جامعه شناسی شهادت طلبی و انگیزه‌های شهیدان صفحه 88

مازلو معتقد است «ارزشهای بودن» تا حدودی می‌توان جاودانگی و هستی مطلق را که بشر همواره در جستجوی آنست، تفسیر کند و آنرا برآورده سازد. به نظر او این ارزشهای بودن فرا انسانی و فرا فردی هستند. آنها فراسوی زندگی فرد وجود دارند و در عین حال می‌توان آنها را به مفهومی قابل تعیین انسانی دانست. ارزشهای بودن نه تنها از آن او، بلکه خود او نیز هستند. «ارزشهای بودن» به تحسین، احترام، تجلیل و قربانی امر می‌کنند. آنها ارزش و استحقاق آن را دارند که بخاطرشان زندگی کنیم و به خاطرشان جان دهیم. او معتقد است همه تجارب دارای ویژگی مذهبی که تاکنون در هر یک از ادیان سنتی توصیف شده‌اند، با تعابیر خودشان خواه الهی یا غیرالهی، شرقی یا غربی می‌توانند جذب این ساختار نظری شوند و می‌توانند به طریق معنی‌دار از نظر تجربی بیان شوند یعنی به طریق قابل سنجش به بیان آورده شوند.

از نظر مازلو «منفصل کردن ارزشها از روانشناسی نه تنها آن را تضعیف می‌کند و مانع رشد کامل آن می‌شود بلکه بشر را نیز در نوعی نسبی گرایی اخلاقی و بی‌ارزش پوچ رها می‌کند.» [90] .

اگر این ارزشها «ارزشهای B» مورد تهدید واقع شوند خشم و کنش و اغلب از جان گذشتگی در آنها برانگیخته می‌شود. انگیزه افراد خودشکوفا حقایق ازلی، ارزشهای B، حقیقت محض، زیبایی و کمال است. فوق انگیزش از نظر مازلو ویژه نوع بشر به مفهوم عام است و در نتیجه فرافرهنگی و مشترک برای انسان‌هاست نه مخلوق اختیاری فرهنگ. فوق نیازها از نظر او شبه غریزی هستند یعنی دارای تعینی موروثی و مشترک بین همه انسانها هستند که قابل تشخیص است اما بیشتر بالقوه هستند تا بالفعل.

برای شکوفایی آنها فرهنگ قطعا و مطلقا ضروری است اما فرهنگ نیز می‌تواند قاصر در شکوفایی آنها باشد.

مازلو هنگامی که از والاترین سطح انگیزش و فوق نیازها سخن می‌گوید موضوع آرمانها و روح و ارزشها را مطرح می‌کند. او زندگی معنوی را جزئی از ذات انسان می‌داند و معتقد است بدون این زندگی معنوی فطرت انسانی کامل نیست پس او از افرادی نام می‌برد که با توجه به استعدادهای خاص یا حساسیتها، حقیقت و زیبایی و نیکویی برای آنها مهمتر و مبرم‌تر از نیازهای اساسی است.

بررسی دیدگاه مازلو نشان می‌دهد که یکی از انگیزه‌های اساسی شهدا «خودیابی»