- پیشگفتار 1
- گفتار اول: صبر و پشتوانه های آن 2
- اشاره 2
- مصائب و گرفتاری ها 3
- برداشت ناصحیح از صبر 4
- واژه صبر و مفهوم آن 4
- واقعیت های زندگی 5
- نقش باورهای دینی 6
- امید و صبر 8
- اسوۂ صبر 8
- پاداش صابران 10
- در برابر دیدگان خدا 10
- گفتاردوم: باورهای آرامبخش 12
- اشاره 12
- صبر؛ خلاصه ایمان 13
- توجه به سه اصل، برای آسان شدن مصیبتها 14
- 1)توجه به وعده های الهی 14
- اشاره 14
- پاداش مصیبت فرزند 15
- پیشگامان بهشت 16
- بیشترین دعای امیرالمؤمنین علیه السلام 16
- 2) توجه به حکمت و عدالت خداوند 18
- اشاره 18
- رهایی از عذاب خداوند 18
- انس بن مالک؛ خادم پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 19
- امانتی که به صاحبش بازگشت 20
- زینت دنیا و باقیات صالحات 21
- تسلیت امام صادق علیه السلام به عموزادگان 21
- 3) توجه به این که بلا همیشه به معنای عقوبت نیست 22
- اشاره 22
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 23
- زندگی پر تلاطم امیرالمؤمنین علیه السلام 24
- اشاره 26
- گفتار سوم: پاداش صابران 26
- بیت الحمد 27
- محبوب تر از عمل همه انسانها 28
- جایگاه صبر بین اعمال نیک 29
- بارش پاداش 30
- صبر جمیل و حیای خداوند 31
- آیاتی در باب صبر 32
- اشاره 32
- آیه دوم 33
- آیه اول 33
- آیه سوم 34
- آیه چهارم 34
- آیه هشتم 35
- آیه ششم 35
- آیه پنجم 35
- آیه هفتم 35
- آیه نهم 36
- آیه دهم 36
- پیامد صبر و پیامد بی صبری 37
- مورد غبطه دیگران 37
- در انتظار پدر و مادر برای ورود به بهشت 38
- گفتار چهارم: چند پرسش و پاسخ در باب مصائب 39
- اشاره 39
- تسلیم در برابر مشیت الهی 40
- فرزندان پیامبران 41
- باقیات صالحات 42
- گریه بر از دست دادن عزیزان خود 44
- مصلحت خداوند 44
- گریه بر حمزه سید الشهدا علیه السلام 45
- گریه پیامبر در مرگ فرزندشان ابراهیم 45
- گریه پیامبر در شهادت جعفر بن ابی طالب علیه السلام 45
- گریه پیامبر بر عثمان بن مظعون 46
- گریه پیامبر در بیماری نوه خود 46
- آثار رحمانی و شیطانی مصائب 47
- آیا گریه بستگان موجب عذاب میت می شود؟ 48
- ابتلا و عقوبت 49
- ابتلای پیامبران الهی 50
- 1)همدردی با مصیبت زده 51
- سوال 51
- وظایف ما نسبت به مصیبت دیدگان 51
- 3) پذیرایی از صاحبان مصیبت 52
- 2)حضور در تشییع جنازه 52
- اشاره 54
- گفتار پنجم: صبر بر بیماری 54
- نگرانی های بیمار 55
- پاداش های بدون عمل 56
- اعمال صالح دوران نشاط و جوانی 57
- از سرگیری اعمال 58
- پاداش چند جانبه 59
- کفاره گناهان 60
- تفضل الهی به بیمار 60
- درخواست دعا از بیمار 62
- رقت قلب بیمار 62
- معادل شصت سال عبادت 63
- مرحوم آیت الله خوانساری در دوران بیماری 64
- شکایت از بیماری 64
- اشاره 66
- 1)کتمان فقر 66
- گنج های بهشت 66
- 2)کتمان صدقه 66
- 4)کتمان درد 67
- 3)کتمان مصیبت 67
- مصیبت های دست ساز 68
- دفاع از حق خود 68
- اشاره 70
- گفتار ششم: کاستن از آلام و نگرانی های بیمار 70
- عیادت از بیماران 71
- با پای برهنه 72
- محبوب ترین بندگان 73
- از بهترین کارهای خیر 73
- عیادت از خداوند! 74
- آداب عیادت 75
- عیادت بعد از سه روز بیماری 75
- عیادت از کسی که به عیادت تو نیامده 76
- کوتاه بودن زمان عیادت 77
- هدیه برای بیمار 77
- سپاس سلامتی 77
- صدقه دادن برای بیماران 78
- دعا در زمان بیماری 79
- در انتظار لطف خدا 79
- سپاس خداوند بر تندرستی 79
- 1)پاکی از گناهان 80
- اشاره 80
- نعمت های دوران بیماری 80
- 2)نیکی هایی که نوشته می شود 81
- رضایت بر بیماری و آرزوی تندرستی 81
- سلامت و صبر 82
- مدال پرستاری 83
- خدمت به جانبازان 84
- کتمان بیماری از پزشک 85
- بیماری نشانه عقوبت نیست 86
