حدیث اشک صفحه 166

لعن در پرتو قرآن و روایات

خداوند متعال در قرآن کریم 37 بار «لعن» را با انتساب به خودش و نیز یک بار با انتساب به مردم به کار برده است. و این حدّبه کار بردن این واژه فی حدّ ذاته دلیل بر مشروعیت لعن از حیث اصل اوّلی است. و در قرآن هیچ موردی وجود ندارد که ازلعن نهی شده باشد، در حالی که از سبّ نهی شده است; آن جا که می فرماید " وَلاتَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دوُنِ اللهِ فَیَسُّبُوا اللهَ عَدْواً " (4); «و شما مؤمنان به آنان که غیرخدا را می خوانند دشنام مدهید تا مبادا آنان هم از روی دشمنی و جهالت خدا را دشمنام دهند».

هم چنین با مراجعه به سنت نبوی پی می بریم که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) تعبیر «لعن» و مشتقات آن را در موارد بسیاری، حتی در خصوص مسلمانان و برخی از صحابه به کار برده است; نهی هایی که با غضب شدید همراه بوده است; به جهت کارهای زشتی که از آنها صادر شده بود. با مراجعه به موسوعه هایی که در مورد احادیث

نبوی نوشته شده پی می بریم که بیش از سیصد مورد پیامبر(صلی الله علیه وآله) بر دیگران لعن کرده اند.(5)

پیامبر(صلی الله علیه وآله): «خدا لعنت کند شراب، شرابخوار، ساقی، بایع و مشتری آن را)(6) و نیز فرمود: «خدا لعنت کند رشوه دهنده و رشوه گیرنده را در قضاوت»(7) و نیز فرمود: خدا لعنت کند ربا و گیرنده و دهنده و نویسنده و شاهد... آنرا(8).

مصادیق لعن در قرآن کریم

با مراجعه به قرآن کریم پی می بریم که خداوند متعال لعن را در چهار مورد به کار برده است:

1 در مورد ابلیس; آن جا که می فرماید: " وَإنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتی إِلی یَوْمِ الدِّینِ " (9); «وهمانا لعنت من برتوست تا روز جزا».

2 در مورد عموم کافرین; آن جا که می فرماید: " إنَّ اللهَ لَعَنَ الْکافِرینَ وَأَعَدَّ لَهُمْ سَعیراً " ;(10) «همانا خداوند لعنت کرده کافران را و برای آنان جهنم را آماده نموده است».

3 در مورد اهل کتاب به طور عموم و یهود به طور خصوص; آن جا که می فرماید: " لُعِنَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ بَنی إِسْرائِیلَ عَلی لِسانِ داوُدَ وَعیسَی بْنِ مَرْیَمَ " ،(11) «لعنت شدند کسانی که از بنی اسرائیل کافر شدند، به زبان داود و عیسی بن مریم».