- پیش گفتار مؤلف 1
- سخن ناشر 1
- صبر و استقامت حقیقت صبر 2
- اشاره 2
- صبر، راه رسیدن به رستگاری 4
- مراحل سه گانه صبر 5
- گناه بزرگ بدبینی 6
- بدبینی انوشیروان به بوذرجمهر 8
- اشاره 8
- اشاره 11
- حکایت علی بن یقطین وابراهیم جمّال 11
- اشاره 14
- ارزش صبر راه رسیدن به الطاف پروردگار 14
- دقت در آیات و روایات 15
- مراحل سه گانه صبر 16
- ارزش صبر در آیات قرآن 17
- صبر ، بهترین عامل رسیدن به کمال 19
- خویشتن داری در عبادت 21
- صبر و شکیبایی سید ابراهیم قزوینی 22
- دوری اهل صبر از بخل 25
- اشاره 26
- مُبلِّغ سرزمین یمن 27
- ارزش مبلّغ دین اسلام 29
- صبر در ترویج دین 30
- صبر و تحمل علی علیه السلام 34
- ثروت با خدا بودن 36
- اشاره 38
- مقام خلادۀ بنت اوس در بهشت 40
- ارزش های قیام امام حسین علیه السلام 42
- مراحل سه گانه صبر در روزه 43
- تجلی جمال محبوب بر حضرت موسی علیه السلام 45
- مقام شهدای کربلا در بهشت 47
- گفتگوی غیر مستقیم خدا با صابران 48
- درود خدا بر روزه داران 50
- تقسیمات صبر منافع دنیایی و اخروی صبر 51
- اشاره 51
- خرج علم و عمل در راه رضای خدا 54
- حکایت امام کاظم علیه السلام با کافر ریاضت کشیده 55
- دنباله حکایت امام کاظم علیه السلام 57
- ارزش خرج کردن در راه ابی عبدالله علیه السلام 57
- بهره خدایی جوان متدین 62
- اشاره 64
- گنج صبر توجه به گنج حقیقی 64
- داستانی از گنج مادی و معنوی 70
- تقوای حاج ملا هادی سبزواری 73
- ملاقات حاجی سبزواری با شیخ عبدالنبی 74
- اشاره 75
- گوهر صبر ظاهر و باطن صادقان و متقین 75
- معرفی گروه متقین 77
- صبر در برابر مشکلات اقتصادی 78
- صابرتر بودن شیعیان از امامان معصوم 80
- چهار مرحله مختلف صبر 82
- تقوای اقتصادی صابران و متقین 83
- فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام بر تمام انبیا 85
- راه صبر سه عنصر معنوی در اسلام 87
- اشاره 87
- معامله عمل صالح با پروردگار 88
- اخلاق ؛ بخش سوم دین 91
- تحلیل ایمان در نهج البلاغه 92
- مبارزه با هواهای نفسانی و ترس از خدا 93
- تقوای شدید ، با ترس از قیامت 96
- ترک محرمات از ترس عذاب 97
- حقیقت صبر و امر به آن 99
- اشاره 99
- صبر و تحمل پروردگار 101
- حکایت جوان صالح و پیشنهاد عجیب 103
- اشتباه دخالت دادن عنصر شانس 104
- پاداش خدا به جوان صالح 106
- صبر در طاعت و عبادت 108
- حقایق شش گانه دست یابی به مغفرت خداوند 109
- اشاره 109
- توبه خاص هر گناه 110
- توبه مشروب فروش 113
- اهتمام همه جانبه در توبه دادن گنهکار 114
- بهشت در قبال طاعت 116
- شکر گزاری در برابر نعمات الهی 118
- قضا و رضا، نقشه صحیح زندگی 119
- صبر در کنار بلا 121
- مقام انسان صبر در برابر گناهان 123
- اشاره 123
- ارزش وجودی پرورش یافتگان دین 125
- ارزش و مقام انسان 128
- گناه ، نابود کننده ارزش های معنوی 129
- ارزش و مقام انسان 133
- حال مؤمن صبور بعد از مرگ 134
- اشاره 137
- آیین مهرمهر و محبت پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله 137
- فداکاری پدر و مادر در حق فرزند 139
- حق پدر و مادر بر فرزندان 142
- محبت پیامبر صلی الله علیه وآله به یهودی 144
- محبت به حیوانات 147
- اشاره 149
- مقصود دشمن از اتهام 151
- پیدایش عقیده های مختلف با زبان 152
- بزرگواری و عظمت امام مجتبی علیه السلام 153
- مظلومیت اهل بیت علیهم السلام 155
- ظلم حکومت ها به شیعه 156
- معنای لغوی «حُسنی» 157
- حسن ، مجمع تمام خوبی ها 158
- عظمت صبر معنای حقیقی صبر 160
- اشاره 160
- صبر ؛ خاموش کردن آتش خشم 162
