جامعه شناسی شهادت طلبی و انگیزه‌های شهیدان صفحه 89

است. آنها می‌خواهند به حداکثر آنچه که می‌خواهند و برای آنها اهمیت دارند، برسند و در این راه حتی حاضرند از جانشان نیز بگذرند. آنچه که شهدا را بر می‌انگیزاند، محرکها و انگیزه‌های معمولی و مادی نیست. این انگیزه‌های پست نمی‌توانند توجیه‌گر ایثار و فداکاری باشند. البته پرداختن به خودشکوفایی همواره بدین معنی نیست که آنها از نیازهای مراحل قبلی به طور کامل ارضا شده‌اند بلکه به این معنی است که آنها می‌توانند فراتر از نیازهای عادی و مادی بیندیشند. عدم توجه به نیازهای پست، احساس تکلیف و رسالت و احساس مسئولیت اجتماعی، توجه به حق و حقیقت و احساس تنفر نسبت به انحرافات اجتماعی، عشق به زیبائیهای معنوی و عالی مانند عشق به ایثار و شهادت در راه ارزشهای متعالی و کمال‌طلبی و بقاجویی و میل به جاودانگی و... از ویژگیهای انسانهای خودشکوفاست برخی از این موارد در برگیرنده مسائلی است که مازلو از آنها به انگیزه‌های معنوی (فوق نیازها) و یا ارزشهای بودن (ارزشهای B) نام برده است. با استفاده از دیدگاه مازلو شهادت طلبی را می‌توان بصورت زیر نشان داد:

شهادت طلبی

- ارزشهای بودن (ارزشهای B)

- خودشکوفایی

- فوق نیازها (فوق انگیزشها)

ب) نظریات پرخاشگری و خشونت و ستیزه‌جویی

عده‌ای از روانشناسان موضوع خودکشی و شهادت طلبی را در مقوله‌های پرخاشگری و خشونت مطرح می‌کنند. از دیدگاه آنان پرخاشگری رفتاری است که به قصد و با هدف صدمه به خود یا دیگران انجام می‌شود. بنابراین فردی که عمدا به آسیب دیگران یا خود مبادرت می‌کند پرخاشگر محسوب می‌شود. عمل پرخاشگرانه یا خشونت‌آمیز تا حد زیادی به سیستم‌های ارزشی یک جامعه و فرهنگ آن بستگی دارد.