- پیشگفتار 1
- گفتار اول: صبر و پشتوانه های آن 2
- اشاره 2
- مصائب و گرفتاری ها 3
- واژه صبر و مفهوم آن 4
- برداشت ناصحیح از صبر 4
- واقعیت های زندگی 5
- نقش باورهای دینی 6
- اسوۂ صبر 8
- امید و صبر 8
- در برابر دیدگان خدا 10
- پاداش صابران 10
- گفتاردوم: باورهای آرامبخش 12
- اشاره 12
- صبر؛ خلاصه ایمان 13
- اشاره 14
- 1)توجه به وعده های الهی 14
- توجه به سه اصل، برای آسان شدن مصیبتها 14
- پاداش مصیبت فرزند 15
- بیشترین دعای امیرالمؤمنین علیه السلام 16
- پیشگامان بهشت 16
- اشاره 18
- 2) توجه به حکمت و عدالت خداوند 18
- رهایی از عذاب خداوند 18
- انس بن مالک؛ خادم پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 19
- امانتی که به صاحبش بازگشت 20
- زینت دنیا و باقیات صالحات 21
- تسلیت امام صادق علیه السلام به عموزادگان 21
- اشاره 22
- 3) توجه به این که بلا همیشه به معنای عقوبت نیست 22
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 23
- زندگی پر تلاطم امیرالمؤمنین علیه السلام 24
- گفتار سوم: پاداش صابران 26
- اشاره 26
- بیت الحمد 27
- محبوب تر از عمل همه انسانها 28
- جایگاه صبر بین اعمال نیک 29
- بارش پاداش 30
- صبر جمیل و حیای خداوند 31
- اشاره 32
- آیاتی در باب صبر 32
- آیه اول 33
- آیه دوم 33
- آیه چهارم 34
- آیه سوم 34
- آیه ششم 35
- آیه هشتم 35
- آیه پنجم 35
- آیه هفتم 35
- آیه نهم 36
- آیه دهم 36
- مورد غبطه دیگران 37
- پیامد صبر و پیامد بی صبری 37
- در انتظار پدر و مادر برای ورود به بهشت 38
- گفتار چهارم: چند پرسش و پاسخ در باب مصائب 39
- اشاره 39
- تسلیم در برابر مشیت الهی 40
- فرزندان پیامبران 41
- باقیات صالحات 42
- گریه بر از دست دادن عزیزان خود 44
- مصلحت خداوند 44
- گریه پیامبر در شهادت جعفر بن ابی طالب علیه السلام 45
- گریه بر حمزه سید الشهدا علیه السلام 45
- گریه پیامبر در مرگ فرزندشان ابراهیم 45
- گریه پیامبر در بیماری نوه خود 46
- گریه پیامبر بر عثمان بن مظعون 46
- آثار رحمانی و شیطانی مصائب 47
- آیا گریه بستگان موجب عذاب میت می شود؟ 48
- ابتلا و عقوبت 49
- ابتلای پیامبران الهی 50
- سوال 51
- 1)همدردی با مصیبت زده 51
- وظایف ما نسبت به مصیبت دیدگان 51
- 3) پذیرایی از صاحبان مصیبت 52
- 2)حضور در تشییع جنازه 52
- گفتار پنجم: صبر بر بیماری 54
- اشاره 54
- نگرانی های بیمار 55
- پاداش های بدون عمل 56
- اعمال صالح دوران نشاط و جوانی 57
- از سرگیری اعمال 58
- پاداش چند جانبه 59
- تفضل الهی به بیمار 60
- کفاره گناهان 60
- درخواست دعا از بیمار 62
- رقت قلب بیمار 62
- معادل شصت سال عبادت 63
- شکایت از بیماری 64
- مرحوم آیت الله خوانساری در دوران بیماری 64
- 1)کتمان فقر 66
- اشاره 66
- 2)کتمان صدقه 66
- گنج های بهشت 66
- 4)کتمان درد 67
- 3)کتمان مصیبت 67
- مصیبت های دست ساز 68
- دفاع از حق خود 68
- گفتار ششم: کاستن از آلام و نگرانی های بیمار 70
- اشاره 70
- عیادت از بیماران 71
- با پای برهنه 72
- محبوب ترین بندگان 73
- از بهترین کارهای خیر 73
- عیادت از خداوند! 74
- آداب عیادت 75
- عیادت بعد از سه روز بیماری 75
- عیادت از کسی که به عیادت تو نیامده 76
- کوتاه بودن زمان عیادت 77
- هدیه برای بیمار 77
- سپاس سلامتی 77
- صدقه دادن برای بیماران 78
- سپاس خداوند بر تندرستی 79
- در انتظار لطف خدا 79
- دعا در زمان بیماری 79
- اشاره 80
- نعمت های دوران بیماری 80
- 1)پاکی از گناهان 80
- رضایت بر بیماری و آرزوی تندرستی 81
- 2)نیکی هایی که نوشته می شود 81
- سلامت و صبر 82
- مدال پرستاری 83
- خدمت به جانبازان 84
- کتمان بیماری از پزشک 85
- معاویه و شهادت امام مجتبی علیه السلام 86
