- سخن ناشر 1
- پیش گفتار مؤلف 1
- صبر و استقامت حقیقت صبر 2
- اشاره 2
- صبر، راه رسیدن به رستگاری 4
- مراحل سه گانه صبر 5
- گناه بزرگ بدبینی 6
- بدبینی انوشیروان به بوذرجمهر 8
- اشاره 8
- اشاره 11
- حکایت علی بن یقطین وابراهیم جمّال 11
- اشاره 14
- ارزش صبر راه رسیدن به الطاف پروردگار 14
- دقت در آیات و روایات 15
- مراحل سه گانه صبر 16
- ارزش صبر در آیات قرآن 17
- صبر ، بهترین عامل رسیدن به کمال 19
- خویشتن داری در عبادت 21
- صبر و شکیبایی سید ابراهیم قزوینی 22
- دوری اهل صبر از بخل 25
- اشاره 26
- مُبلِّغ سرزمین یمن 27
- ارزش مبلّغ دین اسلام 29
- صبر در ترویج دین 30
- صبر و تحمل علی علیه السلام 34
- ثروت با خدا بودن 36
- اشاره 38
- مقام خلادۀ بنت اوس در بهشت 40
- ارزش های قیام امام حسین علیه السلام 42
- مراحل سه گانه صبر در روزه 43
- تجلی جمال محبوب بر حضرت موسی علیه السلام 45
- مقام شهدای کربلا در بهشت 47
- گفتگوی غیر مستقیم خدا با صابران 48
- درود خدا بر روزه داران 50
- تقسیمات صبر منافع دنیایی و اخروی صبر 51
- اشاره 51
- خرج علم و عمل در راه رضای خدا 54
- حکایت امام کاظم علیه السلام با کافر ریاضت کشیده 55
- ارزش خرج کردن در راه ابی عبدالله علیه السلام 57
- دنباله حکایت امام کاظم علیه السلام 57
- بهره خدایی جوان متدین 62
- گنج صبر توجه به گنج حقیقی 64
- اشاره 64
- داستانی از گنج مادی و معنوی 70
- تقوای حاج ملا هادی سبزواری 73
- ملاقات حاجی سبزواری با شیخ عبدالنبی 74
- اشاره 75
- گوهر صبر ظاهر و باطن صادقان و متقین 75
- معرفی گروه متقین 77
- صبر در برابر مشکلات اقتصادی 78
- صابرتر بودن شیعیان از امامان معصوم 80
- چهار مرحله مختلف صبر 82
- تقوای اقتصادی صابران و متقین 83
- فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام بر تمام انبیا 85
- اشاره 87
- راه صبر سه عنصر معنوی در اسلام 87
- معامله عمل صالح با پروردگار 88
- اخلاق ؛ بخش سوم دین 91
- تحلیل ایمان در نهج البلاغه 92
- مبارزه با هواهای نفسانی و ترس از خدا 93
- تقوای شدید ، با ترس از قیامت 96
- ترک محرمات از ترس عذاب 97
- اشاره 99
- حقیقت صبر و امر به آن 99
- صبر و تحمل پروردگار 101
- حکایت جوان صالح و پیشنهاد عجیب 103
- اشتباه دخالت دادن عنصر شانس 104
- پاداش خدا به جوان صالح 106
- صبر در طاعت و عبادت 108
- اشاره 109
- حقایق شش گانه دست یابی به مغفرت خداوند 109
- توبه خاص هر گناه 110
- توبه مشروب فروش 113
- اهتمام همه جانبه در توبه دادن گنهکار 114
- بهشت در قبال طاعت 116
- شکر گزاری در برابر نعمات الهی 118
- قضا و رضا، نقشه صحیح زندگی 119
- صبر در کنار بلا 121
- اشاره 123
- مقام انسان صبر در برابر گناهان 123
- ارزش وجودی پرورش یافتگان دین 125
- ارزش و مقام انسان 128
- گناه ، نابود کننده ارزش های معنوی 129
- ارزش و مقام انسان 133
- حال مؤمن صبور بعد از مرگ 134
- آیین مهرمهر و محبت پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله 137
- اشاره 137
- فداکاری پدر و مادر در حق فرزند 139
- حق پدر و مادر بر فرزندان 142
- محبت پیامبر صلی الله علیه وآله به یهودی 144
- محبت به حیوانات 147
- اشاره 149
- مقصود دشمن از اتهام 151
- پیدایش عقیده های مختلف با زبان 152
- بزرگواری و عظمت امام مجتبی علیه السلام 153
- مظلومیت اهل بیت علیهم السلام 155
- ظلم حکومت ها به شیعه 156
- معنای لغوی «حُسنی» 157
- حسن ، مجمع تمام خوبی ها 158
- عظمت صبر معنای حقیقی صبر 160
