- پیشگفتار 1
- مقدمه 7
- بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی 12
- تاریخچه و انگیزههای شهادت طلبی در ادیان و فرهنگها 17
- شهادت طلبی در آیین یهود 19
- شهادت طلبی در مسیحیت و غرب 21
- شوالیه گری در غرب 25
- شهادت طلبی در فرهنگ ژاپن 26
- شهادت طلبی در آیین شینتو 26
- شهادت طلبی در تاریخ معاصر ژاپن 28
- شهادت طلبی در ایران 29
- شهادت طلبی تا قبل از انقلاب اسلامی 32
- شهادت طلبی در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 35
- تاریخچه و نمونههای شهادت طلبی در اسلام 37
- اشاره 37
- نمونههای شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا 38
- جلوههای شهادت طلبی در کربلا و پیامدهای آن 40
- شهادت طلبی از دیدگاه جامعه شناسی 44
- کارکرد گرایی 45
- نظریه دورکیم درباره شهادت طلبی 47
- نمونه شناسی (تیپولوژی خودکشی در تئوری دورکیم) 51
- دیدگاه مرتن 55
- نظریه «ستیز» (تضاد) 59
- دیدگاه «تفهمی» (تفسیرگرایی) 64
- مارکس وبر (1864 - 1920) 65
- انواع کنش از نظر ماکس وبر 68
- دیدگاه مبادله 73
- شهادت طلبی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی 78
- اشاره 80
- نظریه مازلو 80
- نظریه سلسله مراتب نیازها 81
- سلسله مراتب نیازها 82
- خودشکوفایی و ویژگیهای افراد خودشکوفا 82
- فوق انگیزشها 86
- ارزشهای بودن یا «ارزشهای B» و ارتباطشان با فوق انگیزشها 87
- دیدگاه فروید 90
- دیدگاههای مربوط به خشونت 91
- شهادت طلبی در قرآن و سنت 96
- شهادت طلبی از نظر سنت 100
- انگیزههای شهادت طلبی از نظر پیامبر اکرم 100
- شهادت طلبی از دیدگاه امام علی 102
- شهادت طلبی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 109
- شهادت طلبی از دیدگاه دکتر شریعتی 112
- شهادت طلبی از دیدگاه استاد مطهری 115
- شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی 118
- ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم 124
- ارتباط شهادت طلبی و عرفان 127
- رابطه شهادت طلبی و اخلاق 133
- رابطه شهادت طلبی با انگیزههای معنوی 135
- رابطه شهادت طلبی با جهاد 136
- رابطه شهادت طلبی و اصلاح طلبی (امر به معروف و نهی از منکر) 139
- رابطه شهادت طلبی و تساهل و خشونت 141
- رابطه شهادت طلبی با ارزشها 145
- رابطه شهادت طلبی و خودکشی 147
- نظریه همبستگی معنوی 150
- بررسی انگیزههای شهادت طلبی شهیدان دفاع مقدس در یک نمونه آماری 157
- بررسی متغیرها و مقولات تحقیق در جامعه آماری 162
- پاورقی 167
بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی
اولین موضوع برای ادراک یک پدیده و یا مفهوم بررسی مفهوم لغوی و معنوی آنست. مفهوم شهادت طلبی را ابتدا از منظر قرآن کریم بررسی میکنیم.
کلمات شهید و شهادت در تعبیری که امروزه بکار میرود، در قرآن کریم استفاده نشده است. شهادت در قرآن به عنوان نوعی ادراک استعمال شده است. در این باره علامه طباطبایی معتقد است «شهادت، رسیدن به خود شئی است یا به حس ظاهری مانند ادراک محسوسات و یا به احساس باطنی مانند ادراک وجدانیات از قبیل علم و اراده و حب و بغض» [11] شهید نیز از ماده شهود و شهادت است و لذا شهید هم به معنی حضور و هم به معنی علم و یقین و هم به معنی معاینه و مشاهده است.
در قرآن کریم از مفاهیمی استفاده شده است که بر مصداق واژه «شهید» آنطوریکه ما امروزه استعمال میکنیم، دلالت دارد. مثلا واژه «قتیل» بویژه قتل فی سبیل الله که کشته شدن در راه حق و فدا کردن جان در ارزشهای مقدس معنوی است.