- پیشگفتار 1
- اشاره 2
- گفتار اول: صبر و پشتوانه های آن 2
- مصائب و گرفتاری ها 3
- واژه صبر و مفهوم آن 4
- برداشت ناصحیح از صبر 4
- واقعیت های زندگی 5
- نقش باورهای دینی 6
- امید و صبر 8
- اسوۂ صبر 8
- پاداش صابران 10
- در برابر دیدگان خدا 10
- اشاره 12
- گفتاردوم: باورهای آرامبخش 12
- صبر؛ خلاصه ایمان 13
- 1)توجه به وعده های الهی 14
- توجه به سه اصل، برای آسان شدن مصیبتها 14
- اشاره 14
- پاداش مصیبت فرزند 15
- بیشترین دعای امیرالمؤمنین علیه السلام 16
- پیشگامان بهشت 16
- اشاره 18
- رهایی از عذاب خداوند 18
- 2) توجه به حکمت و عدالت خداوند 18
- انس بن مالک؛ خادم پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 19
- امانتی که به صاحبش بازگشت 20
- زینت دنیا و باقیات صالحات 21
- تسلیت امام صادق علیه السلام به عموزادگان 21
- اشاره 22
- 3) توجه به این که بلا همیشه به معنای عقوبت نیست 22
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 23
- زندگی پر تلاطم امیرالمؤمنین علیه السلام 24
- اشاره 26
- گفتار سوم: پاداش صابران 26
- بیت الحمد 27
- محبوب تر از عمل همه انسانها 28
- جایگاه صبر بین اعمال نیک 29
- بارش پاداش 30
- صبر جمیل و حیای خداوند 31
- اشاره 32
- آیاتی در باب صبر 32
- آیه دوم 33
- آیه اول 33
- آیه چهارم 34
- آیه سوم 34
- آیه هشتم 35
- آیه هفتم 35
- آیه ششم 35
- آیه پنجم 35
- آیه نهم 36
- آیه دهم 36
- مورد غبطه دیگران 37
- پیامد صبر و پیامد بی صبری 37
- در انتظار پدر و مادر برای ورود به بهشت 38
- اشاره 39
- گفتار چهارم: چند پرسش و پاسخ در باب مصائب 39
- تسلیم در برابر مشیت الهی 40
- فرزندان پیامبران 41
- باقیات صالحات 42
- مصلحت خداوند 44
- گریه بر از دست دادن عزیزان خود 44
- گریه بر حمزه سید الشهدا علیه السلام 45
- گریه پیامبر در شهادت جعفر بن ابی طالب علیه السلام 45
- گریه پیامبر در مرگ فرزندشان ابراهیم 45
- گریه پیامبر در بیماری نوه خود 46
- گریه پیامبر بر عثمان بن مظعون 46
- آثار رحمانی و شیطانی مصائب 47
- آیا گریه بستگان موجب عذاب میت می شود؟ 48
- ابتلا و عقوبت 49
- ابتلای پیامبران الهی 50
- سوال 51
- وظایف ما نسبت به مصیبت دیدگان 51
- 1)همدردی با مصیبت زده 51
- 2)حضور در تشییع جنازه 52
- 3) پذیرایی از صاحبان مصیبت 52
- اشاره 54
- گفتار پنجم: صبر بر بیماری 54
- نگرانی های بیمار 55
- پاداش های بدون عمل 56
- اعمال صالح دوران نشاط و جوانی 57
- از سرگیری اعمال 58
- پاداش چند جانبه 59
- کفاره گناهان 60
- تفضل الهی به بیمار 60
- رقت قلب بیمار 62
- درخواست دعا از بیمار 62
- معادل شصت سال عبادت 63
- شکایت از بیماری 64
- مرحوم آیت الله خوانساری در دوران بیماری 64
- 1)کتمان فقر 66
- 2)کتمان صدقه 66
- اشاره 66
- گنج های بهشت 66
- 4)کتمان درد 67
- 3)کتمان مصیبت 67
- مصیبت های دست ساز 68
- دفاع از حق خود 68
- اشاره 70
- گفتار ششم: کاستن از آلام و نگرانی های بیمار 70
- عیادت از بیماران 71
- با پای برهنه 72
- محبوب ترین بندگان 73
- از بهترین کارهای خیر 73
- عیادت از خداوند! 74
- آداب عیادت 75
- عیادت بعد از سه روز بیماری 75
- عیادت از کسی که به عیادت تو نیامده 76
- سپاس سلامتی 77
- هدیه برای بیمار 77
- کوتاه بودن زمان عیادت 77
- صدقه دادن برای بیماران 78
- سپاس خداوند بر تندرستی 79
- در انتظار لطف خدا 79
- دعا در زمان بیماری 79
- 1)پاکی از گناهان 80
- نعمت های دوران بیماری 80
- اشاره 80
- 2)نیکی هایی که نوشته می شود 81
- رضایت بر بیماری و آرزوی تندرستی 81
- سلامت و صبر 82
- مدال پرستاری 83
- خدمت به جانبازان 84
- کتمان بیماری از پزشک 85
