- پیشگفتار 1
- مقدمه 7
- بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی 12
- تاریخچه و انگیزههای شهادت طلبی در ادیان و فرهنگها 17
- شهادت طلبی در آیین یهود 19
- شهادت طلبی در مسیحیت و غرب 21
- شوالیه گری در غرب 25
- شهادت طلبی در آیین شینتو 26
- شهادت طلبی در فرهنگ ژاپن 26
- شهادت طلبی در تاریخ معاصر ژاپن 28
- شهادت طلبی در ایران 29
- شهادت طلبی تا قبل از انقلاب اسلامی 32
- شهادت طلبی در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 35
- تاریخچه و نمونههای شهادت طلبی در اسلام 37
- اشاره 37
- نمونههای شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا 38
- جلوههای شهادت طلبی در کربلا و پیامدهای آن 40
- شهادت طلبی از دیدگاه جامعه شناسی 44
- کارکرد گرایی 45
- نظریه دورکیم درباره شهادت طلبی 47
- نمونه شناسی (تیپولوژی خودکشی در تئوری دورکیم) 51
- دیدگاه مرتن 55
- نظریه «ستیز» (تضاد) 59
- دیدگاه «تفهمی» (تفسیرگرایی) 64
- مارکس وبر (1864 - 1920) 65
- انواع کنش از نظر ماکس وبر 68
- دیدگاه مبادله 73
- شهادت طلبی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی 78
- اشاره 80
- نظریه مازلو 80
- نظریه سلسله مراتب نیازها 81
- سلسله مراتب نیازها 82
- خودشکوفایی و ویژگیهای افراد خودشکوفا 82
- فوق انگیزشها 86
- ارزشهای بودن یا «ارزشهای B» و ارتباطشان با فوق انگیزشها 87
- دیدگاه فروید 90
- دیدگاههای مربوط به خشونت 91
- شهادت طلبی در قرآن و سنت 96
- شهادت طلبی از نظر سنت 100
- انگیزههای شهادت طلبی از نظر پیامبر اکرم 100
- شهادت طلبی از دیدگاه امام علی 102
- شهادت طلبی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 109
- شهادت طلبی از دیدگاه دکتر شریعتی 112
- شهادت طلبی از دیدگاه استاد مطهری 115
- شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی 118
- ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم 124
- ارتباط شهادت طلبی و عرفان 127
- رابطه شهادت طلبی و اخلاق 133
- رابطه شهادت طلبی با انگیزههای معنوی 135
- رابطه شهادت طلبی با جهاد 136
- رابطه شهادت طلبی و اصلاح طلبی (امر به معروف و نهی از منکر) 139
- رابطه شهادت طلبی و تساهل و خشونت 141
- رابطه شهادت طلبی با ارزشها 145
- رابطه شهادت طلبی و خودکشی 147
- نظریه همبستگی معنوی 150
- بررسی انگیزههای شهادت طلبی شهیدان دفاع مقدس در یک نمونه آماری 157
- بررسی متغیرها و مقولات تحقیق در جامعه آماری 162
- پاورقی 167
شدیدی است لذت فنا شدن در معبود و لذت وصال معبود. همه ملکولهای وجودم به فدا شدن نیازمندند. من محتاج فدا شدنم. در خود لذتی احساس میکنم لذتی شدید برای فدا شدن که هیچ لذتی بزرگتر از فداکاری و ایثار نیست.
... به مرحله هفتم رسیدم عالم فنا و... فنای فیالله من چیزی نمیخواهم چیزی نمیطلبم... من عشقم من فداکاریم من ایثارم من فانی در خدایم.»
آری او اینگونه حدیث عشق میگفت و سرانجام نیز با وضوی خون آنرا کامل کرد و در وصف او بود که امام «ره» فرمود «شهادت هنر مردان خداست» به هر حال وصول به آخرین مراحل سیر و سلوک عرفانی اگر چه هزینه زیاد میطلبد اما در عوض فایده زیاد در بر دارد. «وصول به این کمالات و تحقق این حقایق وقتی میسور گردد که سالک در میدان مجاهده فی سبیل الله کشته و مقتول گردد و هنگامی از آن فیوضات الهیه سرمست خواهد بود که جام شهادت را سرکشیده باشد.» [166] امام خمینی (ره) که خود از طلایهداران عرفان نظری و عملی در عصر حاضر است، درک این عشق و شور و اخلاص و حضور فنای در معبود را فقط با زبان عرفان قابل فهم میداند: «این غربیان و شرقیان و غربزدگان و شرقزدگان و ملیگرایان این فداکاریها را با این بعد معنوی و روح عرفانی و عشق الهی با چه چیزی توجیه میکنند؟
اینجا عمل و جسارت مطرح نیست، انگیزه و روح «لدی الربی» آن مطرح است. عشق به محبوب واقعی که همه چیز را محو میکند و هر انگیزهای را غیر عشق به او میسوزاند، مطرح است». [167] .
و یا در جای جای نوشتهها و بویژه اشعار عرفانی ایشان «عشق به شهادت» موج میزند. بعنوان مثال چند بیت از آنها نقل میگردد:
در دلم بود که جان در ره جانان بدهم
جان زمن نیست که در مقدم او جان بدهم
عاشق روی تو حسرت زده اندر طلب است
سر نهادن به سر کوی تو فتوای من است
سر بده در راه جانان جان به کف سرباز باش
آنکه سر در کوی دلبر نفکند سرباز نیست