیر 60
- 9. آیه «تبلیغ»، و «اکمال دین» و حدیث «غدیر» 60
- اشاره 60
- اشاره 71
- اشاره 72
- الف. فضایل شیعه در قرآن 73
- 1. شیعیان، بهترین مخلوقات خدایند: 73
- اشاره 73
- 3. اصحاب یمین شیعیان اند: 75
- 4. ملائکه الهی برای شیعیان استغفار می کنند: 76
- اشاره 77
- ب. فضایل شیعه در روایات 77
- 1. شیعیان علی (ع) رستگارانند: 77
- 2. پیامبر (ص) شفیع شیعیان علی در قیامت است: 78
- 3. شیعیان، وارد جهنم نمی شوند: 79
- 4. شیعیان در بهشت، در جایگاه و درجه اهل بیت (ع) قرار دارند: 79
- اشاره 82
- الفبای سعادت؛ ولایت و محبت یا عمل؟ کدام یک؟ 84
- اشاره 84
- روایات دسته اول 85
- روایات دسته دوم 86
- ولایت و محبت، همراه با عمل 87
- اشاره 87
- الف) قرآن کریم: 88
- ب) روایات: 89
- ج) سیره معصومین ^: 90
- محو گناهان شیعه در دنیا، برزخ و قیامت 94
- ولایت و محبت اهل بیت (ع)، شرط پذیرش اعمال 99
- شیعه و شفاعت اهل بیت (ع) 103
- تفاوت شیعه و محب اهل بیت (ع) 109
- اشاره 114
- فلسفه اقامه نماز 114
- اشاره 118
- جایگاه و اهمیّت نماز 118
- الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی: 118
- ج) نماز؛ ستون دین و اوّلین پرسش در قیامت: 119
- ب) نماز؛ برترین عبادت، بعد از توحید: 119
- د) نماز؛ نور چشم پیامبر(ع): 120
- الف) زندگی سخت و مشقت بار: 121
- پیامدهای ترک نماز 121
- اشاره 121
- ج) ورود به حیطه کفر: 122
- ب) انهدام دین و ایمان: 122
- ترک نماز، ندادن زکات، استهزای دین و تکذیب معاد. 123
- اشاره 123
- اشاره 124
- 2. آداب خاص هر یک از اذکار و اعمال نماز: 129
- 3. طمأنینه و وقار: 131
- 4. حضور قلب: 132
- 5. اخلاص در نماز: 134
- عبادت برای حیوان 136
- پرداخت زکات 136
- زکات چیست؟ 137
- اشاره 138
- علت تشریع زکات 138
- 1. فقرزدایی از جامعه: 139
- اشاره 140
- صورت اول: 140
- 2. حفظ اموال و جانها: 140
- صورت دوم: 141
- 4. آزمایش مؤمنان: 143
- اهمیت زکات در اسلام و دیگر ادیان آسمانی 144
- منع پرداخت زکات و پیامدهای آن 147
- «قارون» و امتناع از پرداخت زکات 150
- داستان «ثعلبه بن حاطب» 152
- حکم حج 154
- به جا آوردن حج 154
- اسرار و منافع حج 155
- اشاره 155
- الف. منافع اخلاقی و عبادی حج 156
- ب. منافع سیاسی، اجتماعی حج 161
- ج. منافع اقتصادی حج 163
- اشاره 163
- اهمیت و فضیلت حج 165
- ترک کردن یا به تأخیر انداختن حج 168
- اشاره 169
- شرایط و آداب حج 169
- 1. اخلاص: 170
- 2. پرداخت حقوق مردم: 171
- 3. پرداخت حقوق الهی: 172
- 4. مال حلال: 173
- 5. حُسن معاشرت و کمک به دیگران: 174
- همسفر حج 175
- امام زین العابدین (ع) و کمک به زائران 175
- اشاره 176
- روزه بسیار 176
- روزه واجب و مستحب 177
- 1. سلامتی بدن: 178
- اشاره 178
- 2. تقویت اراده و حل مشکلات: 180
- 3. یاد فقرا و کمک به آنان: 181
- 4. یاد تشنگی و گرسنگی قیامت: 181
- 5. کسب تقوای الهی: 182
- اهمیّت و فضیلت روزه 183
- اشاره 184
