- پیشگفتار 1
- مقدمه 7
- بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی 12
- تاریخچه و انگیزههای شهادت طلبی در ادیان و فرهنگها 17
- شهادت طلبی در آیین یهود 19
- شهادت طلبی در مسیحیت و غرب 21
- شوالیه گری در غرب 25
- شهادت طلبی در فرهنگ ژاپن 26
- شهادت طلبی در آیین شینتو 26
- شهادت طلبی در تاریخ معاصر ژاپن 28
- شهادت طلبی در ایران 29
- شهادت طلبی تا قبل از انقلاب اسلامی 32
- شهادت طلبی در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 35
- تاریخچه و نمونههای شهادت طلبی در اسلام 37
- اشاره 37
- نمونههای شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا 38
- جلوههای شهادت طلبی در کربلا و پیامدهای آن 40
- شهادت طلبی از دیدگاه جامعه شناسی 44
- کارکرد گرایی 45
- نظریه دورکیم درباره شهادت طلبی 47
- نمونه شناسی (تیپولوژی خودکشی در تئوری دورکیم) 51
- دیدگاه مرتن 55
- نظریه «ستیز» (تضاد) 59
- دیدگاه «تفهمی» (تفسیرگرایی) 64
- مارکس وبر (1864 - 1920) 65
- انواع کنش از نظر ماکس وبر 68
- دیدگاه مبادله 73
- شهادت طلبی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی 78
- اشاره 80
- نظریه مازلو 80
- نظریه سلسله مراتب نیازها 81
- خودشکوفایی و ویژگیهای افراد خودشکوفا 82
- سلسله مراتب نیازها 82
- فوق انگیزشها 86
- ارزشهای بودن یا «ارزشهای B» و ارتباطشان با فوق انگیزشها 87
- دیدگاه فروید 90
- دیدگاههای مربوط به خشونت 91
- شهادت طلبی در قرآن و سنت 96
- انگیزههای شهادت طلبی از نظر پیامبر اکرم 100
- شهادت طلبی از نظر سنت 100
- شهادت طلبی از دیدگاه امام علی 102
- شهادت طلبی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 109
- شهادت طلبی از دیدگاه دکتر شریعتی 112
- شهادت طلبی از دیدگاه استاد مطهری 115
- شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی 118
- ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم 124
- ارتباط شهادت طلبی و عرفان 127
- رابطه شهادت طلبی و اخلاق 133
- رابطه شهادت طلبی با انگیزههای معنوی 135
- رابطه شهادت طلبی با جهاد 136
- رابطه شهادت طلبی و اصلاح طلبی (امر به معروف و نهی از منکر) 139
- رابطه شهادت طلبی و تساهل و خشونت 141
- رابطه شهادت طلبی با ارزشها 145
- رابطه شهادت طلبی و خودکشی 147
- نظریه همبستگی معنوی 150
- بررسی انگیزههای شهادت طلبی شهیدان دفاع مقدس در یک نمونه آماری 157
- بررسی متغیرها و مقولات تحقیق در جامعه آماری 162
- پاورقی 167
چه نوع فرهنگی بیشتر رخ میدهد؟
به خاطر چه ارزشهایی افراد جان خود را فدا میکنند؟ چه عواملی بر رفتار شهادت طلبانه مؤثرند؟ شهادت چه کارکردهایی برای جامعه دارد؟
در فصل چهارم به این موضوع پرداختهایم که شهادت طلبی رفتاری است که در جامعه اتفاق میافتد. بنابراین از موضوعات مورد علاقهی روانشناسان اجتماعی است.شهادت طلبی با انگیزهها و شخصیت و رفتار کنشگران در جامعه مرتبط است. نوع و شدت انگیزههای افراد حتی در یک موضوع خاص و یک فرهنگ خاص و مشترک یکسان نیست. با وجود ارزشهای یکسان و مشترک در یک فرهنگ نیز گاهی شهادت طلبی انگیزههای متفاوتی دارد. بنابراین شهادت طلبی هم به انگیزههای فردی و شخصیت افراد مرتبط است و هم به ارزشهای اجتماعی و فرهنگ عمومی. در فصل پنجم به بررسی شهادت طلبی از دیدگاه قرآن و سنت میپردازیم و در فصل ششم موضوع شهادت طلبی را از دیدگاه عدهای از متفکرین مسلمان بررسی میکنیم.
در فصل هفتم به ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم و متغیرها توجه مینمائیم در فصل هشتم به طرح نظریهای جدید و جامع (نظریه همبستگی معنوی) درباره شهادت طلبی میپردازیم و اعتقاد ما بر آنست که این دیدگاه به طور کلی میتواند متضمن ابعاد کلی شهادت طلبی در غالب فرهنگها و ادیان بوده و از نظر جامعهشناسی و روانشناسی اجتماعی نیز قابل بررسی باشد. در پایان کتاب یعنی فصل نهم این نظریه (نظریه همبستگی معنوی) را با روش تحلیل محتوی در یک جامعه آماری مورد بررسی قرار میدهیم تا توانایی آن در تبیین و تفسیر موضوع شهادت طلبی مورد آزمایش قرار گیرد.