- معاویه و شهادت امام مجتبی علیه السلام 86
- عرض ارادت به ساحت مقدس امام مجتبی علیه السلام 87
- اشاره 89
- گفتار هفتم: برخورد با مصائب وبیماری ها 89
- صبر بر از دست دادن همسر 90
- خواستگاری از ام سلمه 91
- برای غلبه بر مشکلات و مصائب 92
- نگاه دین درباره از دست دادن عزیزان 94
- بیماری و عقوبت گناهان 95
- چشم درد امیرالمؤمنین علیه السلام 95
- بیماری امام حسین علیه السلام در راه مکه 96
- بیماری امام حسن و امام حسین علیهم السلام 96
- بیماری امام سجاد و امام کاظم علیهم السلام 97
- بیماری حضرت ایوب علیه السلام 97
- شماتت مردم 98
- حمد خدا هنگام مشاهده بیمار 100
- حضرت زینب سلام الله در مجلس یزید 101
- آرامش بیمار با وعده های الهی 102
- برتر از نماز در مسجد پیامبر 103
- ثواب خدمت به دیگران 104
- خدمت به بیمار 105
- مدارا با بیماری 106
- پرستاری در جبهه 107
- گفتار هشتم: صبر در برابر آزار و بد اخلاقی همسر 108
- اشاره 108
- تحمل بدخلقی همسر 109
- طلاق؛ آخرین گزینه 110
- مبغوض ترین حلال ها 110
- تفاوت انسانها 111
- ناخوشایندی ها و خیر کثیر 112
- مرحله صبر 112
- تبدیل کدورت ها به الفت 113
- فرزندان صالح 113
- پاداش تحمل بداخلاقی شوهر 114
- صبر بر تنگدستی شوهر 115
- بخشودن مهریه 116
- مسأله مهریه 116
- تحمل بداخلاقی همسر 117
- برترین کلاس خودسازی 118
- پاداشی همسان پاداش حضرت داوود علیه السلام و آسیه 118
- الگوی قرآنی برای زنان و مردان 119
- ارزش تحمل تربیت فرزندان 120
- سرانجام صبر و تحمل 120
- خلاصه بحث 122
- اشاره 123
- گفتار نهم: اخلاق در خانه 123
- سه نکته مهم 124
- کیفر بداخلاقی همسر 124
- حبط و نابودی عمل 126
- داستان سعد بن معاذ 126
- اهمیت حق الناس 127
- بدترین مردها 128
- عقوبت تهمت به همسر 128
- دشنام و ناسزاگویی 129
- مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی در قبر 130
- کتک زدن اهل خانه 130
- عوامل خوش اخلاقی در خانه 132
- شناخت وظایف و حدود انتظارات 132
- پاداش زنان در خدمت به همسر 133
- بهره های مادر شدن 134
- پاداش مردان در خدمت به همسر 134
- سیره پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین علیه السلام در خانه 135
- توقعات بیجا از همسر 136
- آسان گیری رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 137
- گفتار دهم: عزت و برکت زندگی 138
- اشاره 138
- عزت مؤمن 139
- آخرت طلبی 139
- همسان مجاهد راه خدا 140
- توسعه در رفاه خانواده 141
- بهترین مردان 142
- سخت گیری بر خانواده 142
- سخت ترین ابتلا 144
- بهترین زنان 145
- مقایسه وضع معیشت، با پایین دست خود 145
- الگوی زندگی 146
- برکت زندگی 148
- کیمیا 148
- قناعت در زندگی 149
- گفتار یازدهم: صبر در برابر گناه 151
- اشاره 151
- گونه های صبر 152
- صبر بر معصیت 152
- جایگاه صبر بر معصیت 153
- دشواری صبر بر معصیت 154
- زیباترین صبر 154
- عقوبت غیبت 155
- راهکارهای صبر بر گناه 156
- 1)کوچک نشمردن گناه 156
- اشاره 156
- شادمانی بر گناه 157
- 2)اصرار نداشتن بر گناه 158
- گناہ تحقیر شده 158
- اشاره 158
- قساوت قلب 159
- حرص بر دنیا 159
- گناهان کبیره و گناهان صغیره 160
- معنای اصرار بر گناه 161
- 3)سوء استفاده نکردن از ستاریت خدا 162
- اشاره 162
- 4)پرهیز از ذکر گناه 162
- پیش گیری از گناه 163
- تأثیر سخن 164
- اوقات فراغت 165
- در برابر گناهکاران چه کنیم؟ 165
- مراعات حدود الهی 165
- بشارت بزرگ خداوند به توبه کنندگان 167
- اشاره 169
- گفتار دوازدهم: چند پرسش وپاسخ درباره ی صبر در برابر گناه 169
- بازتاب ترک معصیت 170
- حقیقت لطف خدا 171
- برترین پاداش 172
- در سایه لطف الهی 173