- فضیلت ماه مبارک رمضان 184
- مراتب و شرایط روزه 186
- امر به معروف و نهی از منکر 188
- اشاره 188
- امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 189
- فلسفه و نقش امر به معروف و نهی از منکر 190
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 192
- ترک امر به معروف و نهی از منکر 195
- 1. خیانت به برادر دینی: 195
- اشاره 195
- 2. بی دینی: 196
- 4. مورد لعنت خدا و پیامبران: 197
- 3. تشبیه به مردگان: 197
- 2. احتمال تأثیر: 199
- 1. شناخت معروف و منکر: 199
- اشاره 199
- شرایط و آداب امر به معروف و نهی از منکر 199
- 3. عدم وجود ضرر جانی و مالی : 200
- 4. عامل بودن آمر و ناهی: 201
- 5. داشتن اخلاق نیک و صبر فراوان: 202
- 6. حفظ آبروی مؤمنان: 204
- اشاره 205
- مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر 205
- 1. امر و نهی قلبی: 205
- 3. امر و نهی عملی: 207
- اشاره 207
- 2. امر و نهی زبانی: 207
- وظیفه مؤمنان در صورت عدم تأثیر 209
- تولّی و تبرّی و جایگاه آن در آیات و روایات 211
- تولّی و تبرّی 211
- اشاره 211
- اهل بیت ^ کامل ترین مصادیق اولیای الهی 214
- اشاره 218
- چرا دوستی و دشمنی؟ 218
- دسته اول: 220
- دسته سوم: 221
- دسته دوم: 221
- اشاره 222
- امانت و اقسام آن 222
- اشاره 222
- امانت داری 222
- اشاره 227
- امانت غیر مادی: 227
- اهمیّت و آثار امانتداری 228
- خیانت در امانت 231
- اشاره 232
- صله رحم 232
- معنای صله رحم وحیطه آن 233
- اهمیت صله رحم از نظر اسلام 234
- 1. افزایش عمر: 238
- آثار و برکات صله رحم 238
- 2. محبت را زیاد می کند: 239
- 4. دفع بلا و پاکی عمل: 240
- 3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر: 240
- 6. درجات بالای بهشت: 241
- اشاره 242
- 1. کاهش عمر و روزی: 242
- پیامدهای قطع رحم 242
- 3. بی اثر شدن اعمال خیر: 243
- 2. مورد لعن خدا قرار گرفتن: 243
- 4. محرومیت از بهشت: 244
- داستانی در قطع رحم 244
- اشاره 246
- دروغ و اقسام آن 246
- اشاره 246
- پرهیز از دروغ 246
- قسم اول : 246
- قسم دوم: 248
- قبح دروغ و پیامدهای آن 249
- 1. دروغ با ایمان سازگاری ندارد: 249
- اشاره 249
- 4. دروغ؛ بدترین و بالاترین گناه است: 250
- 3. دروغ؛ بدتر از رباخواری است: 250
- 5. دروغ، موجب نقصان روزی است: 252
- 6. دروغ، مایه روسیاهی است: 253
- کلیّات جامی 253
- دروغ با شوخی 255
- شوخی های پیامبر اکرم (ص) 256
- دروغ مصلحت آمیز 257
- توریه، راه فرار از دروغ 258
- «حزقیل» و به کار بردن توریه 260
- مال حرام و انواع آن 261
- پرهیز از مال حرام 261
- اشاره 261
- تقدیر رزق حلال برای تمامی انسانها 262
- فردی که از روزی حلال محروم شد 265
- مذموم بودن مال حرام و آثار آن 266
- اشاره 266
- 1. هزینه کردن مال در راه باطل: 267
- 2. عدم قبولی عبادات: 268
- اشاره 269
- 3. عدم رستگاری: 269
- داستان شریک بن عبدالله 270
- 4. لعن ملائکه الهی: 271
