- پیشگفتار 1
- مقدمه 7
- بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی 12
- تاریخچه و انگیزه‌های شهادت طلبی در ادیان و فرهنگها 17
- شهادت طلبی در آیین یهود 19
- شهادت طلبی در مسیحیت و غرب 21
- شوالیه گری در غرب 25
- شهادت طلبی در فرهنگ ژاپن 26
- شهادت طلبی در آیین شینتو 26
- شهادت طلبی در تاریخ معاصر ژاپن 28
- شهادت طلبی در ایران 29
- شهادت طلبی تا قبل از انقلاب اسلامی 32
- شهادت طلبی در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 35
- تاریخچه و نمونههای شهادت طلبی در اسلام 37
- اشاره 37
- نمونههای شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا 38
- جلوههای شهادت طلبی در کربلا و پیامدهای آن 40
- شهادت طلبی از دیدگاه جامعه شناسی 44
- کارکرد گرایی 45
- نظریه دورکیم درباره شهادت طلبی 47
- نمونه شناسی (تیپولوژی خودکشی در تئوری دورکیم) 51
- دیدگاه مرتن 55
- نظریه «ستیز» (تضاد) 59
- دیدگاه «تفهمی» (تفسیرگرایی) 64
- مارکس وبر (1864 - 1920) 65
- انواع کنش از نظر ماکس وبر 68
- دیدگاه مبادله 73
- شهادت طلبی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی 78
- اشاره 80
- نظریه مازلو 80
- نظریه سلسله مراتب نیازها 81
- سلسله مراتب نیازها 82
- خودشکوفایی و ویژگیهای افراد خودشکوفا 82
- فوق انگیزشها 86
- ارزشهای بودن یا «ارزشهای B» و ارتباطشان با فوق انگیزشها 87
- دیدگاه فروید 90
- دیدگاههای مربوط به خشونت 91
- شهادت طلبی در قرآن و سنت 96
- شهادت طلبی از نظر سنت 100
- انگیزه‌های شهادت طلبی از نظر پیامبر اکرم 100
- شهادت طلبی از دیدگاه امام علی 102
- شهادت طلبی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 109
- شهادت طلبی از دیدگاه دکتر شریعتی 112
- شهادت طلبی از دیدگاه استاد مطهری 115
- شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی 118
- ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم 124
- ارتباط شهادت طلبی و عرفان 127
- رابطه شهادت طلبی و اخلاق 133
- رابطه شهادت طلبی با انگیزه‌های معنوی 135
- رابطه شهادت طلبی با جهاد 136
- رابطه شهادت طلبی و اصلاح طلبی (امر به معروف و نهی از منکر) 139
- رابطه شهادت طلبی و تساهل و خشونت 141
- رابطه شهادت طلبی با ارزشها 145
- رابطه شهادت طلبی و خودکشی 147
- نظریه همبستگی معنوی 150
- بررسی انگیزه‌های شهادت طلبی شهیدان دفاع مقدس در یک نمونه آماری 157
- بررسی متغیرها و مقولات تحقیق در جامعه آماری 162
- پاورقی 167
معین برای خدمت به وحدت و انسجام کل جامعه است اما کارکردگرایان جدید چندان بدنبال مقایسه جامعه با ارگانیسم نیستند. از منظر کارکردگرایان وجود و ادامه حیات هر ساخت و رویدادی در جامعه بخاطر فواید و اثرات آن است. تحلیلهای فونکسیونالیستی (کارکردگرایی) بدنبال وظیفه و نتیجه مفید پدیده‌ها، نهادها و رفتارهای اجتماعی‌ای هستند که به نفع وفاق و تثبیت کل نظام باشد. مثلا از این دیدگاه فرهنگ و مذهب در جامعه کارکردهایی چون همبستگی اجتماعی، دادن معنی به زندگی، کنترل اجتماعی از طریق هماهنگی ارزشها، حمایت روانی و... دارند.
کارکردگرایان به حفظ قوانین و هنجارهای اجتماعی تمایل دارند و بدنبال حفظ وضع موجود هستند و لذا به تغییرات عمده و انقلابی تمایلی نشان نمی‌دهند و معمولا اصلاحات تدریجی را می‌پسندند. از نظر آنان نگهداری کلیت و تمامیت یک نظام اصل است. در مسیر حفظ نظام اگر چه تعدادی از افراد به هر دلیلی از بین بروند چون اصالت با جمع و جامعه است مانعی ایجاد نمی‌شود.
البته ما در این کتاب بدنبال همه نقاط قوت و معایبی که این دیدگاه و دیدگاههای دیگر دارند، نیستیم، اما با توجه به موضوع شهادت طلبی به برخی از آنان اشاره می‌کنیم.
از منظر کارکردگرایی: شهادت طلبی دارای کارکردی مطلوب است و شهید با اینکه عضو فعال و صالح و فداکار یک جامعه است اما به خاطر حفظ نظم و تعادل جامعه و حرکت آن به سوی تکامل، خود را فدا می‌کند تا نظم و ارزشهای اجتماعی بماند و در حقیقت او خود را فانی می‌کند تا جامعه باقی بماند. بنابراین وجود روحیه فداکاری و تعلق جمعی در بین اعضاء به ویژه در هنگام بروز خطرات و تهدیدات، موجب می‌شود تا سنتها و ارزشها و قوانین جامعه پایدار بماند.
سئوال این است که اگر یک نظام فاسد باشد یا ارزشهای حاکم بر آن مطلوب نباشد چگونه می‌شود برای حفظ آن فداکاری کرد و یک فرد یا یک گروه چگونه می‌تواند خود را فدای آن نماید؟
برای تبیین بهتر موضوع شهادت طلبی از دیدگاه کارکردگرایان، ما ابتدا به نظریه دورکیم که از بنیانگذاران دیدگاه نظم و کارکردگرایی است اشاره می‌کنیم و سپس دیدگاه مرتن را بررسی خواهیم کرد.