- مهلت دادن به بدهکار 175
- ابن ابی عمیر و مهلت به بدهکار 176
- پرهیز از زمینه های گناه 177
- مجلس گناه 177
- رفیق بد 178
- لزوم تربیت های دینی 179
- فکر گناه؛ زمینه ورود به گناه 179
- اشاره 181
- گفتار سیزدهم: صبر در سیره ی عملی صلی الله علیه وآله وسلم 181
- فرمان صبر به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 182
- الگوگیری 184
- پیامبر در بازار مکه 186
- نمونه هایی از صبر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 186
- 1) صبر بر آزارها 186
- اشاره 186
- پیامبر در طائف 187
- اشاره 188
- 2)صبر بر بدگویی ها و سرزنش ها 188
- غصه ها و حسرت های پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم 189
- 3)صبر در دشواری های جنگ 191
- اشاره 192
- 4)صبر در برابر آزار همسران 192
- خدیجه بهترین همسر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم 193
- اشاره 194
- مصیبت سنگین حمزه و عبیده 194
- 5)صبر پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم در مصائب 194
- 6)صبر پیامبر بر طاعت خدا 195
- اشاره 195
- الگوگیری از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم 197
- گزارشی از لحظات پایانی حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم 198
- فاطمه سلام الله پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم را چگونه صدا زد! 199
- گفتارچهاردهم: واقعه کربلا؛تجلی صبر جمیل 201
- اشاره 201
- نمایشگاه صبر 202
- رد پای صبر و رضا در حرکت امام حسین علیه السلام 203
- در آغاز حرکت 204
- روز نهم محرم 206
- دعوت به صبر و شکیبایی در روز عاشورا 208
- سرور آزادگان 209
- مصیبت علی اکبر علیه السلام 210
- معامله با خدا 211
- شباهت به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم 211
- بر بالین علی اکبر 212
- اتمام حجت امام حسین علیه السلام 212
- کسانی که ماندند 213
- عابس در میدان نبرد 214
- صبر در برابر خشم 214
- سنگین تر از زخم شمشیر 215
- تبسم در برابر شمر 216
- شش ماهه امام حسین علیه السلام 217
- استعانت از نماز 219
- فهرست ها: فهرست آیات،روایات و احادیث،کتابنامه 220
- اشاره 220
- فهرست آیات 221
- فهرست روایات و دعاها 225
- کتابنامه 242
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم قضاوت کردند و حق را به دیگری دادند. کسی که محکوم شد، گفت: «حسبی الله»، یعنی ما صبر می کنیم، خدا مزد ما را می دهد.
حضرت ناراحت شدند و سه مرتبه دست مبارک خود را حرکت دادند و به او می فرمودند: «أطلب حقّک،(1) حق خود را بگیر!» یعنی خوب دفاع کن، نگو «حسبی الله». «حسبی الله» جایی دارد، صبر جایی دارد. کسانی که دین را افیون جامعه میدانستند، سراغ این واژه ها رفتند. چون تفسیر آن برای مردم خیلی روشن نشده است. حضرت امیر علیه السلام فرمودند:
العجز آفه و الصبر شجاعهٌ؛(2) عجز و ناتوانی آفت است و صبر شجاعت است.
این که آدم خودش را به ناتوانی بزند، آفت است. این بلا است. اما گاهی انسان وظایف خود را انجام داده، ولی یک گرفتاری هایی برای او پیش می آید. اینجا صبر شجاعت است. «الصبر شجاعهٌ».
واقعیت های زندگی
برخی از اشعار خیلی پیام دارد. گاهی یک شعر فرهنگ می سازد. ان شاء الله شعر خوب باشد، تا فرهنگ را خوب بسازد. می گوید:
لیس کل ما یتمنی المرء یدرکه
تجری الریاح بما لا تشتهی السفن(3)
آدمی به همه آنچه آرزو می کند نمی رسد. بادهای دریا برخلاف میل کشتی حرکت می کند.
این واقعیت زندگی در این دنیاست. این طور نیست که ما به آنچه آرزو
1- سنن بیهقی، ج 2، ص 406.
2- نهج البلاغه، حکمت 4 بحارالانوار، ج 70، ص 160.
3- بحارالانوار، ج 101، ص 432؛ منهاج البراعه، ج 7، ص 201.