- 5. محرومیت از شفاعت پیامبر |و بهشت: 272
- اشاره 272
- ضمانت بهشت از سوی امام صادق (ع) 273
- اشاره 274
- پرهیز از مسکرات 274
- نوشیدن مسکرات در آیات و روایات 275
- مسکرات و حکم آن 275
- الف. زیانهای جسمی 280
- زیانها و مفاسد مسکرات 280
- اشاره 280
- ب. زیانهای اقتصادی 281
- اشاره 282
- ج. زیانهای اجتماعی مشروبات الکلی 282
- سقوط اسپانیا 282
- د. زیانهای معنوی 284
- نمونه ای از عاقبت میگساری 286
- اشاره 287
- رعایت حقوق دیگران (حق الناس) 287
- 2. حقوق مردم (حق الناس): 288
- حق و اقسام آن 288
- 1. حقوق خداوند: 288
- اشاره 288
- 3. حقوق مشترک خدا و مردم: 289
- اهمیّت حقّ النّاس و عواقب تجاوز به آن 290
- کوچک نشمردن حقوق دیگران 293
- راه توبه از تضییع حقّ النّاس 296
- وظیفه صاحبان حق 298
- اشاره 298
- سکوت و حفظ زبان 301
- سکوت و اهمیت آن 302
- فواید و برکات سکوت 304
- 1. دوری از گناه: 304
- اشاره 304
- 2. تفکر و نورانیت قلب: 306
- 3. سلامتی و نجات انسان: 308
- 4. پوشیده ماندن عیوب: 308
- 5. جلوگیری از لغزش فراوان: 309
- فضل سخن بر سکوت 309
- مفهوم ذکر و حقیقت آن 312
- 2. ذکر قلبی و درونی: 312
- 1. ذکر لفظی و زبانی: 312
- اشاره 312
- اشاره 312
- اهمیّت ذکر، در آیات و روایات 314
- داستانی از حضرت سلیمان بن داود (ع) 316
- آثار و برکات ذکر خدا 317
- 1. آرامش و اطمینان قلب: 317
- اشاره 317
- 4. بصیرت درونی: 320
- 5. یاد کردن خداوند از آنان: 321
- 6. آمرزش و پاداش بزرگ خداوند: 322
- اشاره 323
- برخی از اذکار خاص و زبانی 323
- 1. «تسبیحات حضرت زهرا» (ع) 324
- 2. «لا حول و لا قوه الاّ باللّه العلی العظیم» 325
- 3. «استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه» 326
- 4. ذکر صلوات «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» 327
- اشاره 329
- خوف و رجا 329
- خوف و رجا و مراتب آن 330
- فلسفه خوف و رجا 330
- اهمیّت و فضیلت خوف از خداوند 333
- تنها آگاهان و عالمان از خدا خوف دارند 336
- اشاره 336
- خوف امام علی (ع) از خداوند متعال 337
- اهمیّت و فضیلت رجا و امید به خداوند 338
- ماجرای جوان گناهکار 340
- آیا امید و رجا اختصاص به گناهکار دارد؟ 343
- حقیقت خوف و رجا 344
- اشاره 346
- تلاوت بسیار قرآن 346
- تعادل خوف و رجا 346
- جایگاه قرآن در زندگی بشر 347
- فضیلت تلاوت قرآن 351
- مقدار تلاوت قرآن در شبانه روز 352
- اشاره 354
- آداب تلاوت قرآن 354
- 1. ترتیل در تلاوت: 354
- 2. تدبّر و تأمل در قرآن: 355
- 3. اخلاص در تلاوت: 356
- 4. استعاذه به خداوند از شرّ شیطان: 358
- احسان به والدین از نظر اسلام 359
- احسان به والدین 359
- اشاره 359
- دعای امام زین العابدین (ع) برای والدین 363
- احسان به والدین کافر و ظالم 366
- احسان به والدین، پس از مرگ 367
- برتر بودن منزلت مادر 368
- حدود احسان و اطاعت از والدین 369
- داستان گاو بنی اسرائیل 370
- پیامد بی احترامی به والدین 372
