عفت کلام در قرآن صفحه 113

است. (آیا ممکن است به او خیانت کنیم؟!) مسلّما ظالمان رستگار نمی شوند!» آن زن قصد او کرد و او نیز _ اگر برهان پروردگار را نمی دید _ قصدِ وی می نمود! این چنین کردیم تا بدی و فحشا را از او دور سازیم؛ زیرا او از بندگان مخلص ما بود! (یوسف، 23 و 24)

هرکدام از مفسران به گونه ای در شرح این آیات، چهره پاک و نورانی یوسف علیه السلام را در این ماجرا به نمایش گذارده اند. آنان به موارد گوناگونی اشاره کرده اند: مانند این که او از جمله پیامبران و برگزیدگان درگاه خداست.(1) یا این که او از محسنین و متقین و صابران است.(2) و از بندگان مخلص خدا(3) برشمرده می شود و مخلصین نیز از قید و بند شیطان رها هستند(4) و خداوند خود بهتر می داند که رسالتش را در کجا قرار دهد(5) و این که یوسف علیه السلام هیچ گونه کاری که به مقام عصمت و نبوت او خدشه وارد کند، انجام نداده است. او در برابر درخواست همسر عزیز (هَیْتَ لَکَ) پاسخ (مَعاذَاللّه ِ) داد. او به غیر از ریسمان محکم الهی به چیز دیگری تمسک نجست و در دل او جز پروردگارش احدی نبود. این همان توحید خالص است که محبت الهی وی را بدان راهنمایی می کند و یاد تمامی اسباب حتی یاد خودش را هم از دلش بیرون افکند؛ زیرا اگر

خود را فراموش نکرده بود، می گفت: من از تو به خدا پناه می برم «اعوذ باللّه منک».(6) این چنین خداوند برهان خود را بدو نمایاند و با نور برهان الهی، تاریکی ظلم را تشخیص داد: «اِنَّهُ لا یُفْلِحُ الظالِمُونَ» و یوسف علیه السلام از امتحان بزرگ الهی سربلند و پیروز بیرون آمد.

1- یوسف، 6 .
2- یوسف، 90.
3- یوسف، 24.
4- حجر، 40.
5- انعام، 124.
6- المیزان فی تفسیر القرآن، ج 11، ص 127.