صبر از دیدگاه اسلام (مجموعه سخنرانیهای استاد حسین انصاریان) صفحه 4

« وَ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوۀِ » (1)روایات ، کلمات اهل تحقیق و سلوک و مفسرین بزرگ ، صبر را در این آیه به معنای روزه گرفته اند ؛ زیرا روزه یکی از بهترین و زیباترین کلاس های پروردگار مهربان عالم است که انسان به اختیار خودش ، زیر نظر پروردگار ، صبر را تمرین می کند که شاید تا پایان ماه مبارک رمضان ، در برابر بسیاری از حلال ها و حرام ها ، به آن تقوایی که مورد نظر پروردگار عالم است ، که کلید گشایش همه مشکلات است ، برسد. (2)

صبر، راه رسیدن به رستگاری

مسأله صبر ، خودداری و تقوا به صورت های مختلف بیان شده است ؛ در این زمینه اهل دل ، آیه ای به کار گرفته اند که در پایان این آیه ، مسأله «فلاح» مطرح است ، که اگر کسی به آن نزدیک شود ، در حقیقت خودش را به انبیا ، ائمه طاهرین علیهم السلام و اولیای الهی رسانده است. چه بسا با طیّ مسیری که این آیه شریفه بیان می کند ، انسان به یکی از اولیای الهی تبدیل شود :

« یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ » (3)که اگر کسی در این مسیر حرکت کند ، صد در صد به فلاح خواهد رسید ، یعنی وقتی پروردگار می فرماید : « لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ » امید واقعی و صد در صد را به بندگانش نوید می دهد.

فلاح به این معنا است که انسان همه موانع رسیدن به مقصود اعلی را برطرف کند و جاده را از موانع ، سدّها و بندها پاک کند که مرحله ای از آن به وسیله روزه

1- (1) - بقره 45 : 2؛ « [1]از صبر و نماز برای حل مشکلات خود و پاک ماندن از آلودگی ها و رسیدن به رحمت حق کمک بخواهید.»
2- (2) - الکافی: 63/4، باب ما جاء فی فضل الصوم و الصائم؛ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ [2]علیه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ عز و جل وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ قَالَ الصَّبْرُ الصِّیَامُ وَ قَالَ إِذَا نَزَلَتْ بِالرَّجُلِ النَّازِلَۀُ وَ الشَّدِیدَۀُ فَلْیَصُمْ فَإِنَّ اللَّهَ عز و جل یَقُولُ وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ یَعْنِی الصِّیَامَ.»
3- (3) - آل عمران 200 : 3؛ « [3]ای اهل ایمان ! [ در برابر حوادث ]شکیبایی کنید ، و دیگران را هم به شکیبایی وادارید ، و با یکدیگر [ چه در حال آسایش چه در بلا و گرفتاری ] پیوند و ارتباط برقرار کنید و از خدا پروا نمایید تا رستگار شوید .»