- آثار احسان به والدین 374
- انفاق و کمک به نیازمندان 374
- اشاره 374
- گستره انفاق 375
- اشاره 375
- 1. انفاق واجب: 376
- اشاره 377
- اهمیت انفاق در نظر اسلام 377
- الف. فرمان ها و سفارش های مؤکد 378
- ب. انفاق، معامله با خداوند 379
- ج. انفاق؛ نعمت بزرگ الهی به بنده 381
- د. انفاق؛ سرآغاز برکات و پاداش فراوان 382
- امام زین العابدین (ع) و انفاق در راه خدا 385
- نامه امام رضا (ع) به امام جواد (ع) 386
- اشاره 387
- 1. اسلام و ایمان: 387
- شرایط و آداب انفاق در راه خدا 387
- 2. اخلاص و دوری از ریا: 388
- 3. منت نگذاشتن: 389
- 4. انفاق از مال حلال: 390
- اشاره 390
- 5. انفاق در حدّ اعتدال: 392
- 6. مقدم داشتن نزدیکان: 392
- 7. انفاق از اموال و سرمایه های محبوب: 393
- 8. صدقه دادن پنهانی: 394
- اشاره 394
- امام صادق (ع) و انفاق پنهانی 395
- کثرت دعا و نیایش 396
- اشاره 396
- دعا چیست؟ 397
- اشاره 397
- فضیلت دعا و ترغیب به آن 398
- 1. تغییر قضای الهی: 400
- آثار و برکات دعا 400
- 3. وسعت روزی: 401
- 2. دفع بلا: 401
و یا خلفای چهارگانه اند و غیر آنها کسی را شامل نمی شود که طبق این عقیده در عصرهای دیگر
برای أولی الامر مصداقی نخواهد بود.(1)
4. در مقابل نظریه های پیشین، همه مفسران شیعه اتفاق نظر دارند که مقصود از اولی الامر، امامان معصوم و اهل بیت پیامبر اکرم علیهم السلام هستند که رهبری مادی و معنوی جامعه اسلامی، در تمام شئون زندگی از طرف خداوند و پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم به آنها سپرده شده است(2) و غیر آنها را شامل نمی شود. البته اطاعت از کسانی که از طرف آنان به مقامی منصوب شوند و مقام و منصبی را در جامعه اسلامی بر عهده گیرند نیز با شرایط معینی لازم است؛ اما نه به دلیل اینکه آنها اولی الامراند؛ بلکه به دلیل آنکه نمایندگان اولی الامر بوده، خدا و رسول و اولی الامر با توجه به شرایط خاص، اطاعت آنان را بر مسلمانان واجب کرده اند.
دلایل صحت عقیده مفسران شیعه و بطلان اقوال دیگران:
اوّلاً: خداوند اطاعت اولی الامر را در ردیف اطاعت از خود و رسول خدا ذکر کرده است.
ثانیا: چنین اطاعتی را به طور مطلق و بدون هیچ گونه قید و شرطی بر مسلمانان واجب نموده است و اطاعت بدون قید و شرط از افرادی و ذکر این اطاعت در ردیف اطاعت از خدا و رسول او بسته به این است که این افراد مصون از هر گونه خطا و لغزشی باشند و همچون پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم معصوم باشند؛ در غیر این صورت فرمان به اطاعت مطلق از اشخاصی که از خطا و اشتباه در امان نیستند و اطاعت از آنان در برخی موارد، جامعه اسلامی را به سوی انحراف و سقوط می کشاند، قبیح خواهد بود. بنابراین، تنها مصادیق اولی الامر اهل بیت پیامبر و امامان شیعه علیهم السلام هستند که بنابر نصّ صریح قرآن کریم در آیه تطهیر و
1- . جامع البیان، ج 5، ص 207؛ الدرالمنثور، ج 2، ص 177.
2- . مجمع البیان، ج 3 - 4، ص 100.