- پیشگفتار 1
- مقدمه 7
- بررسی مفهوم شهادت و شهادت طلبی 12
- تاریخچه و انگیزههای شهادت طلبی در ادیان و فرهنگها 17
- شهادت طلبی در آیین یهود 19
- شهادت طلبی در مسیحیت و غرب 21
- شوالیه گری در غرب 25
- شهادت طلبی در آیین شینتو 26
- شهادت طلبی در فرهنگ ژاپن 26
- شهادت طلبی در تاریخ معاصر ژاپن 28
- شهادت طلبی در ایران 29
- شهادت طلبی تا قبل از انقلاب اسلامی 32
- شهادت طلبی در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 35
- تاریخچه و نمونههای شهادت طلبی در اسلام 37
- اشاره 37
- نمونههای شهادت طلبی بعد از پیامبر تا قیام عاشورا 38
- جلوههای شهادت طلبی در کربلا و پیامدهای آن 40
- شهادت طلبی از دیدگاه جامعه شناسی 44
- کارکرد گرایی 45
- نظریه دورکیم درباره شهادت طلبی 47
- نمونه شناسی (تیپولوژی خودکشی در تئوری دورکیم) 51
- دیدگاه مرتن 55
- نظریه «ستیز» (تضاد) 59
- دیدگاه «تفهمی» (تفسیرگرایی) 64
- مارکس وبر (1864 - 1920) 65
- انواع کنش از نظر ماکس وبر 68
- دیدگاه مبادله 73
- شهادت طلبی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی 78
- نظریه مازلو 80
- اشاره 80
- نظریه سلسله مراتب نیازها 81
- سلسله مراتب نیازها 82
- خودشکوفایی و ویژگیهای افراد خودشکوفا 82
- فوق انگیزشها 86
- ارزشهای بودن یا «ارزشهای B» و ارتباطشان با فوق انگیزشها 87
- دیدگاه فروید 90
- دیدگاههای مربوط به خشونت 91
- شهادت طلبی در قرآن و سنت 96
- شهادت طلبی از نظر سنت 100
- انگیزههای شهادت طلبی از نظر پیامبر اکرم 100
- شهادت طلبی از دیدگاه امام علی 102
- شهادت طلبی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 109
- شهادت طلبی از دیدگاه دکتر شریعتی 112
- شهادت طلبی از دیدگاه استاد مطهری 115
- شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی 118
- ارتباط شهادت طلبی با برخی از مفاهیم 124
- ارتباط شهادت طلبی و عرفان 127
- رابطه شهادت طلبی و اخلاق 133
- رابطه شهادت طلبی با انگیزههای معنوی 135
- رابطه شهادت طلبی با جهاد 136
- رابطه شهادت طلبی و اصلاح طلبی (امر به معروف و نهی از منکر) 139
- رابطه شهادت طلبی و تساهل و خشونت 141
- رابطه شهادت طلبی با ارزشها 145
- رابطه شهادت طلبی و خودکشی 147
- نظریه همبستگی معنوی 150
- بررسی انگیزههای شهادت طلبی شهیدان دفاع مقدس در یک نمونه آماری 157
- بررسی متغیرها و مقولات تحقیق در جامعه آماری 162
- پاورقی 167
و روزی نیکوئی (در بهشت ابدی) نصیبشان میگرداند که همانا خداوند بهترین روزی دهندگان است. خداوند آنان را در بهشت، منزلی عنایت کند که بسیار به آن خشنود باشند.» [104] در این آیات خداوند انگیزه هجرت و شهادت را «رضای خداوند» میداند. و بر عاقبت سعادتمندانه شهیدان در بهشت الهی اشاره میکند.
در آیات دیگری، قرآن کریم جهاد و شهادت در راه خدا را نوعی امتحان و آزمایش میداند که موفقیت در آن نتایج شایستهای در بر دارد. مثلا اگر خدا میخواست از کفار انتقام میکشید و همه را بدون زحمت جنگ، هلاک میکرد لکن این جنگ برای آزمایش خلق با یکدیگر است و آنان که در راه خدا کشته شدند هرگز اعمالشان را ضایع نگرداند. همچنین در آیات دیگری نیز حضور در میدان رزم و جهاد و استقامت در این مسیر و یا اهدای جان و مال و حتی آبرو، نوعی امتحان و ملاک سنجش معرفی شده است. همانطوریکه از آیات بالا استنباط میشود قرآن کریم مهمترین انگیزه جهاد و شهادت طلبی را، رضایت و خشنودی خداوند میداند و مرگی را شهادت میداند که با انگیزههای الهی و «فی سبیل الله» باشد. علاوه بر آیات فوق، در آیات 244 190 218 سوره بقره و آیات 167 13 سوره آلعمران و آیات 184 76 75، سوره نساء و آیات 41 24 20 19 111 86 84 75 سوره توبه و آیات 74 72 سوره انفال و آیات 1 و 41 سوره صف و آیه 20 سوره مزمل و آیه 41 سوره مائده و آیه 1 سوره ممتحنه و بسیاری از آیات دیگر به این انگیزه و انگیزههای مرتبط با آن اشاره میکند.
بطور خلاصه برخی اهداف و انگیزههای شهادت طلبی را از نظر قرآن را میتوان بصورت زیر بیان نمود:
1- وفا کردن به عهد و پیمان الهی و ایثار جان در راه خدا و دین او.
2- شرکت در سنت ابتلا و امتحان.
3- معامله سودمند با خداوند (تقدیم جان در برابر بهشت و آمرزش گناهان).
4- رسیدن به درجات والای تکامل و رستگاری و جاودانگی و قرب و رضوان الهی
5- اطاعت از فرمان خدا و رسول و اولیالامر
6- اهتمام به امور اجتماعی و کمک به مستضعفین و اشاعه معروف و نهی از منکر و رفع فتنه و یاری حق و دفع باطل و صلاح و اصلاح جامعه و دفاع از جان و مال و سرزمین و حقوق واقعی انسانها.