جامعه شناسی شهادت طلبی و انگیزه‌های شهیدان صفحه 38

جواب دادند: شهادت در راه خدا. شهادت طلبی حنظله نیز در تاریخ مشهود است. «در جنگ احد حنظله پسر ابن‌عامر در حالی که داماد یک شبه بود، داوطلبانه به نزد پیامبر می‌آید و از او می‌خواهد برای شهادت او در پیشگاه الهی دعا کند.» [34] آنگاه به جبهه رفته و شربت شهادت می‌نوشد. انس بن نصر به شوق شهادت در جبهه احد، آنقدر شمشیر زد تا کشته شد. بعدها عمر بن خطاب درباره او گفت: من امیدوارم خدا در روز قیامت او را به تنهایی به گونه یک امت بر انگیزاند. در چهره او اثر هفتاد ضربه بود.

عمرو بن جموح لنگ بود پیامبر نیز با تاکید بر حکم الهی وظیفه جهاد را بر او لازم نمی‌دانست و از طرفی فرزندانش نیز در جبهه حضور یافتند اما او حاضر به ترک جهاد نشد و می‌گفت: به خدا قسم من آرزومندم با همین پای لنگ به فوز شهادت برسم و در بهشت الهی وارد شوم این شوق و اصرار او به شهادت باعث شد تا پیامبر (ص) مانع اعزام او به جبهه نشود.

«در پایان جنگ احد عایشه همسر پیامبر (ص) با عده‌ای از زنان برای خبرگیری بیرون رفته بودند. هند دختر عمرو بن حرام را دید که شتر خویش را در پیش داشت و می‌راند و نعش همسرش عمرو بن جموح و نعش پسرش و برادرش عبدالله بن عمرو بر آن بود. عایشه از او پرسید: خبر داری چه اتفاقی افتاد؟ هند گفت: خبر خوش، پیامبر خدا به سلامت است و هر مصیبتی با سلامتی وی اندک است خدا از مومنان چندین شهید برگرفت.» [35] .

همانطوریکه ملاحظه می‌شود شهادت طلبی هم برای رهبران و هم برای مجاهدان صدر اسلام و هم برای خانواده آنها به عنوان یک آرزو و یک ارزش اجتماعی درآمده بود، که همواره مشتاق آن بودند.

نمونه‌های شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا

علاوه بر صدر اسلام، اشتیاق مسلمین به یاری دین خدا و شهادت در راه آن همچنان تداوم یافت. رهنمودهای اسلامی چنان تحولی در آنها ایجاد کرده بود که آماده مرگ و عاشق و بیقرار شهادت بودند و اگر در خانه‌ها و دور از جبهه‌ها می‌مردند، سخت دریغ می‌خوردند. این روحیه باعث تقویت قوای اسلام و ایجاد رعب در دل دشمنان شده بود.