خیمه عفاف صفحه 11

که: زنی به نام " خوله بنت حکیم " بر عمر وارد شد وگفت: " ربیعه بن امیه " اقدام به متعه کرده است، عمر گفت: اگر قبلا از این کار منع کرده بودم او را سنگسار می کردم. (1) 3 - در تفسیر طبری وتفسیر ثعلبی وتفسیر رازی وتفسیر ابو حیان وتفسیر نیشابوری وکتاب الدر المنثور از حکم، نقل شده است که أمیر المؤمنین (علیه السلام) فرمود: آیه متعه نساء منسوخ نیست: " ولولا ان عمر نهی عن المتعه مازنی الا شقی " (2) اگر ممنوعیت عمر نبود جز افراد شقی کسی مبتلا به گناه زنا نمی شد. 4 - از " احکام القرآن " جصاص (3) و " بدایه المجتهد "، ابن رشد (4) ونهایه بن اثیر و زمخشری وتفسیر قرطبی، مروی است که ابن جریح از ابن عباس نقل کرده است: ما کانت المتعه الا رحمه من الله رحم بها

امه محمد (صلی الله علیه وآله) ولو لا نهی عمر " لما احتاج الی الزنا الا شفا " (5) اگر نهی عمر نبود جز اندکی از مردم گرفتار زنا نمی شدند. 5 - از ابی داود ومحمد بن جریر طبری نقل کرده است که أمیر المؤمنین (علیه السلام) فرمود: " لولا ما سبق من عمر بن خطاب لأمرت بالمتعه ثم ما زنی الا شقی ". هر گاه نهی عمر نبود من دستور انجام متعه می دادم ودر نتیجه جز مردمان شقی وخبیث الفطره کسی به زنا گرفتار نمی شد. (6) 6 - از صحیح مسلم ومسند احمد از جابر نقل شده است: "... ازدواج موقت 1. الغدیر، ج 6، ص 206. 2. همان، ص 206. 3. ج 2، ص 179. 4. ج 2، ص 58. 5. همان، ص 206. 6. همان، ص 207. ( 67 )

امری رائج بود علی عهد رسول الله (صلی الله علیه وآله) وأبی بکر حتی اذا کان فی آخر خلافه عمر. (1) 7 - حدیث معروف عمر " متعتان کانتا علی عهد رسول الله (صلی الله علیه وآله) وانا انهی عنهما واعاقب علیهما " (2) که جمع کثیری که نامشان قبلا ذکر شد آن را نقل کرده اند. نگارنده می گوید: این گفتار عمر دلیل محکمی است که متعهء نساء در زمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) رایج بوده وخلفیه دوم اقدام به نسخ آن کرده است. مرحوم علامه امینی می نویسد: بر اساس همین کلام مأمون به جواز متعه عقیده داشت ومی خواست آن را به صورت منشوری اعلام کند ولی بعضی از یاران وی او را از این کار

منع کردند. (3) 8 - قبلا حدیثی نسبت به رأی عمر از صحیح ترمذی ومسند احمد بن حنبل نیز مذکور شد. گفتاری از دلائل الصدق در بحث روایی علامه محقق شیخ محمد حسن مظفر در کتاب " دلائل الصدق " (رد فاضل روزبهان) به طور مفصل بحث کرده واز صحیح بخاری وصحیح مسلم ومسند احمد بن حنبل وتفسیر طبری وکنز العمال وشرح تجرید قوشچی نوزده حدیث که دلالت بر حلیت متعه در زمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) دارد نقل کرده است. ایشان در مورد کلام علامه حلی که فرموده است: " ترمذی جریان حلیت متعه را از عبد الله بن عمر روایت کرده است " می نویسد: آنچه در صحیح ترمذی 1. همان، ص 207. 2. همان، ص 211. 3. همان، ص 211. ( 68 )

آمده مربوط به متعه حج است نه متعه نسوان وبعد اظهار می دارد شاید در نسخه های خطی موجود بوده، وهنگام چاپ حذف شده است. نگارنده مرقوم می دارد: آنچه از مطالعات قبلی به یاد دارم مرحوم علامه مجلسی در بحث امامت بحار الانوار نیز اعلام داشته که بعضی از اخبار اهل سنت را که بزرگان مذهب چون سید بن طاوس نقل کرده اند در نسخه های موجود یافت نمی شود واین توطئه مخالفان در جهت حذف اخباری است که به ضرر آنان تمام می گردد. این مرد بزرگ حدود 350 سال قبل خطر تحریف کتاب های اهل سنت را پیش بینی کرده وهشدار داده است. ما امروز شاهد إعمال این توطئه هستیم. در داستان رحلت پیامبر (صلی الله علیه وآله) آنچه در نسخ چاپی صحیح بخاری است با

آنچه صاحب ملل ونحل وغیر او نقل کرده اند تفاوت چشم گیری وجود دارد. نمونه دیگر در کتاب الامامه والسیاسه ابن قتیبه که در مصر به چاپ رسیده است در باره امتناع أمیر المؤمنین (علیه السلام) وهجوم به خانه حضرت زهرا (علیها السلام) وعیادت شیخین وراه ندادن حضرت فاطمه (علیها السلام) وتوسل ایشان به أمیر المؤمنین (علیه السلام) وجواب ندادن حضرت زهرا (علیها السلام) به سلام ایشان حدود دو صفحه تفصیل مطالب فوق مذکور است در حالی که در چاپ بیروت که از نسخه مصری اخذ شده تمام آن حذف شده وکوچک ترین قرینه ای بر این حذف وجود ندارد. در هر حال روایت عبد الله بن عمر را مطابق آنچه علامه از صحیح ترمذی نقل کرده است از کتاب مسند احمد بن حنبل ج 2 / 95 و 104 وج 44 / 436 روایت نموده اند. (1) 1. پاورقی کتاب نهج الحق، ص 283.

بخش ششم : متعه در محاسبات عقلی

-71

متعه در محاسبات عقلی فیلسوفان اسلامی، نظام تکوین را نظام احسن واتم می دانند ومی گویند در نظام هستی نقصی نیست وآنچه موجود است با در نظر گرفتن مجموعه هستی به جا وزیباست: جهان چون چشم وخط وخال وابروست * که هر چیزی به جای خویش نیکوست اندیشمندان وفقیهان نیز می گویند نظام تشریع در اسلام که خاتم ادیان است همچون نظام تکوین، بهترین وکامل ترین نظام قانونی وحقوقی است: " الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی ". در نظام تشریع نه عیب است ونه کاستی، حلال وحرام الهی بر اساس ملاکات الزامی وترخیصی وناشی از حکمت الهی است و نیاز جامعه در آن به

طور جامع الاطراف رعایت شده است. بنابر این با توجه به مشکلات ازدواج دائم که از بدو امر تاکنون رو به افزایش ( 72 )