- صبر و زحمت تحصیل ملا مهدی نراقی 163
- عزت نفس ملا مهدی نراقی 164
- زبان ، خطرناک ترین عضو بدن 165
- برخورد ملا احمد نراقی با فرماندار کاشان 168
- حلال و طیب جدایی از خواسته های نامشروع 170
- اشاره 170
- سفارش انبیا علیهم السلام به کسب و مقام حلال 171
- نظر نویسندگان منصف اروپایی در مورد تمدن اسلامی 174
- علی علیه السلام عبد مصلح شخصیت و تواضع ابن فهد حلی 179
- اشاره 179
- خصوصیات بندگان خاص خدا 180
- بنده مؤمن واقعی 181
- کمال صلاح امیرالمؤمنین علیه السلام 183
- بندگی و عبادت علی علیه السلام 184
- تأسی ائمه به امیر المؤمنین در عبادت 186
- افتخار آفرینی امیرالمؤمنین در لیلۀ المبیت 186
- عبادت پنهان عاشقان خدا 187
- عبادت خائفانه امیر المؤمنین 188
- انتخاب برترهدایت انسان، اختیار یا جبر 189
- اشاره 189
- بی ارزشی هدایت اجباری 191
- با ارزش بودن هدایت اختیاری 193
- هدایت در پیروی از علی علیه السلام 194
- ضلالت دشمنان و صبر امیرالمؤمنین علیه السلام 196
- صبر اولین و آخرین مظلوم عالم 199
- ساختار وجودی خلقت علی علیه السلام 200
- اشاره 200
- مقام و عظمت امامت امیرالمؤمنین علیه السلام 202
- علم ، دانایی و ظرفیت علی علیه السلام 203
- وصیت امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام 206
- علی علیه السلام پروش یافته قرآن 208
- پیغمبر صلی الله علیه وآله سومین معمار وجود علی علیه السلام 209
- اشاره 211
- اجتناب از گناه صبر و استقامت در برابر گناه 211
- نجات اسلام توسط سید الشهدا علیه السلام 212
- صبر انسان در برابر گناه 214
- حقیقت و باطن حرام نزد اولیا 215
- مال حرام ؛مار و عقرب جهنم 218
- قدردانی از شب قدر 219
- حقیقت صبرپاداش صابران نزد پروردگار 220
- اشاره 220
- مخالفت دین با جنگ طلبی 221
- نجات دلقک دربار فرعون از عذاب 224
- کفایت خدابر بندگان 226
- دنباله حکایت موسی علیه السلام 226
- صبر لشگر حضرت داود علیه السلام 227
- مظهر صبر درکربلا 228
- پاداش صبرباور آیات قرآن کریم 230
- اشاره 230
- لزوم صبر بر عالمان دینی 233
- تحدی قرآن در برابر تمام انس و جنّ 236
- ثمره باور قرآن به عنوان «کلام الله» 237
- بررسی آیاتی در مورد صابران 238
- بشارت بهشت بر صابران 239
- همراهی فرشتگان با صابران 240
- چهار گوهر نابخصوصیات چهارگانه اهل معرفت 241
- اشاره 241
- ادب در پیشگاه خدا 243
- نمونه هایی از صلاح عقلی امیرالمؤمنین علیه السلام 247
- کمک رسانی به امیرالمؤمنین علیه السلام 249
- زهد و تقوای بی بدیل امیرالمؤمنین علیه السلام 251
- اشاره 252
- ارزش صبرصبر در مقابل گناهان مالی 252
- جبران ربا خواری پدر 254
- جنگ خدا و پیامبر صلی الله علیه وآله با رباخوار 255
- فریاد امیرالمؤمنین علیه السلام بر تجار 256
- سرانجام تجارت بدون آگاهی 258
- گناه سنگین تر از زنای با محارم 259
- پذیرش توبه در حق دیگری 260
- اشاره 262
- ارزش انسانی و عبادی مرکب صبر 262
- عالم، محضر خدا 264
- جای خلوت برای گناه 266
- کَرم بزرگان در برابر دروغ گویان 267
- کرم ، صبر و عبادت 269
- اشاره 272
- صبر در برابر هوای نفس 272
- دنیا از دیدگاه قرآن و اهل بیت علیهم السلام 273
- کلام فیض کاشانی درباره نفس 275
- دستیابی به مقامات اولیای الهی 278
- صبر در برابر آزمایش های الهی 280
- آزمایش پنج گانه انسان 281
- حکمت در بلاها 283
- امتحان الهی در نظر امام علی علیه السلام 283
- مؤمن و بلا 284
- دو آیه شریفه درباره امتحان مردم 287
- صبر در بلایا 289
- اشاره 289
- صبر و ایمنی در برابر حوادث 290