- بیماری نشانه عقوبت نیست 86
- معاویه و شهادت امام مجتبی علیه السلام 86
- عرض ارادت به ساحت مقدس امام مجتبی علیه السلام 87
- گفتار هفتم: برخورد با مصائب وبیماری ها 89
- اشاره 89
- صبر بر از دست دادن همسر 90
- خواستگاری از ام سلمه 91
- برای غلبه بر مشکلات و مصائب 92
- نگاه دین درباره از دست دادن عزیزان 94
- بیماری و عقوبت گناهان 95
- چشم درد امیرالمؤمنین علیه السلام 95
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 96
- بیماری امام حسن و امام حسین علیهم السلام 96
- بیماری حضرت ایوب علیه السلام 97
- بیماری امام سجاد و امام کاظم علیهم السلام 97
- شماتت مردم 98
- حمد خدا هنگام مشاهده بیمار 100
- حضرت زینب سلام الله در مجلس یزید 101
- آرامش بیمار با وعده های الهی 102
- برتر از نماز در مسجد پیامبر 103
- ثواب خدمت به دیگران 104
- خدمت به بیمار 105
- مدارا با بیماری 106
- پرستاری در جبهه 107
- اشاره 108
- گفتار هشتم: صبر در برابر آزار و بد اخلاقی همسر 108
- تحمل بدخلقی همسر 109
- طلاق؛ آخرین گزینه 110
- مبغوض ترین حلال ها 110
- تفاوت انسانها 111
- مرحله صبر 112
- ناخوشایندی ها و خیر کثیر 112
- فرزندان صالح 113
- تبدیل کدورت ها به الفت 113
- پاداش تحمل بداخلاقی شوهر 114
- صبر بر تنگدستی شوهر 115
- بخشودن مهریه 116
- مسأله مهریه 116
- تحمل بداخلاقی همسر 117
- برترین کلاس خودسازی 118
- پاداشی همسان پاداش حضرت داوود علیه السلام و آسیه 118
- الگوی قرآنی برای زنان و مردان 119
- ارزش تحمل تربیت فرزندان 120
- سرانجام صبر و تحمل 120
- خلاصه بحث 122
- اشاره 123
- گفتار نهم: اخلاق در خانه 123
- کیفر بداخلاقی همسر 124
- سه نکته مهم 124
- داستان سعد بن معاذ 126
- حبط و نابودی عمل 126
- اهمیت حق الناس 127
- عقوبت تهمت به همسر 128
- بدترین مردها 128
- دشنام و ناسزاگویی 129
- کتک زدن اهل خانه 130
- مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی در قبر 130
- شناخت وظایف و حدود انتظارات 132
- عوامل خوش اخلاقی در خانه 132
- پاداش زنان در خدمت به همسر 133
- پاداش مردان در خدمت به همسر 134
- بهره های مادر شدن 134
- سیره پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین علیه السلام در خانه 135
- توقعات بیجا از همسر 136
- آسان گیری رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 137
- اشاره 138
- گفتار دهم: عزت و برکت زندگی 138
- آخرت طلبی 139
- عزت مؤمن 139
- همسان مجاهد راه خدا 140
- توسعه در رفاه خانواده 141
- سخت گیری بر خانواده 142
- بهترین مردان 142
- سخت ترین ابتلا 144
- مقایسه وضع معیشت، با پایین دست خود 145
- بهترین زنان 145
- الگوی زندگی 146
- برکت زندگی 148
- کیمیا 148
- قناعت در زندگی 149
- اشاره 151
- گفتار یازدهم: صبر در برابر گناه 151
- صبر بر معصیت 152
- گونه های صبر 152
- جایگاه صبر بر معصیت 153
- زیباترین صبر 154
- دشواری صبر بر معصیت 154
- عقوبت غیبت 155
- اشاره 156
- 1)کوچک نشمردن گناه 156
- راهکارهای صبر بر گناه 156
- شادمانی بر گناه 157
- 2)اصرار نداشتن بر گناه 158
- گناہ تحقیر شده 158
- اشاره 158
- حرص بر دنیا 159
- قساوت قلب 159
- گناهان کبیره و گناهان صغیره 160
- معنای اصرار بر گناه 161
- 4)پرهیز از ذکر گناه 162
- اشاره 162
- 3)سوء استفاده نکردن از ستاریت خدا 162
- پیش گیری از گناه 163
- تأثیر سخن 164
- در برابر گناهکاران چه کنیم؟ 165
- مراعات حدود الهی 165
- اوقات فراغت 165
- بشارت بزرگ خداوند به توبه کنندگان 167
- اشاره 169
- گفتار دوازدهم: چند پرسش وپاسخ درباره ی صبر در برابر گناه 169
- بازتاب ترک معصیت 170
- حقیقت لطف خدا 171
- برترین پاداش 172
