- پیشگفتار 1
- گفتار اول: صبر و پشتوانه های آن 2
- اشاره 2
- مصائب و گرفتاری ها 3
- برداشت ناصحیح از صبر 4
- واژه صبر و مفهوم آن 4
- واقعیت های زندگی 5
- نقش باورهای دینی 6
- اسوۂ صبر 8
- امید و صبر 8
- پاداش صابران 10
- در برابر دیدگان خدا 10
- گفتاردوم: باورهای آرامبخش 12
- اشاره 12
- صبر؛ خلاصه ایمان 13
- توجه به سه اصل، برای آسان شدن مصیبتها 14
- 1)توجه به وعده های الهی 14
- اشاره 14
- پاداش مصیبت فرزند 15
- بیشترین دعای امیرالمؤمنین علیه السلام 16
- پیشگامان بهشت 16
- اشاره 18
- رهایی از عذاب خداوند 18
- 2) توجه به حکمت و عدالت خداوند 18
- انس بن مالک؛ خادم پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 19
- امانتی که به صاحبش بازگشت 20
- زینت دنیا و باقیات صالحات 21
- تسلیت امام صادق علیه السلام به عموزادگان 21
- اشاره 22
- 3) توجه به این که بلا همیشه به معنای عقوبت نیست 22
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 23
- زندگی پر تلاطم امیرالمؤمنین علیه السلام 24
- اشاره 26
- گفتار سوم: پاداش صابران 26
- بیت الحمد 27
- محبوب تر از عمل همه انسانها 28
- جایگاه صبر بین اعمال نیک 29
- بارش پاداش 30
- صبر جمیل و حیای خداوند 31
- اشاره 32
- آیاتی در باب صبر 32
- آیه دوم 33
- آیه اول 33
- آیه سوم 34
- آیه چهارم 34
- آیه پنجم 35
- آیه هشتم 35
- آیه ششم 35
- آیه هفتم 35
- آیه نهم 36
- آیه دهم 36
- مورد غبطه دیگران 37
- پیامد صبر و پیامد بی صبری 37
- در انتظار پدر و مادر برای ورود به بهشت 38
- گفتار چهارم: چند پرسش و پاسخ در باب مصائب 39
- اشاره 39
- تسلیم در برابر مشیت الهی 40
- فرزندان پیامبران 41
- باقیات صالحات 42
- مصلحت خداوند 44
- گریه بر از دست دادن عزیزان خود 44
- گریه پیامبر در شهادت جعفر بن ابی طالب علیه السلام 45
- گریه بر حمزه سید الشهدا علیه السلام 45
- گریه پیامبر در مرگ فرزندشان ابراهیم 45
- گریه پیامبر در بیماری نوه خود 46
- گریه پیامبر بر عثمان بن مظعون 46
- آثار رحمانی و شیطانی مصائب 47
- آیا گریه بستگان موجب عذاب میت می شود؟ 48
- ابتلا و عقوبت 49
- ابتلای پیامبران الهی 50
- سوال 51
- وظایف ما نسبت به مصیبت دیدگان 51
- 1)همدردی با مصیبت زده 51
- 3) پذیرایی از صاحبان مصیبت 52
- 2)حضور در تشییع جنازه 52
- اشاره 54
- گفتار پنجم: صبر بر بیماری 54
- نگرانی های بیمار 55
- پاداش های بدون عمل 56
- اعمال صالح دوران نشاط و جوانی 57
- از سرگیری اعمال 58
- پاداش چند جانبه 59
- کفاره گناهان 60
- تفضل الهی به بیمار 60
- رقت قلب بیمار 62
- درخواست دعا از بیمار 62
- معادل شصت سال عبادت 63
- شکایت از بیماری 64
- مرحوم آیت الله خوانساری در دوران بیماری 64
- 1)کتمان فقر 66
- اشاره 66
- 2)کتمان صدقه 66
- گنج های بهشت 66
- 4)کتمان درد 67
- 3)کتمان مصیبت 67
- دفاع از حق خود 68
- مصیبت های دست ساز 68
- گفتار ششم: کاستن از آلام و نگرانی های بیمار 70
- اشاره 70
- عیادت از بیماران 71
- با پای برهنه 72
- از بهترین کارهای خیر 73
- محبوب ترین بندگان 73
- عیادت از خداوند! 74
- عیادت بعد از سه روز بیماری 75
- آداب عیادت 75
- عیادت از کسی که به عیادت تو نیامده 76
- سپاس سلامتی 77
- کوتاه بودن زمان عیادت 77
- هدیه برای بیمار 77
- صدقه دادن برای بیماران 78
- دعا در زمان بیماری 79
- سپاس خداوند بر تندرستی 79
- در انتظار لطف خدا 79
- 1)پاکی از گناهان 80
- اشاره 80
- نعمت های دوران بیماری 80
- رضایت بر بیماری و آرزوی تندرستی 81
- 2)نیکی هایی که نوشته می شود 81
- سلامت و صبر 82
- مدال پرستاری 83
- خدمت به جانبازان 84
- کتمان بیماری از پزشک 85