- بیماری نشانه عقوبت نیست 86
- عرض ارادت به ساحت مقدس امام مجتبی علیه السلام 87
- اشاره 89
- گفتار هفتم: برخورد با مصائب وبیماری ها 89
- صبر بر از دست دادن همسر 90
- خواستگاری از ام سلمه 91
- برای غلبه بر مشکلات و مصائب 92
- نگاه دین درباره از دست دادن عزیزان 94
- چشم درد امیرالمؤمنین علیه السلام 95
- بیماری و عقوبت گناهان 95
- بیماری امام حسن و امام حسین علیهم السلام 96
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 96
- بیماری حضرت ایوب علیه السلام 97
- بیماری امام سجاد و امام کاظم علیهم السلام 97
- شماتت مردم 98
- حمد خدا هنگام مشاهده بیمار 100
- حضرت زینب سلام الله در مجلس یزید 101
- آرامش بیمار با وعده های الهی 102
- برتر از نماز در مسجد پیامبر 103
- ثواب خدمت به دیگران 104
- خدمت به بیمار 105
- مدارا با بیماری 106
- پرستاری در جبهه 107
- اشاره 108
- گفتار هشتم: صبر در برابر آزار و بد اخلاقی همسر 108
- تحمل بدخلقی همسر 109
- طلاق؛ آخرین گزینه 110
- مبغوض ترین حلال ها 110
- تفاوت انسانها 111
- ناخوشایندی ها و خیر کثیر 112
- مرحله صبر 112
- تبدیل کدورت ها به الفت 113
- فرزندان صالح 113
- پاداش تحمل بداخلاقی شوهر 114
- صبر بر تنگدستی شوهر 115
- مسأله مهریه 116
- بخشودن مهریه 116
- تحمل بداخلاقی همسر 117
- برترین کلاس خودسازی 118
- پاداشی همسان پاداش حضرت داوود علیه السلام و آسیه 118
- الگوی قرآنی برای زنان و مردان 119
- سرانجام صبر و تحمل 120
- ارزش تحمل تربیت فرزندان 120
- خلاصه بحث 122
- اشاره 123
- گفتار نهم: اخلاق در خانه 123
- کیفر بداخلاقی همسر 124
- سه نکته مهم 124
- داستان سعد بن معاذ 126
- حبط و نابودی عمل 126
- اهمیت حق الناس 127
- بدترین مردها 128
- عقوبت تهمت به همسر 128
- دشنام و ناسزاگویی 129
- مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی در قبر 130
- کتک زدن اهل خانه 130
- عوامل خوش اخلاقی در خانه 132
- شناخت وظایف و حدود انتظارات 132
- پاداش زنان در خدمت به همسر 133
- پاداش مردان در خدمت به همسر 134
- بهره های مادر شدن 134
- سیره پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین علیه السلام در خانه 135
- توقعات بیجا از همسر 136
- آسان گیری رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 137
- گفتار دهم: عزت و برکت زندگی 138
- اشاره 138
- عزت مؤمن 139
- آخرت طلبی 139
- همسان مجاهد راه خدا 140
- توسعه در رفاه خانواده 141
- سخت گیری بر خانواده 142
- بهترین مردان 142
- سخت ترین ابتلا 144
- بهترین زنان 145
- مقایسه وضع معیشت، با پایین دست خود 145
- الگوی زندگی 146
- برکت زندگی 148
- کیمیا 148
- قناعت در زندگی 149
- گفتار یازدهم: صبر در برابر گناه 151
- اشاره 151
- صبر بر معصیت 152
- گونه های صبر 152
- جایگاه صبر بر معصیت 153
- دشواری صبر بر معصیت 154
- زیباترین صبر 154
- عقوبت غیبت 155
- اشاره 156
- راهکارهای صبر بر گناه 156
- 1)کوچک نشمردن گناه 156
- شادمانی بر گناه 157
- اشاره 158
- گناہ تحقیر شده 158
- 2)اصرار نداشتن بر گناه 158
- حرص بر دنیا 159
- قساوت قلب 159
- گناهان کبیره و گناهان صغیره 160
- معنای اصرار بر گناه 161
- 3)سوء استفاده نکردن از ستاریت خدا 162
- اشاره 162
- 4)پرهیز از ذکر گناه 162
- پیش گیری از گناه 163
- تأثیر سخن 164
- مراعات حدود الهی 165
- در برابر گناهکاران چه کنیم؟ 165
- اوقات فراغت 165
- بشارت بزرگ خداوند به توبه کنندگان 167
- گفتار دوازدهم: چند پرسش وپاسخ درباره ی صبر در برابر گناه 169
- اشاره 169
- بازتاب ترک معصیت 170
- حقیقت لطف خدا 171
- برترین پاداش 172
- در سایه لطف الهی 173
- مهلت دادن به بدهکار 175
- ابن ابی عمیر و مهلت به بدهکار 176
