ترسيم كلي از مبارزه‌ي ائمه
در اين جا لازم مي‌دانم اول ترسيمي كلي از مبارزه‌ي ائمه عليهم‌السلام ارائه دهم و بعد برگرديم به بعضي از نمودارهاي اين مبارزه در حيات آن بزرگواران.
ترسيم كلي را در دوران سه امام يعني، اميرالمؤمنين و امام مجتبي و سيد الشهداء عليهم‌السلام، فعلا مسكوت مي‌گذارم. درباره‌ي آنها بحث زياد شده و تقريبا كسي شبهه ندارد كه در حركت آنها يك جهت گيري سياسي وجود دارد. از دوران امام سجاد شروع مي‌كنيم.
به نظر بنده از دوران امام سجاد (ع) يعني از سال شصت و يكم هجري تا سال 260 كه دويست سال است سه مرحله را داريم:
مرحله‌ي اول - از سال 61 تا سال 135 يعني شروع خلافت منصور عباسي است. كه در اين مرحله حركت از نقطه‌اي آغاز مي‌شود بتدريج كيفيت پيدا مي‌كند، عمق پيدا مي‌كند، گسترش پيدا مي‌كند، و اوج مي‌گيرد تا سال 135. سال 135 كه سال مرگ سفاح و خلافت منصور است وضع عوض مي‌شود، مشكلاتي پديد مي‌آيد كه تا حدود زيادي پيشرفتها را متوقف مي‌كند. در يك مبارزه‌ي سياسي اين جور چيزي پيش مي‌آيد. در دوران مبارزات خودمان هم نظير آن را مشاهده كرديم.
مرحله‌ي دوم - ا سال 135 تا سال 203 يا 202 است كه سال شهادت امام رضا (ع) است كه حركت و مبارزه از يك نقطه‌ي بالاتر از سال 61 و عميق‌تر و گسترده‌تر از آن. منتهي با مشكلات جديدي آغاز مي‌شود و رفته رفته اوج پيدا مي‌كند، گسترش پيدا مي‌كند، قدم به قدم به پيروزي نزديك مي‌شود تا سال شهادت امام هشتم. و اين جا باز حركت متوقف مي‌شود.