- غیرقابل رؤیت بودن پروردگار 291
- حجاب های بین انسان و پروردگار 292
- آمادگی برای عبور از حجاب ها 295
- استفاده نابجا از قرآن 297
- صبر، مایه درونی و نفسانی 297
- صبر در برابر گناه 298
- تکامل انسان در صبر بر بلاها 300
- اشاره 300
- عیسی علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 301
- اشاره 301
- نکته اول: 302
- نکته دوّم: 303
- برخورد انسان با بلایا و آزمایش ها 305
- ابراهیم علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 305
- ضعف شیطان 307
- حکایتی از عارف و ابلیس 307
- یوسف علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 310
- صبر و دید الهی در مشکلات و حوادث 311
- سرفرازی در صبر بر بلایا و آزمایش ها 313
- اشاره 313
- معانی آیات قرآن 315
- درجات انسان ها در قیامت 315
- محوریت خدا در تمام امور 316
- عوامل دوری و قرب به خدا 320
- حقیقت «جنات، جنات نعیم، جنتی» در قرآن 323
- ابوذر و ثمره صبر بر بلایا 326
- خیر بودن بلایا و آزمایش های الهی 327
- اشاره 327
- مقام قرآن مجید 330
- صبر در عمل به تکالیف 330
- صبر در برابر شهوات 331
- کشتی نجات 338
- داستان موسی و عشق مادر به فرزند 341
- رفاقت با صابران 342
- فهرست آیات 344
- فهرست ها 344
- فهرست روایات 374
- فهرست اشعار 385
- فهرست اعلام 389
- کتابنامه 403
باشید ، از رحمت خدا کم خواهید داشت. برای این که ظرفیت خود را از رحمت خدا پر کنید ، تا این دنیا را ترک نکرده اید ، تمام کمبودها را جبران کنید ؛ نمازهای باطل را دوباره اعاده کنید ، روزه های نگرفته را بگیرید ، ظلم هایی که به مردم کرده اید ، از آن ظلم ها خود را پاک کنید ؛ اگر مالی که از مردم به ناحق نزد شما مانده است ، آن را به صاحب آن برگردانید. اگر پدر و مادر را از خود رنجیده خاطر کرده اید ، بروید و از آنها رضایت بگیرید. اگر مردم را آزار داده اید ، بروید و حلالیت بطلبید.
شیوه اسلام و مسلمانی این است. اسلام با سه برنامه کامل است و ایمان نیز پنج بخش است : خدا ، قیامت ، فرشتگان ، انبیا ، قرآن. باور این ها یک مرحله از اسلام است ، اما عمل صالح ، عبادت ، رفتار صحیح با مردم نیز بخش دوم اسلام و اخلاق نیز بخش سوم اسلام است.
تحلیل ایمان در نهج البلاغه
از امیرالمؤمنین علیه السلام این روایت را بشنوید که از عجیب ترین روایات شیعه است.
وقتی امیرالمؤمنین علیه السلام در «نهج البلاغه» ایمان را تحلیل می کنند ، همین پنج حقیقتی است که باید به قلب باور داد و همین اعمال صالح و عبادات است که نسبت به خدا و مردم انجام می گیرد ، این ایمان است. اخلاق نیز پیراستگی از رذایل و آراستگی به فضایل است.
اما نظر امیرالمؤمنین علیه السلام در مورد صبر در اسلام و مسلمانی چیست ؟
حضرت می فرمایند :
«الصَّبْرُ مِنَ الایمان بِمَنْزَلَۀِ الرَّأْسِ مِنَ الجَسَدِ وَ لا ایمانَ لِمَنْ لا صَبْرَ لَهُ » (1)
صبر در حوزه ایمان ظاهری انسان است که در عمل صالح و رفتار صحیح با مردم نمایان است ، این صبر نسبت به ایمان ، مانند سر برای بدن است. بدن وقتی
1- (1) - مستدرک الوسائل: 422/2، باب 64، حدیث 11؛ [1]نهج البلاغه: حکمت 82؛ « [2]سُئِلَ عَمَّا لاَ یَعْلَمُ أَنْ یَقُولَ لاَ أَعْلَمُ وَ لاَ یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ یَعْلَمِ الشَّیْ ءَ أَنْ یَتَعَلَّمَهُ وَ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاْءِیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ وَ لاَ خَیْرَ فِی جَسَدٍ لاَ رَأْسَ مَعَهُ وَ لاَ فِی إِیمَانٍ لاَ صَبْرَ مَعَهُ.»