- معاویه و شهادت امام مجتبی علیه السلام 86
- بیماری نشانه عقوبت نیست 86
- عرض ارادت به ساحت مقدس امام مجتبی علیه السلام 87
- گفتار هفتم: برخورد با مصائب وبیماری ها 89
- اشاره 89
- صبر بر از دست دادن همسر 90
- خواستگاری از ام سلمه 91
- برای غلبه بر مشکلات و مصائب 92
- نگاه دین درباره از دست دادن عزیزان 94
- بیماری و عقوبت گناهان 95
- چشم درد امیرالمؤمنین علیه السلام 95
- بیماری امام حسن و امام حسین علیهم السلام 96
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 96
- بیماری حضرت ایوب علیه السلام 97
- بیماری امام سجاد و امام کاظم علیهم السلام 97
- شماتت مردم 98
- حمد خدا هنگام مشاهده بیمار 100
- حضرت زینب سلام الله در مجلس یزید 101
- آرامش بیمار با وعده های الهی 102
- برتر از نماز در مسجد پیامبر 103
- ثواب خدمت به دیگران 104
- خدمت به بیمار 105
- مدارا با بیماری 106
- پرستاری در جبهه 107
- گفتار هشتم: صبر در برابر آزار و بد اخلاقی همسر 108
- اشاره 108
- تحمل بدخلقی همسر 109
- مبغوض ترین حلال ها 110
- طلاق؛ آخرین گزینه 110
- تفاوت انسانها 111
- مرحله صبر 112
- ناخوشایندی ها و خیر کثیر 112
- تبدیل کدورت ها به الفت 113
- فرزندان صالح 113
- پاداش تحمل بداخلاقی شوهر 114
- صبر بر تنگدستی شوهر 115
- مسأله مهریه 116
- بخشودن مهریه 116
- تحمل بداخلاقی همسر 117
- پاداشی همسان پاداش حضرت داوود علیه السلام و آسیه 118
- برترین کلاس خودسازی 118
- الگوی قرآنی برای زنان و مردان 119
- سرانجام صبر و تحمل 120
- ارزش تحمل تربیت فرزندان 120
- خلاصه بحث 122
- اشاره 123
- گفتار نهم: اخلاق در خانه 123
- کیفر بداخلاقی همسر 124
- سه نکته مهم 124
- داستان سعد بن معاذ 126
- حبط و نابودی عمل 126
- اهمیت حق الناس 127
- بدترین مردها 128
- عقوبت تهمت به همسر 128
- دشنام و ناسزاگویی 129
- مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی در قبر 130
- کتک زدن اهل خانه 130
- شناخت وظایف و حدود انتظارات 132
- عوامل خوش اخلاقی در خانه 132
- پاداش زنان در خدمت به همسر 133
- پاداش مردان در خدمت به همسر 134
- بهره های مادر شدن 134
- سیره پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین علیه السلام در خانه 135
- توقعات بیجا از همسر 136
- آسان گیری رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 137
- اشاره 138
- گفتار دهم: عزت و برکت زندگی 138
- آخرت طلبی 139
- عزت مؤمن 139
- همسان مجاهد راه خدا 140
- توسعه در رفاه خانواده 141
- بهترین مردان 142
- سخت گیری بر خانواده 142
- سخت ترین ابتلا 144
- مقایسه وضع معیشت، با پایین دست خود 145
- بهترین زنان 145
- الگوی زندگی 146
- برکت زندگی 148
- کیمیا 148
- قناعت در زندگی 149
- اشاره 151
- گفتار یازدهم: صبر در برابر گناه 151
- صبر بر معصیت 152
- گونه های صبر 152
- جایگاه صبر بر معصیت 153
- زیباترین صبر 154
- دشواری صبر بر معصیت 154
- عقوبت غیبت 155
- اشاره 156
- راهکارهای صبر بر گناه 156
- 1)کوچک نشمردن گناه 156
- شادمانی بر گناه 157
- اشاره 158
- 2)اصرار نداشتن بر گناه 158
- گناہ تحقیر شده 158
- قساوت قلب 159
- حرص بر دنیا 159
- گناهان کبیره و گناهان صغیره 160
- معنای اصرار بر گناه 161
- 3)سوء استفاده نکردن از ستاریت خدا 162
- 4)پرهیز از ذکر گناه 162
- اشاره 162
- پیش گیری از گناه 163
- تأثیر سخن 164
- اوقات فراغت 165
- مراعات حدود الهی 165
- در برابر گناهکاران چه کنیم؟ 165
- بشارت بزرگ خداوند به توبه کنندگان 167
- اشاره 169
- گفتار دوازدهم: چند پرسش وپاسخ درباره ی صبر در برابر گناه 169
- بازتاب ترک معصیت 170
