کتابخانه بالقرآن

صبر از دیدگاه اسلام (مجموعه سخنرانیهای استاد حسین انصاریان) صفحه 43

صفحه 43

کسانی که خود را در حریم حق نگهدارند ، سود این نگهداشتن خود ، آلوده نشدن به گناه است. حریم حق از عبادت موج می زند. در حریم حق ، بی کاری و سستی از عبادت وجود ندارد ، بلکه انسان در عبادت فعّال است ، یعنی خود را در کنار همه عبادات قرار می دهد و از عبادت جدا نمی شود.

همیشه نماز ، روزه ، جهاد ، زکات و اخلاق همراه او می باشد ؛ یعنی با همه حقایق ، ارتباط عملی دارد. کسی که در حریم حق است ، عاشقانه اهل عبادت است و بی کار نیست.

جمعیتی در کنار مسجد کوفه نشسته بودند. امیرالمؤمنین علیه السلام وارد مسجد شدند و فرمودند : این ها چه کسانی هستند ؟ گفتند : یا علی ! این ها اهل حق هستند.

فرمودند : اهل حق یعنی چه ؟ گفتند : این ها هیچ کاری در این عالم ندارند ، شب ها

در خانه استراحت می کنند و روزها اهل فکر ، ذکر و ورد هستند.

حضرت فرمودند : زندگی آنها از کجا اداره می شود ؟ گفتند : عده ای از مردم با علاقه زیاد اینها را از نظر مادی اداره می کنند. حضرت فرمودند : پس این ها با سگان کوفه چه فرقی دارند ؟ آنها هم کاری ندارند و مردم نیز به سگ ها محبت دارند و استخوان ها را جلوی آنها می ریزند. (1)

مراحل سه گانه صبر در روزه

حرکت در حریم حق حتمی است و مرکب این حرکت ، عمل صالح است. این آیه را ملاحظه کنید :

« وَ الْعَمَلُ الصَّلِحُ یَرْفَعُهُ » (2)

1- (1) - اصل روایت پیدا نشد؛ مستدرک الوسائل: 220/11، باب وجوب التوکل علی الله، حدیث 12798؛ «الشَّیْخُ أَبُو الْفُتُوحِ الرَّازِیُّ فِی تَفْسِیرِهِ، عَنْ أَمِیرِ الْمُومِنِینَ علیه السلام أَنَّهُ مَرَّ یَوْماً عَلَی قَوْمٍ فَرَآهُمْ أَصِحَّاءَ جَالِسِینَ فِی زَاوِیَۀِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ علیه السلام مَنْ أَنْتُمْ قَالُوا نَحْنُ الْمُتَوَکِّلُونَ قَالَ علیه السلام لاَ بَلْ أَنْتُمُ الْمُتَأَکِّلَۀُ فَإِنْ کُنْتُمْ مُتَوَکِّلِینَ فَمَا بَلَغَ بِکُمْ تَوَکُّلُکُمْ قَالُوا إِذَا وَجَدْنَا أَکَلْنَا وَ إِذَا فَقَدْنَا صَبَرْنَا قَالَ علیه السلام هَکَذَا تَفْعَلُ الْکِلاَبُ عِنْدَنَا قَالُوا فَمَا نَفْعَلُ قَالَ کَمَا نَفْعَلُ قَالُوا کَیْفَ تَفْعَلُ قَالَ علیه السلام إِذَا وَجَدْنَا بَذَلْنَا وَ إِذَا فَقَدْنَا شَکَرْنَا.» [1]الرَّازِیُّ [2]فِی تَفْسِیرِهِ، عَنْ أَمِیرِ الْمُومِنِینَ علیه السلام أَنَّهُ مَرَّ یَوْماً عَلَی قَوْمٍ فَرَآهُمْ أَصِحَّاءَ جَالِسِینَ فِی زَاوِیَۀِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ علیه السلام مَنْ أَنْتُمْ قَالُوا نَحْنُ الْمُتَوَکِّلُونَ قَالَ علیه السلام لاَ بَلْ أَنْتُمُ الْمُتَأَکِّلَۀُ فَإِنْ کُنْتُمْ مُتَوَکِّلِینَ فَمَا بَلَغَ بِکُمْ تَوَکُّلُکُمْ قَالُوا إِذَا وَجَدْنَا أَکَلْنَا وَ إِذَا فَقَدْنَا صَبَرْنَا قَالَ علیه السلام هَکَذَا تَفْعَلُ الْکِلاَبُ عِنْدَنَا قَالُوا فَمَا نَفْعَلُ قَالَ کَمَا نَفْعَلُ قَالُوا کَیْفَ تَفْعَلُ قَالَ علیه السلام إِذَا وَجَدْنَا بَذَلْنَا وَ إِذَا فَقَدْنَا شَکَرْنَا.»
2- (2) - فاطر 10 : 35؛ «و [3]عمل شایسته آن را بالا می برد.»