- اشاره 160
- صبر ؛ خاموش کردن آتش خشم 162
- صبر و زحمت تحصیل ملا مهدی نراقی 163
- عزت نفس ملا مهدی نراقی 164
- زبان ، خطرناک ترین عضو بدن 165
- برخورد ملا احمد نراقی با فرماندار کاشان 168
- حلال و طیب جدایی از خواسته های نامشروع 170
- اشاره 170
- سفارش انبیا علیهم السلام به کسب و مقام حلال 171
- نظر نویسندگان منصف اروپایی در مورد تمدن اسلامی 174
- اشاره 179
- علی علیه السلام عبد مصلح شخصیت و تواضع ابن فهد حلی 179
- خصوصیات بندگان خاص خدا 180
- بنده مؤمن واقعی 181
- کمال صلاح امیرالمؤمنین علیه السلام 183
- بندگی و عبادت علی علیه السلام 184
- افتخار آفرینی امیرالمؤمنین در لیلۀ المبیت 186
- تأسی ائمه به امیر المؤمنین در عبادت 186
- عبادت پنهان عاشقان خدا 187
- عبادت خائفانه امیر المؤمنین 188
- اشاره 189
- انتخاب برترهدایت انسان، اختیار یا جبر 189
- بی ارزشی هدایت اجباری 191
- با ارزش بودن هدایت اختیاری 193
- هدایت در پیروی از علی علیه السلام 194
- ضلالت دشمنان و صبر امیرالمؤمنین علیه السلام 196
- صبر اولین و آخرین مظلوم عالم 199
- اشاره 200
- ساختار وجودی خلقت علی علیه السلام 200
- مقام و عظمت امامت امیرالمؤمنین علیه السلام 202
- علم ، دانایی و ظرفیت علی علیه السلام 203
- وصیت امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام 206
- علی علیه السلام پروش یافته قرآن 208
- پیغمبر صلی الله علیه وآله سومین معمار وجود علی علیه السلام 209
- اجتناب از گناه صبر و استقامت در برابر گناه 211
- اشاره 211
- نجات اسلام توسط سید الشهدا علیه السلام 212
- صبر انسان در برابر گناه 214
- حقیقت و باطن حرام نزد اولیا 215
- مال حرام ؛مار و عقرب جهنم 218
- قدردانی از شب قدر 219
- اشاره 220
- حقیقت صبرپاداش صابران نزد پروردگار 220
- مخالفت دین با جنگ طلبی 221
- نجات دلقک دربار فرعون از عذاب 224
- دنباله حکایت موسی علیه السلام 226
- کفایت خدابر بندگان 226
- صبر لشگر حضرت داود علیه السلام 227
- مظهر صبر درکربلا 228
- اشاره 230
- پاداش صبرباور آیات قرآن کریم 230
- لزوم صبر بر عالمان دینی 233
- تحدی قرآن در برابر تمام انس و جنّ 236
- ثمره باور قرآن به عنوان «کلام الله» 237
- بررسی آیاتی در مورد صابران 238
- بشارت بهشت بر صابران 239
- همراهی فرشتگان با صابران 240
- چهار گوهر نابخصوصیات چهارگانه اهل معرفت 241
- اشاره 241
- ادب در پیشگاه خدا 243
- نمونه هایی از صلاح عقلی امیرالمؤمنین علیه السلام 247
- کمک رسانی به امیرالمؤمنین علیه السلام 249
- زهد و تقوای بی بدیل امیرالمؤمنین علیه السلام 251
- ارزش صبرصبر در مقابل گناهان مالی 252
- اشاره 252
- جبران ربا خواری پدر 254
- جنگ خدا و پیامبر صلی الله علیه وآله با رباخوار 255
- فریاد امیرالمؤمنین علیه السلام بر تجار 256
- سرانجام تجارت بدون آگاهی 258
- گناه سنگین تر از زنای با محارم 259
- پذیرش توبه در حق دیگری 260
- ارزش انسانی و عبادی مرکب صبر 262
- اشاره 262
- عالم، محضر خدا 264
- جای خلوت برای گناه 266
- کَرم بزرگان در برابر دروغ گویان 267
- کرم ، صبر و عبادت 269
- اشاره 272
- صبر در برابر هوای نفس 272
- دنیا از دیدگاه قرآن و اهل بیت علیهم السلام 273
- کلام فیض کاشانی درباره نفس 275
- دستیابی به مقامات اولیای الهی 278
- صبر در برابر آزمایش های الهی 280
- آزمایش پنج گانه انسان 281
- امتحان الهی در نظر امام علی علیه السلام 283
- حکمت در بلاها 283
- مؤمن و بلا 284
