- پیشگفتار 1
- مقدمه 7
- بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی 12
- تاریخچه و انگیزه‌های شهادت طلبی در ادیان و فرهنگها 17
- شهادت طلبی در آیین یهود 19
- شهادت طلبی در مسیحیت و غرب 21
- شوالیه گری در غرب 25
- شهادت طلبی در فرهنگ ژاپن 26
- شهادت طلبی در آیین شینتو 26
- شهادت طلبی در تاریخ معاصر ژاپن 28
- شهادت طلبی در ایران 29
- شهادت طلبی تا قبل از انقلاب اسلامی 32
- شهادت طلبی در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 35
- تاریخچه و نمونههای شهادت طلبی در اسلام 37
- اشاره 37
- نمونههای شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا 38
- جلوههای شهادت طلبی در کربلا و پیامدهای آن 40
- شهادت طلبی از دیدگاه جامعه شناسی 44
- کارکرد گرایی 45
- نظریه دورکیم درباره شهادت طلبی 47
- نمونه شناسی (تیپولوژی خودکشی در تئوری دورکیم) 51
- دیدگاه مرتن 55
- نظریه «ستیز» (تضاد) 59
- دیدگاه «تفهمی» (تفسیرگرایی) 64
- مارکس وبر (1864 - 1920) 65
- انواع کنش از نظر ماکس وبر 68
- دیدگاه مبادله 73
- شهادت طلبی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی 78
- اشاره 80
- نظریه مازلو 80
- نظریه سلسله مراتب نیازها 81
- سلسله مراتب نیازها 82
- خودشکوفایی و ویژگیهای افراد خودشکوفا 82
- فوق انگیزشها 86
- ارزشهای بودن یا «ارزشهای B» و ارتباطشان با فوق انگیزشها 87
- دیدگاه فروید 90
- دیدگاههای مربوط به خشونت 91
- شهادت طلبی در قرآن و سنت 96
- شهادت طلبی از نظر سنت 100
- انگیزه‌های شهادت طلبی از نظر پیامبر اکرم 100
- شهادت طلبی از دیدگاه امام علی 102
- شهادت طلبی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 109
- شهادت طلبی از دیدگاه دکتر شریعتی 112
- شهادت طلبی از دیدگاه استاد مطهری 115
- شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی 118
- ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم 124
- ارتباط شهادت طلبی و عرفان 127
- رابطه شهادت طلبی و اخلاق 133
- رابطه شهادت طلبی با انگیزه‌های معنوی 135
- رابطه شهادت طلبی با جهاد 136
- رابطه شهادت طلبی و اصلاح طلبی (امر به معروف و نهی از منکر) 139
- رابطه شهادت طلبی و تساهل و خشونت 141
- رابطه شهادت طلبی با ارزشها 145
- رابطه شهادت طلبی و خودکشی 147
- نظریه همبستگی معنوی 150
- بررسی انگیزه‌های شهادت طلبی شهیدان دفاع مقدس در یک نمونه آماری 157
- بررسی متغیرها و مقولات تحقیق در جامعه آماری 162
- پاورقی 167
شهادت طلبی در ایران
نمونه‌ها و انگیزه‌های شهادت طلبی در ایران باستان (ایران قبل از اسلام)
از جان گذشتگی و ایثار در راه اهداف و ارزشهای جامعه در فرهنگ و ادبیات و قلمرو پهلوانی و حماسی ایران باستان جلوه‌ای زیبا دارد. کین‌خواهی، حماسه، فداکاری، سربازی، جانبازی، مقابله با نامردمیها و ناپاکیها و بر حذر داشتن از جور و اداء حق محرومان، مبارزه با بیدادگران و پاسداشت قهرمانان از ویژگیهای بارز انسان آرمانی و اسطوره‌ای ایران باستان است.
در تاریخ و ادبیات باستانی ایران از پهلوانان و قهرمانان دادجو و حقیقت طلب چون رستم دستان نام برده می‌شود که دارای خصلت و منش پهلوانه بوده‌اند. انسان اساطیری و پهلوانی از مرگ هراسی ندارد چون یادش همواره پا برجا می‌ماند. در شاهنامه از قهرمانانی نام برده می‌شود که همواره نگهبان آیین نور و روشنایی بوده و به عهد و پیمان خود با اهورامزدا و آیین مهر پا برجا مانده‌اند. عده‌ای از تاریخ‌نگاران پیشینه‌ی آئین و رسم عیاری و جوانمردی در ایران را به روزگاران قبل از اسلام ارجاع داده و معتقدند در برابر فشارهای طبقاتی و اجتماعی و حکومت‌های استبدادی تعدادی از گروههای اجتماعی ظهور نمودند که مظهر از جان گذشتگی و مبارزه با اختیارات شناخته شدند. رستم دستان در بسیاری از داستانهای شاهنامه بعنوان قهرمان ملی جلوه‌ای از بندگی یزدان و تمسک به آیین جوانمردی و مظهر فضیلت و آزادگی و عدالت‌جویی و عامل تنبیه پادشاهان خیره‌سر است. مثلا هنگامی که پادشاه ایران کاووس شاه او را مرگ تهدید می‌کند در جواب می‌گوید:
مرا زور و پیروزی از داور است
نه از پادشاه و نه از لشگر است
پهلوان اسطوره‌ای آرمانی ایران حاضر نیست در مقابل تهدیدها و تحمیلهای ناروا سرخم کند چون در حماسه‌های اساطیری و پهلوانی و آرمانی، شمشیر در خدمت یزدان پرستی و فضایل انسانی و شرافت و حقیقت و در برابر ظلم و تجاوز است. یکی از مهمترین انگیزه‌های نبرد در شاهنامه اجرای فرمان خداوند و سروش ایزدی و مقابله با اهریمن است. بر این اساس است که یکی از جنگهای اولیه ایرانیان با انگیزه‌های مذهبی شکل می‌گیرد. کیومرث و سیامک توسط سروش ایزدی از تصمیم اهریمن به نبرد آگاه شده و به مقابله بر می‌خیزند. در جنگ سیامک به شهادت می‌رسد.