جامعه شناسی شهادت طلبی و انگیزه‌های شهیدان صفحه 126

رستگاری و جاودانگی واقعی است که در برترین و زیباترین تجلی خود فداکاری و ایثار را می‌طلبد و «شهادت» والاترین ایثار و فداکاری است. شهید در معراجی خونین در بالاترین قله ایثار، جسم خود را «فنا» می‌کند اما به سرچشمه بقا و جاودانگی می‌رسد. کسانیکه فقط این جهان ظاهری و «مادی» را غایت و هدف خود بدانند و از آخرت غافل باشند و یا وجود آنرا انکار کنند، مرگ را پایان کار خود بدانند و همه اهتمام خود را مصروف آن نمایند، سعادت در عالم دیگر برایشان بی‌معنی است. قانع نشدن به جلوه‌های ظاهری دنیا و عدم دلبستگی و وابستگی به آن لازمه میل به خلود و جاودانگی است. البته این به معنی ترک نعمات دنیا و رهبانیت نیست بلکه به معنی دل نبستن به دنیای مذموم و موقت است. براساس این نگرش دنیا مزرعه آخرت است و همه اعمال و رفتار انسان بویژه ایثار و جهاد و شهادت بی‌اجر و پاداش نخواهد ماند چرا که خداوند آنرا معامله‌ای سودمند دانسته است. همچنین در این نگرش مرگ، فنا و معدوم شدن به مفهوم واقعی نیست بلکه نوعی انتقال به عالم باقی است و اینجاست که راز عدم هراس مؤمنان، مجاهدان و شهیدان و اولیاءالله از مرگ و استقبال از شهادت، قابل فهم است.

واقعیت آن است که جامعه‌شناسان و روانشناسان ظاهربینی که تنها منبع شناخت آنها براساس عقل و تجربه و حس است و با تکیه بر «اصالت عقل» [160] و «اصالت تجربه» [161] و «اصالت سود» [162] می‌کوشند حوادث و وقایع اجتماعی را تحلیل نمایند. از درک ابعاد معنوی و قدسی و ماوراءالطبیعی شهادت غافلند و لذا به انکار آن می‌پردازند.

عده‌ای از افراد که قرآن درباره آنها می‌فرماید: «یعلمون ظاهرا من حیوة الدنیا و عن الاخره هم غافلون» فقط ظاهر زندگی دنیا را می‌بینند و از آخرت غافلند، موضوع خدا خواهی و اعتقاد به غیب و زندگی پس از مرگ را امری احتمالی می‌دانند که براساس محاسبات عقلانی و احتمالات آماری امری ضعیف بوده و سودآور نیست، در حالیکه توجه به اعتقاد و اتصال به سرچشمه بی‌نهایت هستی و برخورداری از نعمات نامحدود اخروی و حیات طیبه و جاویدان ابدی امری نیست که بسادگی بتوان از آن گذشت. براساس تعالیم دینی این موضوع امری احتمالی نیست بلکه امری یقینی و حتمی است اما حتی احتمال آنرا هر قدر ضعیف فرض کنیم چیزی از ارزش آن کم نمی‌شود زیرا