- دو آیه شریفه درباره امتحان مردم 287
- اشاره 289
- صبر در بلایا 289
- صبر و ایمنی در برابر حوادث 290
- غیرقابل رؤیت بودن پروردگار 291
- حجاب های بین انسان و پروردگار 292
- آمادگی برای عبور از حجاب ها 295
- استفاده نابجا از قرآن 297
- صبر، مایه درونی و نفسانی 297
- صبر در برابر گناه 298
- اشاره 300
- تکامل انسان در صبر بر بلاها 300
- عیسی علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 301
- اشاره 301
- نکته اول: 302
- نکته دوّم: 303
- ابراهیم علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 305
- برخورد انسان با بلایا و آزمایش ها 305
- حکایتی از عارف و ابلیس 307
- ضعف شیطان 307
- یوسف علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 310
- صبر و دید الهی در مشکلات و حوادث 311
- سرفرازی در صبر بر بلایا و آزمایش ها 313
- اشاره 313
- درجات انسان ها در قیامت 315
- معانی آیات قرآن 315
- محوریت خدا در تمام امور 316
- عوامل دوری و قرب به خدا 320
- حقیقت «جنات، جنات نعیم، جنتی» در قرآن 323
- ابوذر و ثمره صبر بر بلایا 326
- اشاره 327
- خیر بودن بلایا و آزمایش های الهی 327
- صبر در عمل به تکالیف 330
- مقام قرآن مجید 330
- صبر در برابر شهوات 331
- کشتی نجات 338
- داستان موسی و عشق مادر به فرزند 341
- رفاقت با صابران 342
- فهرست ها 344
- فهرست آیات 344
- فهرست روایات 374
- فهرست اشعار 385
- فهرست اعلام 389
- کتابنامه 403
انسان از هنگام ولادت تا وقت بیرون رفتن از دنیا با حوادث و موانع و عقبات سنگین و گوناگونی روبه رو است. قرآن مجید از مجموع این عقبات و حوادث تعبیر به ابتلاء فرموده که در فارسی به معنای آزمایش است و این آزمایش ها چهره های گوناگونی دارد که خارج از طاقت و قدرت بشر نیست.
تمام پیشامدها با توان و قدرت بشر و به خصوص با قلم با عظمت تکلیف و مسئولیت بشر تناسب دارد، عقیده قرآن مجید بر این است که این عقبات و عواقب و ابتلائات همه برای رشد دادن انسان و تکامل دادن به انسان است.
انسان موجودی است که قرآن مجید او را بالقوه حامل یک سلسله استعدادات با ارزش الهی می داند که جای ظهور و محل رشد این استعدادات فقط میدان های ابتلا و آزمایش است. قرآن مجید میدان آزمایش را از احدی نفی نمی کند، بلکه قرآن مجید ابتلاء و آزمایش را در زندگی انسان ضروری می داند. و حرفی که در آیات مربوطه به ابتلائات دارد. این است که مردم در مقابل پیشامدها و حوادث بر دو دسته اند.
یک دسته با راهنمایی های پروردگار و با به کارگرفتن قدرت هایی که خدا به آنها عنایت فرموده جهت حوادث را به طور صد در صد به نفع خودشان برمی گردانند.
در این زمینه خداوند متعال در قرآن مجید از انبیای گرامی و از اولیائش یاد می کند که آنان با سخت ترین آزمایش ها و حوادث روبه رو بودند (1) و این آزمایش ها و حوادث را به طور کامل به نفع خود برگردانده و از همین راه به عالی ترین مقاماتی که دیگر مافوقش برای انسان تصور نمی شود، رسیده اند یعنی آنان در همین دنیا خود را کامل به عالم بعد منتقل کردند که واقعاً لایق حضور قرب حضرت او بودند.
عیسی علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها
اشاره
قرآن مجید اشاره کرده است که عیسی بن مریم علیه السلام سی و سه سال بیشتر در دنیا
1- (1) - بقره 124 : 2؛ «وَ [1]إِذِ ابْتَلی إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمینَ» احزاب (33) : 11؛ « [2]هُنالِکَ ابْتُلِیَ الْمُومِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالاً شَدیداً»