- حقیقت لطف خدا 171
- برترین پاداش 172
- در سایه لطف الهی 173
- مهلت دادن به بدهکار 175
- ابن ابی عمیر و مهلت به بدهکار 176
- مجلس گناه 177
- پرهیز از زمینه های گناه 177
- رفیق بد 178
- لزوم تربیت های دینی 179
- فکر گناه؛ زمینه ورود به گناه 179
- اشاره 181
- گفتار سیزدهم: صبر در سیره ی عملی صلی الله علیه وآله وسلم 181
- فرمان صبر به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 182
- الگوگیری 184
- اشاره 186
- 1) صبر بر آزارها 186
- پیامبر در بازار مکه 186
- نمونه هایی از صبر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 186
- پیامبر در طائف 187
- 2)صبر بر بدگویی ها و سرزنش ها 188
- اشاره 188
- غصه ها و حسرت های پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم 189
- 3)صبر در دشواری های جنگ 191
- اشاره 192
- 4)صبر در برابر آزار همسران 192
- خدیجه بهترین همسر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 193
- 5)صبر پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم در مصائب 194
- مصیبت سنگین حمزه و عبیده 194
- اشاره 194
- اشاره 195
- 6)صبر پیامبر بر طاعت خدا 195
- الگوگیری از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم 197
- گزارشی از لحظات پایانی حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 198
- فاطمه سلام الله پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم را چگونه صدا زد! 199
- اشاره 201
- گفتارچهاردهم: واقعه کربلا؛تجلی صبر جمیل 201
- نمایشگاه صبر 202
- رد پای صبر و رضا در حرکت امام حسین علیه السلام 203
- در آغاز حرکت 204
- روز نهم محرم 206
- دعوت به صبر و شکیبایی در روز عاشورا 208
- سرور آزادگان 209
- مصیبت علی اکبر علیه السلام 210
- شباهت به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم 211
- معامله با خدا 211
- اتمام حجت امام حسین علیه السلام 212
- بر بالین علی اکبر 212
- کسانی که ماندند 213
- عابس در میدان نبرد 214
- صبر در برابر خشم 214
- سنگین تر از زخم شمشیر 215
- تبسم در برابر شمر 216
- شش ماهه امام حسین علیه السلام 217
- استعانت از نماز 219
- اشاره 220
- فهرست ها: فهرست آیات،روایات و احادیث،کتابنامه 220
- فهرست آیات 221
- فهرست روایات و دعاها 225
- کتابنامه 242
مدارا با بیماری
نکته دیگری که باید اضافه کنم این است که امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند:
امشِ بدائِکَ ما مَشَی بِک؛(1) تا زمانی که بیماری با تو کنار می آید، با آن کنار بیا.
یعنی به این زودی میدان را خالی نکنیم که از نظر روحی و روانی بسیار مؤثر است.
یکی از دوستان می گفت: پدر بزرگ من بیمار بود. پدرم هم بیمار بود. ولی بیماری پدر بزرگم به مراتب سنگین تر از بیماری پدرم بود. حداقل سی سال اختلاف سنی داشتند. ولی هر زمان به دیدن پدر بزرگم می رفتم، می دیدم سرحال و با نشاط است، ولی پدرم این گونه نبود.
سؤال کردیم چرا؟ می گفت: نکته همین است. پدر بزرگ ما با عمل به این کلام امیر مؤمنان علیه السلام با بیماری خود کنار آمده بود. این خیلی از نظر روحی تأثیر دارد. این که ما تا یک کسالتی پیدا می کنیم، بگوییم بستر مرا رو به قبله بیاندازید صحیح نیست.
حتی در دستورات دینی آمده است: تا مجبور نشدی به طبیب مراجعه نکن. الآن مراجعه ما به طبیب خیلی سریع است. من نمی گویم بیماری خود را از طبیب کتمان کنیم، اما باید تا ممکن است با بیماری خود کنار بیاییم. تحملمان بالا باشد. سخت نگیریم. از روز اولی که مریض شدیم، رو به قبله نخوابیم. اعتراض نکنیم. فریاد نزنیم.
1- نهج البلاغه، حکمت 27؛ عیون الحکم، ص 5 ؛غررالحکم، ص 134.