عرفان سرخ : تاثیر فرهنگ شهادت طلبی در حفظ ارزشهای دینی صفحه 23

جمله «سمعنا و اطعنا» در آیه شریفه، انشاست نه اخبار؛ یعنی مؤمنان نمی خواهند خبر بدهند و بگویند که ما شنیدیم و اطاعت کردیم، بلکه می خواهند بگویند: اطاعت و به چشم.(1) این جمله از ناحیه بنده، نشان دهنده تکلیفی است که انسان در پیشگاه الهی دارد و این وظایف و تکالیف، حقی است که خداوند برای خود بر عهده بندگانش گذاشته است و در کلمه «عبادت» خلاصه می شود.(2) در آیه 56 ذاریات می فرماید:

وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ.

من جن و انس را نیافریدم، جز برای اینکه عبادتم کنند.

این، همان تکلیفی است که خداوند بر عهده انسان گذاشته است.

حق انسان بر خدا

با آنچه تاکنون بیان شد، چنین نتیجه گرفتیم که انسان بر خدای خود حقی ندارد، بلکه بر عکس، همه حقوق از آنِ خداست. البته پروردگار سبحان که رحمت بی کران است، در برابر حقی که برای خودش ثابت کرده، حقی نیز برای بندگان بر خود واجب ساخته است. در قرآن نیز این حقوق با تعبیرهایی مانند غفران و آمرزش بیان می شود که در آیه 285 بقره درباره آن سخن گفتیم.