صبر از دیدگاه اسلام (مجموعه سخنرانیهای استاد حسین انصاریان) صفحه 8

را ضایع کنند ، بلکه یا در حال درس گرفتن هستند ، یا در حال درس دادن. حتی کسانی که انسان های معمولی هستند ، در حد ظرفیت خود ، در حال درس گرفتن و درس دادن هستند.

یکی از پرقیمت ترین شعرهای سعدی ، این شعر است که در کتاب «گلستان» آمده است : مقامات مردی ز مردی شنو

نه از سعدی ، از سهروردی شنومرا شیخ دانای مرشد شهاب

دو اندرز فرمود بر روی آبیکی آن که در نفس خودبین مباش

یکی آن که بر خلق بدبین مباش (1)شانه های خود را بالا نیانداز ! منیّت نداشته باش ! تو فقیر و نیازمند آفریده شده ای. خداوند متعال شاهد تو است. برای زندگی به خیلی چیزها نیاز داری ؛ گدای هوا ، آب ، برف ، باران ، آب دریا ، زمین و آسمان هستی. از زمانی که در رحم مادر بودی ، این گدایی شروع شد و وقتی که وارد قیامت می شویم ، گدای شفاعت و بهشت هستیم ، پس گدا باید سر خود را پایین بیاندازد.

انسان نسبت به همه باید حسن ظنّ داشته باشد و همه را خوب و پاک بداند ، مگر این که گناهی از آنها ثابت شود ، که بعد از ثابت شدن گناه نیز در درون خود بگوید : این شخص خطاکار اهل نماز و روزه است ، حتما توبه کرده یا می کند و خدا او را می بخشد ، پس چرا من بخشش نداشته باشم و آبروی او را در بین مردم ببرم ؟

بدبینی انوشیروان به بوذرجمهر

اشاره

انوشیروان (2) به بوذرجمهر (3) که مردی عالم و بزرگوار بود ، بدبین شد. به

1- (1) - سعدی شیرازی.
2- (2) - خسرو اول که در تاریخ به لقب انوشروان معروف است او عادت و آیین و شمایل نیکوئی داشت، دوران او درخشانترین دوره عهد ساسانی است چون عدل و داد در آن دوره بهتر شد و فرقه ی مزدکی سرکوب شدند و در داخل صلح برقرار شد. در روایات شرقی خسرو اول نمونه دادگستری و جوانمردی ورحمت است و مولفان عرب و ایرانی حکایات بسیاری در وصف جد و جهد او برای حفظ عدالت نقل کرده اند. لغت نامه دهخدا: 464/6، کلمه «انوشیروان»
3- (3) - بزرگمهر که معرب آن بزرجمهر است، حکیم بزرگواری است که سالها وزارت انوشیروان ساسانی را بر عهده داشت و بحکمت وتدبیر مشهور بود. داستانهای زیادی در خردمندی وی گفته اند: از جمله می گویند: وقتی پادشاه هند شطرنج را نزد پادشاه ایران فرستاد او توانست رموز آن را کشف کند و در برابر آن بازی نرد را کشف کرد رساله پند نامه بزرگمهر پسر بختگان به او منسوب است. (لغت نامه دهخدا: 1036/8، کلمه «بزرگمهر»)