صبر از دیدگاه اسلام (مجموعه سخنرانیهای استاد حسین انصاریان) صفحه 219

عمر وحشت زده می کند. (1)

قدردانی از شب قدر

شبی است که پروردگار به عنوان ظرف نزول قرآن انتخاب کرده است. یعنی قرآن ابتدا سرّی بود که فقط در علم حضرت حق بود و در شب قدر این قرآن را از آسمان و علمش به صفحه هستی نازل کرد.

اولین چشمی که قرآن نازل شده از آسمانِ علم حضرت حق را دید ، جبرییل بود. پروردگار عالم قرآن را به جبرییل انتقال داد که به زمین بیاورد و به قلب پیغمبر صلی الله علیه وآله انتقال دهد. شب قدر چنین ظرفی است.

به قدری با ارزش است که خدا این ظرف را ، ظرف نزول قرآن قرار داده است :

« إِنَّآ أَنزَلْنَهُ فِی لَیْلَۀِ الْقَدْرِ » (2)در جای دیگر می فرماید :

« إِنَّآ أَنزَلْنَهُ فِی لَیْلَۀٍ مُّبَرَکَۀٍ » (3)

1- (1) - اصل داستان پیدا نشد، بحار الأنوار: 235/56، باب 23؛ [1]الفضائل، شاذان بن جبرئیل: 86؛ «و [2]روی شاذان بن جبرئیل رحمه الله فی کتاب الفضائل عن أصبغ بن نباتۀ قال إن سلمان رضی الله عنه قال لی اذهب بی إلی المقبرۀ فإن رسول الله صلی الله علیه وآله قال لی یا سلمان سیکلمک میت إذا دنت وفاتک فلما ذهبت به إلیها و نادی الموتی أجابه واحد منهم فسأله سلمان عما رأی من الموت و ما بعده فأجابه بقصص طویلۀ و أهوال جلیلۀ وردت علیه إلی أن قال لما ودعنی أهلی و أرادوا الانصراف من قبری أخذت فی الندم فقلت یا لیتنی کنت من الراجعین فأجابنی مجیب من جانب القبر کَلاّ إِنَّها کَلِمَۀٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ فقلت له من أنت قال أنا منبه أنا ملک وکلنی الله عز و جل بجمیع خلقه لأنبههم بعد مماتهم لیکتبوا أعمالهم علی أنفسهم بین یدی الله عز و جل ثم إنه جذبنی و أجلسنی و قال لی اکتب عملک فقلت إنی لا أحصیه فقال لی أ ما سمعت قول ربک أَحْصاهُ اللّهُ وَ نَسُوهُ ثم قال لی اکتب و أنا أملی علیک فقلت أین البیاض فجذب جانبا من کفنی فإذا هو ورق فقال هذه صحیفتک فقلت من أین القلم فقال سبابتک قلت من أین المداد قال ریقک ثم أملی علی ما فعلته فی دار الدنیا فلم یبق من أعمالی صغیرۀ و لا کبیرۀ إلا أملاها کما قال تعالی وَ یَقُولُونَ یا وَیْلَتَنا ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغِیرَۀً وَ لا کَبِیرَۀً إِلاّ أَحْصاها وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً وَ لا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَداً ثم إنه أخذ الکتاب و ختمه بخاتم و طوقه فی عنقی فخیل لی أن جبال الدنیا جمیعا قد طوقوها فی عنقی فقلت له یا منبه و لم تفعل بی کذا قال أ لم تسمع قول ربک وَ کُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَۀِ کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً اقْرَأْ کِتابَکَ کَفی بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیباً فهذا تخاطب به یوم القیامۀ و یوی بک و کتابک بین عینیک منشورا تشهد فیه علی نفسک ثم انصرف عنی.»
2- (2) - قدر 1 : 97؛ « [3]ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم .»
3- (3) - دخان 3 : 44؛ «به راستی ما آن را در شبی پربرکت نازل کردیم.»