- در سایه لطف الهی 173
- مهلت دادن به بدهکار 175
- ابن ابی عمیر و مهلت به بدهکار 176
- پرهیز از زمینه های گناه 177
- مجلس گناه 177
- رفیق بد 178
- لزوم تربیت های دینی 179
- فکر گناه؛ زمینه ورود به گناه 179
- اشاره 181
- گفتار سیزدهم: صبر در سیره ی عملی صلی الله علیه وآله وسلم 181
- فرمان صبر به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 182
- الگوگیری 184
- 1) صبر بر آزارها 186
- پیامبر در بازار مکه 186
- اشاره 186
- نمونه هایی از صبر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 186
- پیامبر در طائف 187
- اشاره 188
- 2)صبر بر بدگویی ها و سرزنش ها 188
- غصه ها و حسرت های پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم 189
- 3)صبر در دشواری های جنگ 191
- 4)صبر در برابر آزار همسران 192
- اشاره 192
- خدیجه بهترین همسر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 193
- 5)صبر پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم در مصائب 194
- مصیبت سنگین حمزه و عبیده 194
- اشاره 194
- 6)صبر پیامبر بر طاعت خدا 195
- اشاره 195
- الگوگیری از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم 197
- گزارشی از لحظات پایانی حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 198
- فاطمه سلام الله پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم را چگونه صدا زد! 199
- گفتارچهاردهم: واقعه کربلا؛تجلی صبر جمیل 201
- اشاره 201
- نمایشگاه صبر 202
- رد پای صبر و رضا در حرکت امام حسین علیه السلام 203
- در آغاز حرکت 204
- روز نهم محرم 206
- دعوت به صبر و شکیبایی در روز عاشورا 208
- سرور آزادگان 209
- مصیبت علی اکبر علیه السلام 210
- شباهت به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم 211
- معامله با خدا 211
- بر بالین علی اکبر 212
- اتمام حجت امام حسین علیه السلام 212
- کسانی که ماندند 213
- عابس در میدان نبرد 214
- صبر در برابر خشم 214
- سنگین تر از زخم شمشیر 215
- تبسم در برابر شمر 216
- شش ماهه امام حسین علیه السلام 217
- استعانت از نماز 219
- فهرست ها: فهرست آیات،روایات و احادیث،کتابنامه 220
- اشاره 220
- فهرست آیات 221
- فهرست روایات و دعاها 225
- کتابنامه 242
مهلت دادن به بدهکار
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:
من انظر معسراً کان له علی الله فی کل یوم صدقه؛(1) اگر کسی به بدهکاری که تنگدست است مهلت بدهد، هر روزی که بگذرد، خدا برای او ثواب صدقه می نویسد.
از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم روایت شده است که فردای قیامت به حساب شخصی می رسند، هیچ کار خوبی در پرونده خود ندارد. فقط یک امتیاز دارد و آن این است که هر وقت از کسی طلبی داشت، به بدهکار خود مهلت میداد. با بدهکاران خود کنار می آمد.
خداوند می فرماید « نحن احق بذلک منه؛(2) اگر او با بدهکاران کنار می آمد ما شایسته تر هستیم از این که با او کنار آییم.»
باید اینجا با بدهکاران کنار بیاییم، تا فردای قیامت خدا با ما کنار بیاید. ما به خدا خیلی بدهکار هستیم. خدا از ما خیلی طلب دارد. آن قدر در آنجا دست ما خالی است که واقعا قابل تصور نیست. امام باقر علیه السلام می فرماید:
فردای قیامت خداوند عده ای را محشور می کند که چهره آنها نورانی است. لباس آنها نورانی است. «علی کراسی من نور؛(3)بر جایگاه ها و تخت هایی از نور نشسته اند.»
اهل محشر سؤال می کند: اینها چه کسانی هستند؟ آیا از
1- تفسیر العیاشی، ج 1، ص 155، الکافی، ج 4، ص 36: وسائل الشیعه، ج 18، ص 366.
2- مجموعه ورام، ج 1، ص 8، نهج الفصاحه، ص 449.
3- وسائل الشیعه، ج 18، ص 367.