- مجلس گناه 177
- پرهیز از زمینه های گناه 177
- رفیق بد 178
- فکر گناه؛ زمینه ورود به گناه 179
- لزوم تربیت های دینی 179
- اشاره 181
- گفتار سیزدهم: صبر در سیره ی عملی صلی الله علیه وآله وسلم 181
- فرمان صبر به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 182
- الگوگیری 184
- پیامبر در بازار مکه 186
- 1) صبر بر آزارها 186
- اشاره 186
- نمونه هایی از صبر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 186
- پیامبر در طائف 187
- اشاره 188
- 2)صبر بر بدگویی ها و سرزنش ها 188
- غصه ها و حسرت های پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم 189
- 3)صبر در دشواری های جنگ 191
- اشاره 192
- 4)صبر در برابر آزار همسران 192
- خدیجه بهترین همسر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 193
- 5)صبر پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم در مصائب 194
- اشاره 194
- مصیبت سنگین حمزه و عبیده 194
- اشاره 195
- 6)صبر پیامبر بر طاعت خدا 195
- الگوگیری از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم 197
- گزارشی از لحظات پایانی حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 198
- فاطمه سلام الله پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم را چگونه صدا زد! 199
- گفتارچهاردهم: واقعه کربلا؛تجلی صبر جمیل 201
- اشاره 201
- نمایشگاه صبر 202
- رد پای صبر و رضا در حرکت امام حسین علیه السلام 203
- در آغاز حرکت 204
- روز نهم محرم 206
- دعوت به صبر و شکیبایی در روز عاشورا 208
- سرور آزادگان 209
- مصیبت علی اکبر علیه السلام 210
- معامله با خدا 211
- شباهت به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم 211
- بر بالین علی اکبر 212
- اتمام حجت امام حسین علیه السلام 212
- کسانی که ماندند 213
- صبر در برابر خشم 214
- عابس در میدان نبرد 214
- سنگین تر از زخم شمشیر 215
- تبسم در برابر شمر 216
- شش ماهه امام حسین علیه السلام 217
- استعانت از نماز 219
- اشاره 220
- فهرست ها: فهرست آیات،روایات و احادیث،کتابنامه 220
- فهرست آیات 221
- فهرست روایات و دعاها 225
- کتابنامه 242
آثار رحمانی و شیطانی مصائب
بنابراین، گریه قطعه مانعی ندارد. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم در مرگ فرزندشان ابراهیم گریستند. به آن حضرت گفتند: یا رسول الله، شما به ما سفارش به صبر می کنید، پس چرا خودتان گریه می کنید؟ حضرت فرمودند:
ما کان من حزن فی القلب أو فی العین فانما هو رحمه و ما کان من حزن باللسان و بالید فهو من الشیطان؛(1)اگر آثار این مصیبت در قلب یا چشم ظاهر شد، در این نشانه رحمت است. مظهر مهر و محبت است. اما اگر اثر مصیبت در دست یا زبان مصیبت زده ظاهر شد، این از شیطان است.
در تشییع جنازه ابراهیم هجده ماهه که فرزند پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم بود و از دنیا رفت، پیامبر گریه می کرد و می فرمود:
تدمع العین و یوجع القلب ولا تقول ما یسخط الرب عز وجل؛(2) اشک جاری می شود و قلب میسوزد و به درد می آید و سخنی که خشم خدا برانگیزد بر زبان جاری نمی کنم.
اگر اثر مصبیت در دست یا در زبان مصیبت زده ظاهر شد، اینها از شیطان است. گاهی ما تعبیراتی داریم که نشان می دهد به تقدیر الهی راضی نیستیم. اعتراض و شکوه می کنیم که خدایا، این چه مصیبتی بود که سر ما آمد؟ مگر دیگری نبود؟ بعضی از این تعبیرات طوری است که بیان آنها خوب نیست. طوری با خدا سخن می گوییم که می خواهیم عدل الهی را زیر سؤال ببریم. در این حالات می توان رد پای شیطان را دید.
1- مسکن الفؤاد، ص 105؛ بحارالانوار، ج 79، ص 91.
2- مسکن الفؤاد، ص 104؛ بحارالانوار، ج 79، ص 91.